ثبت در سامانه املاک و اسکان مقدمه مالیات مسکن؟

به گزارش شرق، سامانه املاک و اسکان بهمن ماه سال ۹۸ ایجاد و مرداد سال99 به منظور شفافیت اطلاعات اقامتی راه‌اندازی شد و براساس قانون مربوط به آن، قرار شد 15دستگاه اطلاعات سکونتی را از این بخش تهیه کنند. در واقع سامانه املاک و اسکان ذیل قانون مالیات های مستقیم که در پاییز سال 99 مصوب شده بود به تصویب رسید.

۱۹  فروردین سال ۱۴۰۰ ثبت نام در سامانه املاک و اسکان آغاز  و اعلام شد که تمامی مالکان و مستاجران، اطلاعات سکونتی خود را در آن درج کنند. پس از آن هم چندین مرحله نام‌نویسی در این سامانه تمدید شد.

یکی از مهم‌ترین اهداف استفاده از سامانه ثبت املاک خانوار، شناسایی واحدهای خالی از سکنه به منظور اعمال مالیات است. هرچند که ادعا میشود هدف اصلی اعمال مالیات نیست؛ بلکه دستیابی به دیتاهای قابل استناد به منظور برنامه‌ریزی‌های حوزه مسکن است. به هر حال عدم ثبت اطلاعات خانوار در این سامانه مشکلات فراوانی به همراه دارد. برای مثال درصورتی که مستاجر اطلاعات خود را در سامانه ثبت مسکن تکمیل نکرده باشد، نمی‌تواند برای ثبت نام مسکن ملی اقدام کند؛ همچنین افرادی که قصد خرید یا فروش ملکی را دارند در صورتی که سامانه املاک مسکن اطلاع آن‌ها را ثبت نکرده باشد، سامانه ثبت املاک کد رهگیری به آن‌ها نمی‌دهد.

سه بار هک سامانه املاک و اسکان طی یکسال

در مرحله اول به متقاضیان دو ماه فرصت داده شد و از حدود ۲۵ میلیون خانوار ۳ میلیون خانوار ثبت نام کردند. به دلیل پایین بودن آمار، مرتبا فرصت نام‌نویسی در این سایت تمدید شد.

اما در شرایطی که به نظر می‌رسید اطلاعات سکونتی خانوارها کند و به تدریج در حال ثبت در سامانه است، یکدفعه به دلیل آن‌چه مسئولان  «اختلال» در سامانه  عنوان کردند اعلام شد بخشی از اطلاعات پاک شده و کسانی که پیش از این ثبت نام کرده‌اند باید مجددا اطلاعات خود را درج کنند.

سال ۱۴۰۰ سامانه این اتفاق برای سامانه املاک و اسکان در سه مرحله تکرار شد. روز ۱۹ تیرماه ۱۴۰۰ سامانه برای چهار هفته متوقف و ۱۶ مردادماه بازگشایی شد. آخرین وقفه ایجاد شده نیز به ۱۰ شهریورماه برمی‌گردد. در مقاطعی که سامانه با قطعی مواجه می‌شد مسئولان علت آن را اختلال عنوان می‌کردند. در حالی که رستم قاسمی، وزیر وقت راه و شهرسازی، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که خبری از اختلال نیست و در اصل سامانه هک شده است.

این مسئله موجب اعتراض مردم و کارشناسان به زیرساخت‌های سامانه شد چرا که روشن شد سامانه فاقد نسخه پشتیبان بوده است، زیرا در غیر این صورت لزومی به ثبت نام مجدد نبود.

با این حال فشار به مردم برای ثبت‌نام مجدد در سامانه ادامه یافت تا جایی که از دیروز حتی صدور چک نیز به ثبت اطلاعات در این سامانه مشروط شده است.

اعمال فشار با دردسرهای بانکی

طبق بخشنامه بانک مرکزی از تاریخ ۳۰دی ماه سال جاری و پس از آن، در صورت عدم تطابق کدپستی و کد ملی مشتریان شبکه بانکی با اطلاعات مندرج در سامانه ملی املاک و اسکان، از فرآیند صدور دسته چک به‌صورت سیستمی ممانعت به ‌عمل خواهد آمد و تا زمان ثبت‌‌‌ یا اصلاح داده‌های اظهارشده در آن ماخذ، صدور دسته چک مقدور نیست.

بدتر اینکه طبق اظهارات مدیر اداره توسعه و تدوین مقررات نظام‌های پرداخت بانک در گفت‌وگو با نبض بورس، این تازه فاز پایلوت و‌ آغاز محدودیت‌ها برای کسانی است که در سامانه املاک و‌اسکان اطلاعات کاملی ندارند. او گفته خدماتی که در قانون نام برده شده‌اند شامل افتتاح حساب، صدور دسته چک و... می‌شوند و می‌توانند طیف وسیعی از خدمات را در بر بگیرند ولی در فاز اول برای این که محدودیتی برای شهروندان ایجاد نشود و آشنایی با این موضوع داشته باشند و بتوانند با سامانه ارتباط برقرار کرده و اطلاعات خود را ثبت کنند صدور دسته چک به عنوان فاز پایلوت انتخاب شده است و در خصوص سایر خدمات بانکی نیز، شناسایی لازم انجام شده و اطلاع‌رسانی‌های بعدی به مشتریان اعلام خواهد شد. 

آغاز محدودیت‌های بانکی برای مردم در حالی است که هنوز مردم اشنایی کافی با این سامانه ندارند. این موضوع را حتی شخص مدیر اداره توسعه و تدوین مقررات نظام‌های پرداخت نیز تایید کرده و خواسته که اطلاع‌رسانی از سمت وزارتخانه‌ نیز صورت بگیرد زیرا بانک مرکزی به صورت یک طرفه نمی‌تواند محدودیتی را اعمال کند. چون طیف وسیعی از مشتریان شبکه بانکی دچار مشکل می‌شوند

به گفته او مشتریانی وجود دارند که هنوز سامانه املاک و اسکان را نمی‌شناسند و همین امروز که این کنترل گذاشته شده است خیلی از مشتریان نتوانسته‌اند دسته چک دریافت کنند و این نشان می‌دهد که سامانه املاک و اسکان هنوز جای خود را در جامعه پیدا نکرده است.

۱۰میلیون سرپرست خانوار ثبت‌نام نکرده‌اند

همزمان با آغاز فشارهای بانکی به مردم برای ثبت‌نام، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران نیز باز دیگر تاکید کرده که همه مالکان و مستأجران باید در سامانه املاک و اسکان ثبت نام کنند و در صورتی که در سامانه املاک و اسکان ثبت نام نکنند، در نوبت اول به آنها اخطار داده می‌شود و در صورت عدم توجه جز خانه‌های خالی و مشمول مالیات خواهد شد.

آمارها نشان می دهد در سال 1401 حدود یک میلیون خانوار اطلاعات خود را در این سامانه ثبت کرده بودند اما اکنون این آمار از 14 میلیون سرپرست خانوار عبور کرده است. در واقع هنوز بیش از 10 میلیون سرپرست خانوار، اطلاعات خود را در این سامانه به ثبت نرسانده‌انند.