آشنایی با عسل خام و تفاوت آن با عسل های سوپرمارکتی و تجاری
عسل خام یک نوع خاص از عسل نیست، بلکه به عسلی که فرآوری نشده باشد عسل خام می‌گویند
عسل خام چیست؟ آیا عسل خام طبیعی است؟ آیا خواص عسل خام بیشتر است؟ عسل‌های موجود در فروشگاه‌ها خام هستند؟ قیمت عسل طبیعی یا عسل خام چقدر است؟
این‌ها سوالاتی است که خیلی از شما در مورد عسل خام در ذهن دارید و احتمالا با هدف رسیدن به پاسخ این سوالات این مقاله را برای مطالعه انتخاب کرده‌اید، پس مقدمه را بیش از این طولانی نمی‌کنیم و به سراغ پاسخ این سوالات می‌رویم.
عسل خام چیست؟ به چه عسلی خام گفته می‌شود؟
جواب این سوال خیلی کوتاه و خلاصه است. عسل خام یک نوع خاص از عسل نیست، بلکه به عسلی که فرآوری نشده باشد عسل خام می‌گویند.
در واقع عسلی که مستقیما از کندو برداشت می‌شود و بدون هیچ کار اضافه‌ای اعم از پاستوریزه کردن و حرارت دادن به دست مشتری می‌رسد، عسل خام نام دارد. رنگ این نوع عسل کمی مات است و همراه با ناخالصی‌هایی نظیر گرده ، موم و حتی گاهی بقایای بدن زنبور عسل است، در بین انواع عسل، خام خواص بیشتری دارد.
معمولا برای جداسازی عسل از موم از دستگاهی به نام اکستراکتور استفاده می‌شود و کندوها در یک دستگاه چرخشی قرار می‌گیرند که با چرخش آن عسل به وسیله‌ی نیروی گریز از مرکز از حفره‌ها خارج و در پایین دستگاه جمع می‌شود.
در این حالت تنها کاری که روی عسل انجام می‌شود پاک کردن آن از ناخالصی است، در واقع عسل به دست آمده را از یک صافی عبور می‌دهند تا ذرات درشت آن و بقایای احتمالی بدن زنبور از آن جدا شود، و بعد آن را در شیشه می‌ریزند، به چنین عسلی خام گفته می‌شود.
اما اگر عسل برداشت شده برای شفاف شدن، خوشرنگ شدن و همچنین شکرک نزدن، در معرض حرارت قرار دهند، این عسل دیگر از نوع خام نیست و به آن عسل گرمادیده گفته می‌شود و متاسفانه بخش زیادی از خواص و آنزیم‌های مفید آن از بین رفته است، تقریبا همه عسل‌های تجاری در بازار، از نوع گرمادیده هستند.
عسل تجاری یا سوپرمارکتی چیست؟
عسل‌های که با برندهای مختلف در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های بزرگ عرضه می‌شوند، عسل‌های تجاری هستند که به جرات می‌توان گفت همه آنها حرارت دیده و حتی اغلب آنها از نوع غیر طبیعی و تغذیه شده هستند، یعنی زنبور برای تهیه عسل به جای شهد گیاهان از مواد قندی تغذیه کرده است.
آیا عسل خام طبیعی است؟
نکته بسیار مهم دقیقا همینجاست، خام بودن عسل صرفا نشان می‌دهد که این عسل حرارت ندیده است و مستقیما از کندو و صرفا با یک پاکسازی جزئی به دست شما رسیده است. اما از کجا معلوم که این عسل از نوع طبیعی است یا تغذیه‌ای؟ یعنی آیا این عسل حاصل تغذیه زنبور از مواد قندی است یا شهد گیاهان؟
پس خام بودن عسل نشان از طبیعی بودن آن ندارد، یک عسل طبیعی می‌تواند خام باشد یا حرارت دیده باشد، یک عسل تغذیه‌ای هم می‌تواند از نوع خام باشد یا از نوع حرارت دیده، پس این دو موضوع را از هم تفکیک کنید.
تفاوت عسل خام با عسل تجاری حرارت دیده از نظر خواص چیست؟
با وجود اینکه هیچ مطالعه‌ی کنترل شده‌ای برای مقایسه عسل خام و عسل تجاری انجام نشده است اما برخی از منابع معتقند که عسل پاستوریزه شده یا همان حرارت دیده شده، مزایای سلامتی کمتری نسبت به عسل خام دارد.
علت این موضوع هم گرما دیدن عسل در حرارت بالاست، حرارت بالا اگرچه رنگ عسل را شفاف می‌کند، اما طبق خیلی از تحقیقات، موجب از بین رفتن خیلی از آنزیم‌های عسل می‌شود، حتی به همین دلیل گفته شده که عسل را در چای یا آب داغ حل نکنید.
عسل خام حاوی گرده گل است
پاستوریزه کردن و حرارت دادن عسل موجب از بین رفتن گرده گل موجود در عسل طبیعی می‌شود،
مطالعه‌ای که درباره فواید گرده گل انجام شده است نشان می‌دهد که گرده گل خواص بسیار زیادی دارد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره شده است.
-
خاصیت آنتی اکسیدانی دارد
-
خاصیت ضد التهابی دارد
-
خاصیت ضد باکتریای و ضد قارچی دارد
-
خاصیت تسکین دهندگی دارد
چطور خام بودن عسل را تشخیص دهیم؟
در حالت کلی ما دو راه برای تشخیص خام بودن عسل پیش رو رو داریم.
راه اول: توجه به اینکه آیا عسل شکرک می‌زند یا خیر، همانطور که گفته شده اگر عسل خام باشد بعد از مدتی شکرک می‌زند که این مدت زمان بسته به نوع عسل متفاوت است و ممکن است از چند هفته تا چند ماه و در مورد برخی عسل‌ها تا دو سال به طور بیانجامد.
راه دوم: انجام آزمایش عسل
آزمایش عسل علاوه بر مشخص کردن طبیعی بودن یا نبودن عسل، می‌تواند نشان دهد که آیا عسل خام است یا گرما دیده، اکتور مرتبط با خام بودن عسل نیز میزان ۵-هیدروکسی متیل فورفورال یا (HMF) است.
میزان استاندارد این ماده در عسل خام تا حداکثر ۴۰ میلی‌گرم در یک کیلوگرم عسل است. و مقادیر بالاتر نشان دهنده‌ی کهنه بودن عسل و یا حرارت دیده بودن آن است.
از کجا می‌توان عسل خام تهیه کرد؟
مسلما با مراجعه به فروشگاه‌های سطح شهر عسل خام نصیب شما نخواهد شد، همانطور که گفته شد این عسل‌ها همگی تجاری هستند و حرارت دیده‌اند تا شفاف باشند و شکرک نزنند.
برای تهیه عسل خام یا باید مستقیما از یک زنبوردار معتمد خریداری کنید و یا از مجموعه‌ها یا سایت‌هایی خرید کنید که با زنبورداران معتمدشان همکاری می‌کنند و عسل خام و واقعا طبیعی عرضه می‌کنند، نشانه این مجموعه‌ها این است که اغلب ضمانت بازگشت وجه دارند و قیمت محصولاتشان هم کم نیست.