کپی‌بازی

دنیای سریال‌های تلویزیونی به معنای واقعی این روزها اسیر کمبود ایده‌های اورجینال و تازه است. به هر طرف که نگاه می‌کنید یک اسپین‌آف یا دنباله از مجموعه‌ای دیگر قرار است ساخته شود و استقبال مخاطبان هم به گونه‌ای بوده که تولیدکنندگان را به این امر ترغیب می‌کند. در این میان سریال‌هایی هم هستند که مسیر ساخت آنها با مفهوم «الهام گرفته شده» طی می‌شود. این سریال‌ها معمولا از یک فیلم سینمایی، سریال تلویزیونی یا یک کتاب الهام گرفته شده‌اند. بدون شک سریال «آقا و خانم اسمیت» هم در زمین همین سریال‌های الهام گرفته شده بازی می‌کنند.

نام «آقا و خانم اسمیت» برای اکثر کسانی که می‌خواستند حدود ۲۰ سال پیش یک فیلم سینمایی تماشا کنند، نامی بسیار آشنا است. فیلمی با بازی برد پیت و آنجلینا جولی که نه تنها از نظر سینمایی بسیار مورد توجه قرار گرفت بلکه حاشیه‌های بعد از آن نیز جهان سلبریتی‌ها را تا مدت زیادی به خود مشغول کرد. این فیلم سرآغاز رابطه این دو بازیگر در جهان واقعی شد و تا همین امروز نیز حتی ادامه دارد. «آقا و خانم اسمیت» به دلایل مختلفی توانست موفقیت‌های زیادی به دست آورد. این ساخته داگ لیمان نه تنها زوج پیت و جولی را داشت بلکه بر مبنای ایده‌ای جذاب هم بنا شده بود و موفقیت زیادی هم در گیشه‌ها به دست آورد. این فیلم که با بودجه ۱۱۰ میلیون دلاری ساخته شده بود در نهایت ۴۸۷.۳ میلیون دلار فروخت. داستان «آقا و خانم اسمیت» درباره یک زوج متأهل است که به عنوان قاتلان آژانس‌های رقیب فعالیت می‌کنند و به آنها مأموریت داده شده‌ که یکدیگر را بکشند. جان و جین اسمیت برای رد گم کردن و برای این‌که به‌عنوان مظنون در یک بمب‌گذاری در بوگوتای کلمبیا دستگیر نشوند، به‌شکل مصلحتی با هم ازدواج می‌کنند و بعد تصمیم می‌گیرند با هم زندگی کنند. اما رابطه آن‌ها به‌زودی به سردی می‌گراید. آن‌ها در جلسات مشاوره خانواده شرکت می‌کنند اما نمی‌توانند دلیل مشکلاتشان را کشف کنند.

همین خلاصه کوتاه از فیلم «آقا و خانم اسمیت» هم هنوز بعد از ۲ دهه جذابیت‌های خود را دارد. یک زوج قاتل حرفه‌ای که به تدریج متوجه می‌شوند شغل طرف مقابل هم همین است و از جایی به بعد وظیفه آنها کشتن یکدیگر خواهد بود. بازی متفاوت برد پیت و آنجلینا جولی، اکشن به قاعده فیلم و روابط عاطفی آنها کار را به جایی رساند که در دنیای رنگارنگ سریال‌های تلویزیونی در این سال‌ها گروهی هم پیدا شوند و سریال «آقا و خانم اسمیت» (Mr. & Mrs. Smith) را بسازند.

سریال «آقا و خانم اسمیت» - همان‌طور که پیش از این اشاره شد - از فیلم اصلی الهام گرفته و اصلا در پی این نیست که جهان آن اثر را گسترده‌تر کند. اما به وضوح آن‌چه در نظر اول در فصل اول این سریال ۸ اپیزودی به چشم می‌آید وام گرفتن آن از جهان فیلم اصلی است. البته فرانچسکا اسلون و دونالد گلاور تلاش کرده‌اند مسیر فیلمنامه سریال را با تمام توان خود در مسیری قرار دهند که با فیلم سینمایی تفاوت‌های زیادی داشته باشد. البته که این تلاش از سوی دیگر برای ارجاع به اتفاقات درون فیلم هم وجود دارد. شخصیت‌های مهمان در هر قسمت هم یادآور همین مسیر هستند. از روانشناسی که آقا و خانم اسمیت به او رجوع می‌کنند تا آدم‌هایی که قرار است آنها نجات دهند. اما مسیر فیلمنامه بر خلاف سریال از ابتدا مشخص است. ما قرار است در سریال با زوجی روبه‌رو شویم که از ابتدا می‌دانند برای چه منظوری وارد رابطه با یکدیگر شده‌اند. شرکت کارفرما که در طول سریال با نام «شرکت» یا «کمپانی» خطاب می‌شود در یک گزینش بسیار دقیق یک زن و یک مرد را در کنار هم قرار می‌دهد و آنها را به عنوان یک زوج معرفی می‌کند. آنها قرار است در کنار هم ماموریت‌هایی را انجام دهند و وقتی سه ماموریت با شکست روبه‌رو شود کار به مرحله خاتمه می‌رسد.

یکی از ویژگی‌های این سریال پیش از ورود به مرحله ساخت آن حواشی‌ای بود که اطراف این سریال شکل گرفت. طرح سریال «آقا و خانم اسمیت» اولین بار در ابتدای سال ۲۰۲۱ خبررسانی شد. قرار بود این مجموعه تلویزیونی با بازی دونالد گلاور و فیبی والر-بریج - که او را با ساخت و بازی در سریال «فلی‌بگ» می‌شناسیم - در پرایم ویدیو ساخته و در سال ۲۰۲۲ پخش شود. اما در سپتامبر ۲۰۲۱ والر-بریج به دلیل اختلافات حرفه‌ای با گلاور از پروژه کنار رفت. فیلمبرداری این سریال در تابستان ۲۰۲۲ آغاز و بالاخره بعد از آنکه پخش «آقا و خانم اسمیت» به خاطر اعتصاب بازیگران عقب افتاد، این هفته فصل اول به صورت یک‌جا پخش شد.

اما حکایت فرمت سریالی «آقا و خانم اسمیت» به خاطر این حواشی مورد توجه نیست بلکه همه ابعاد آن در اصل داستان رخ می‌دهد. اجازه دهید همین‌جا تکلیف خودمان را با این سریال روشن کنیم. اگر فکر می‌کنید سریال «آقا و خانم اسمیت» قرار است خاطره جذاب فیلم سینمایی هم‌نام را زنده کند، سخت در اشتباه هستید. به راستی که سریال از فیلم سینمایی الهام گرفته و غیر از این الهام گرفتن هیچ کار دیگری انجام نداده است. سریال نه در زمینه درام جاسوسی، نه در زمینه بخش‌های اکشن و نه در رابطه رمانتیک و عاطفی جان و جین اسمیت موفق عمل نمی‌کند. با آنکه سریال رویکرد خود را به صورت خودآگاه، بیش از آنکه بر اساس موقعیت‌های اکشن حضور دو جاسوس و آدمکش حرفه‌ای قرار دهد به یک داستان عاشقانه تبدیل کرده اما در نهایت نمی‌تواند از این پدیده عاشقانه هم بهره‌ای ببرد. اساسا با سریالی طرف هستیم که همه تلاش سازندگان آن بر این بوده که در عین بازخوانی برخی از المان‌های فیلم سینمایی، مرز و فاصله خود را با آن حفظ کنند. اما دریغ از یک اتفاق مثبت در سریالی که بیش از الهام گرفتن، یک بازی با کپی نعل به نعل از فیلم سینمایی اصلی است. هر چند که سریال تاکید دارد که می‌خواهد از فیلم «آقا و خانم اسمیت» الهام بگیرد اما در نهایت این مجموعه آن چیزی نیست که باید باشد. استفاده از زرق‌ و برق‌های داستانی و تاکید بر روابط رمانتیک هم نمی‌تواند این بازی را تغییر دهد. بازی ناموفقی که می‌توان این سوال را پرسید که چرا اصلا ساخته شده است؟