آمریکا کمک‌های نظامی به اوکراین را متوقف کرد
اهرم فشار ترامپ علیه زلنسکی
رئیس‌جمهور آمریکا موضع خود علیه ولودیمیر زلنسکی را تشدید کرده و برای فشار بر رئیس‌جمهور اوکراین تأیید کرده است که از طریق قرارداد اقتصادی با کی‌یف سعی دارد بدون اینکه آمریکا را وارد جنگی دیگر کند، مانع تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین در آینده شود.
رئیس‌جمهور آمریکا موضع خود علیه ولودیمیر زلنسکی را تشدید کرده و برای فشار بر رئیس‌جمهور اوکراین تأیید کرده است که از طریق قرارداد اقتصادی با کی‌یف سعی دارد بدون اینکه آمریکا را وارد جنگی دیگر کند، مانع تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین در آینده شود.
دونالد ترامپ همچنین به‌تازگی سخنان زلنسکی درباره زود‌بودن امکان توافق آتش‌بس میان اوکراین و روسیه را «بدترین» بیانیه سیاسی خواند و در صفحه تروث‌سوشال خود نگاشته است ایالات متحده این رفتار زلنسکی را مدت زیادی تحمل نخواهد کرد. ترامپ اضافه کرد رئیس‌جمهور اوکراین تا زمانی که از سوی آمریکا حمایت می‌شود، به دنبال برقراری صلح نیست.
ترامپ نوشت رهبران اروپایی نیز در جلسه با زلنسکی به‌طور «واضح» گفته‌اند که بدون حمایت ایالات متحده، نمی‌توان کاری کرد. این بیانیه زلنسکی به عنوان یک «نمایش قدرت در مقابل روسیه چندان مناسب نبوده است». ترامپ در شبکه‌های اجتماعی بخشی از متن مقاله یک تحلیلگر به نام مایکل مک‌کوین را منتشر کرد. مک‌کوین گفته است: «توافقی که دسترسی ایالات متحده به مواد معدنی کمیاب اوکراین و منابع طبیعی دیگر را فراهم می‌کند، به محافظت از اوکراین در برابر تجاوز روسیه کمک خواهد کرد».
براساس این تحلیل، «ترامپ در حال محافظت از اوکراین است، بدون اینکه ایالات متحده را وارد جنگ کند. با مذاکره برای یک توافق معدنی، آمریکایی‌ها در صنعت معدن اوکراین دخیل خواهند شد و این کار از حمله روسیه جلوگیری می‌کند؛ زیرا حمله به اوکراین به معنی به خطر انداختن جان آمریکایی‌ها خواهد بود؛ چیزی که ایالات متحده را مجبور به واکنش می‌کند».
در هفته‌های گذشته، دونالد ترامپ در حال مذاکره با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، بر سر توافقی بود که براساس آن، ایالات متحده در بخشی از سود توسعه منابع طبیعی آینده اوکراین شریک خواهد شد.
قرار بود زلنسکی در جریان سفر خود به واشنگتن در ۲۸ فوریه توافق شراکت اقتصادی با ایالات متحده را در کاخ سفید امضا کند، اما این برنامه‌ها به دلیل تلاش او برای دریافت تضمین‌های امنیتی بیشتر و درگیری لفظی با ترامپ و معاون رئیس‌جمهور، جی‌دی ونس، درباره قابلیت‌های دیپلماسی و توانایی اوکراین در مذاکره، به نتیجه نرسید.
در جریان بحث پرتنش در کاخ سفید، ترامپ گفت زلنسکی با جان میلیون‌ها نفر قمار می‌کند و باید توافق صلح را امضا کند یا اینکه ایالات متحده هیچ‌گونه حمایتی از اوکراین نخواهد کرد.
مک‌کوین معتقد است: «در نهایت زلنسکی هیچ چاره‌ای جز تسلیم نخواهد داشت؛ زیرا بدون حمایت ایالات متحده، اوکراین نمی‌تواند در جنگ طولانی‌مدت علیه روسیه پیروز شود و وقتی شرکت‌های آمریکایی عملیات معدن‌کاری در اوکراین داشته باشند، پوتین نمی‌تواند بدون ایجاد عواقب بین‌المللی گسترده به حمله ادامه دهد. دونالد ترامپ را دست‌کم نگیرید. در این بازی شطرنج، او ۱۰ حرکت جلوتر از همه است». ترامپ همچنین در صفحه تروث‌سوشال خود درباره وضعیت اوکراین در دور اول ریاست‌جمهوری خود نگاشته است: «تنها رئیس‌جمهوری که هیچ‌یک از اراضی اوکراین را به روسیه تحت رهبری پوتین نداد، رئیس‌جمهور دونالد جی ترامپ است».
تضمین‌های امنیتی و گام‌های بعدی
پیش از این، زلنسکی بارها مسئله عضویت اوکراین در ناتو را به عنوان یک تضمین قابل قبول برای پشتیبانی از توافق صلح با مسکو مطرح کرده بود. ماده ۵ پیمان ناتو شامل یک بند دفاع متقابل است که کشورهای عضو را ملزم می‌کند که در صورت حمله به هر یک از متحدان به کمک یکدیگر بشتابند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، بارها با پیوستن اوکراین به ناتو مخالفت کرده است.
هفته گذشته ترامپ گفته بود زلنسکی باید برای امضای توافق صلح با روسیه به دنبال پیوستن به ناتو نباشد. همچنین کشورهای اروپایی بحث ارسال نیروهای خود به اوکراین به عنوان نیروهای حافظ صلح را مطرح کرده‌اند تا از این طریق اطمینان حاصل کنند که آتش‌بس نهایی میان کی‌یف و مسکو برقرار خواهد ماند، اما روسیه با استقرار نیروهای هر یک از کشورهای عضو ناتو در اوکراین مخالفت کرده است. قبل از گفت‌وگوی نافرجام ترامپ و معاون او با زلنسکی در کاخ سفید، ترامپ آمادگی خود را برای ارسال برخی محموله‌های تسلیحاتی به اوکراین اعلام کرده بود. با این حال ترامپ امیدوار بود با انجام یک توافق صلح، نیاز به چنین کمکی نباشد.
زلنسکی یک روز بعد از این نشست، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که اوکراین آماده امضای قرارداد مواد معدنی است که اولین قدم در مسیر دریافت ضمانت‌های امنیتی در قبال هرگونه تجاوز احتمالی روسیه در آینده خواهد بود.
او افزود این قرارداد کافی نیست و ما به چیزی فراتر از این نیاز داریم: «توافق آتش‌بس بدون دریافت ضمانت امنیتی برای اوکراین خطرناک است. ما سه سال است که در حال جنگ هستیم و مردم اوکراین باید بدانند که آمریکا در کنار آنها ایستاده است».
وزیر خزانه‌داری آمریکا در واکنش به سی‌بی‌اس‌نیوز گفت: «اظهارات زلنسکی در اتاق بیضی از عدم تمایل او به مذاکره با روسیه حکایت دارد و با تلاش آمریکا برای حاضر‌کردن دو کشور بر سر میز مذاکره و پایان‌دادن به جنگ در تضاد است». او افزود: «امضای قرارداد اقتصادی بدون توافق صلحی که به جنگ روسیه و اوکراین پایان دهد امکان‌پذیر نیست. به نظرم باید ببینیم آیا آقای زلنسکی قصد ادامه‌دادن دارد یا خیر. اگر او بخواهد به جنگ ادامه دهد، امضای قرارداد اقتصادی چه فایده‌ای خواهد داشت. ترامپ خواستار توافق صلح است». دولت ترامپ در حال حاضر توافق معدنی با اوکراین را به حالت تعلیق درآورده است.
در همین حال اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، گفت که روز سه‌شنبه درباره برنامه‌های تقویت صنعت دفاعی اروپا و توانایی‌های نظامی این اتحادیه به کشورهای عضو اطلاع خواهد داد. او افزود: بدون شک ما به یک موج عظیم دفاعی نیاز داریم. ما خواهان صلح پایدار هستیم، اما صلح پایدار فقط بر قدرت بنا می‌شود و قدرت هم با تقویت خودمان آغاز می‌شود. دنیس شمیهال، نخست‌وزیر اوکراین نیز در واکنش گفت این کشور در چارچوب دیپلماتیک از هر کانالِ در دسترس برای همکاری در آرامش با آمریکا استفاده می‌کند و تمام تلاش خود را برای حفظ رابطه با آمریکا به کار خواهد برد. او افزود کمک نظامی آمریکا «گرانبها» بود و جان هزاران نفر را نجات داد.
شمیهال افزود کشورش هنوز امکانات لازم برای تأمین نیروهای خط مقدم خود را دارد و هم‌زمان در جست‌وجوی راه‌هایی برای افزایش تولید داخلی تسلیحات است. او اظهار کرد که اوکراین تنها یک طرح دارد و آن «برنده‌شدن و حفظ بقا» است. برخی رهبران اروپایی نیز موضعی تندتر درباره کاخ سفید و ماجرای کشمکش لفظی ترامپ و زلنسکی گرفته‌اند.
فریدریش مرتس، برنده انتخابات اخیر آلمان و احتمالا صدر‌اعظم آتی این کشور، آنچه را که در کاخ سفید روی داد، «تشدید تنش تصنعی» خواند. او در نشستی خبری در هامبورگ گفت: «این واکنشی یکباره و ناگهانی به مداخلات زلنسکی نبود، بلکه آشکارا یک تشدید تنش تصنعی در این نشست اتاق بیضی بود. مرتس افزود که اروپا «اکنون باید نشان دهد ما در موقعیتی هستیم که مستقل عمل کنیم». رهبران اروپایی با وجود اینکه بحث‌های فشرده و مستمری درباره تقویت ظرفیت‌های دفاعی خود داشته‌اند، همچنان تأکید دارند که تعامل با دولت جدید ایالات متحده یک اولویت است. فریدریش مرتس نیز گفت که مدافع هر اقدامی «برای نگه‌داشتن آمریکایی‌ها در اروپا» است.
جزئیات طرح اروپا
کمیسیون اروپا طرحی را برای تأمین ۸۰۰ میلیارد یورو از کشورهای اروپایی برای دفاع از این قاره ارائه کرد. این طرح در بحبوحه تعاملات پرتنش اتحادیه اروپا با آمریکا بر سر اوکراین و ناخشنودی دونالد ترامپ از «کم‌کاری» این قاره در تأمین هزینه‌های نظامی خود، ازجمله در ناتو، ارائه شده است. اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، روز سه‌شنبه با ارائه این طرح به رهبران اتحادیه اروپا گفت: «دوران جدیدی در راه است». او شرایط کنونی را «مهم‌ترین و خطرناک‌ترین دوره‌ها» برای اروپا نامید.
فون در لاین در نامه خود به سران اتحادیه اروپا نوشته است این قاره «با خطری آشکار» در «مقیاسی که هیچ‌یک از ما در عمر خود ندیده‌ایم»، روبه‌رو شده است.
او همچنین در بروکسل به خبرنگاران گفت تأمین ۸۰۰ میلیارد یورو، این قاره را به سلاح‌های مورد نیاز مجهز و هزینه‌های یک اروپای ایمن و قوی را تأمین می‌کند؛ زیرا در صورت آماده نبودن، «ممکن است با عواقب ویرانگر روبه‌رو شویم». بیشتر ۲۷ عضو اتحادیه اروپا از تماس‌های دولت ترامپ با روسیه برای پایان‌دادن به جنگ در اوکراین ابراز نگرانی کرده و با زیر سؤال بردن نحوه عملکرد آقای ترامپ، آن را دادن «امتیاز پیشاپیش» به روسیه تلقی کرده‌اند.
این کشورها نگران‌اند روسیه دوباره به اوکراین که خاک اروپا محسوب می‌شود، حمله کند یا برخی کشورهای دیگر اروپا را مورد تعرض قرار دهد.
کشورهای اتحادیه اروپا همچنین زیر فشار دونالد ترامپ قرار دارند که پیوسته بر لزوم افزایش سهم این دولت‌ها در تأمین هزینه‌های ناتو، پیمان آتلانتیک شمالی تأکید می‌کند. آقای ترامپ خواهان اختصاص پنج درصد از تولید ناخالص داخلی کشورهای ناتو به سهمیه این پیمان است. سران اروپایی در روزهای اخیر گفته‌اند شاهد تغییر عمده‌ای در سیاست‌های آمریکا در قبال اروپا هستند و باید روی پای خود بایستند.
به گزارش خبرگزاری‌ها، طرحی که خانم فون در لاین به کشورهای اتحادیه اروپا ارائه کرده، در بخش نخست خود تعلیق قوانین سخت‌گیرانه کنونی را پیشنهاد می‌کند تا ۲۷ عضو این اتحادیه بتوانند هزینه‌های دفاعی خود را بدون رفتن زیر بار کسری شدید بودجه افزایش دهند.
بخش دوم پیشنهاد رئیس کمیسیون اروپا یک سازوکار به کشورهای عضو ارائه می‌کند تا ۱۵۰ میلیارد یورو وام برای سرمایه‌گذاری دفاعی دریافت کنند.
اورسولا فون در لاین با تأکید بر «خرج‌کردن بهتر و هزینه اشتراکی» کشورهای عضو گفت این امر ازجمله برای دفاع هوایی و موشکی، سیستم‌های توپخانه، مهمات، پهپادها و سامانه‌های ضدپهپادی خواهد بود که در این بخش، اوکراین «به‌فوریت» می‌تواند از آن بهره‌مند شود.
بخش سوم پیشنهاد بر اساس هدایت بودجه‌ها به سوی سرمایه‌گذاری دفاعی تنظیم شده است. قرار است روز پنجشنبه نشست مشترکی در بروکسل با شرکت کشورهای اتحادیه اروپا، ناتو و بریتانیا در این زمینه برگزار شود.
