دانستنيهايي درباره هپاتيت
پيشگيري، بهتر از درمان
سیدمؤید علویان.رئيس شبکه ملي هپاتيت ايران
1- هپاتیت به معنای التهاب و ورم کبدی است که اصطلاحا به آن یرقان نیز میگویند. عوامل متعددی ممکن است موجب التهاب کبد شوند، اما ویروسها شایعترین عامل ایجادکننده بیماری هپاتیت هستند. تاکنون حداقل شش نوع ویروس مسئول بروز انواع مختلف هپاتیت شناسایی شدهاند که در ميان آنها هپاتیت ویروسی مزمن «B» و «C» از بیماریهای شایع دنیا هستند و از اهمیت زیادی برخوردارند، زیرا این دو نوع هپاتیت مزمن شده و باعث نارسایی کبد و سیروز کبدی میشوند.
2- بیشترین روش انتقال هپاتیت «B» در ایران از طریق مادر به نوزاد است. خوشبختانه از سال 73 که ما واکسن این هپاتیت را تزریق کردیم، دیگر مشکلی برای نوزادان وجود ندارد. درحالحاضر بهجز دو استان سيستانوبلوچستان و گلستان، شيوع بيماري در كشور به زير دو درصد رسيده است.
3- هپاتیت «C» نیز در گذشته در ایران بیشتر از طریق خون و تزریق خون منتقل میشد که از سال 75 با بررسی خونها، دیگر خطر انتقال از این راه کاهش یافته است. لازم به ذكر است افرادي که قبل از سال 1375 خون دريافت کردهاند، در معرض هپاتيت «C» قرار دارند. افراد معتاد، حتي آنهايي که سابقه يکبار تزريق غيرايمن دارند و افرادي که زنداني هستند يا سابقه زندان دارند، در معرض خطر هپاتيت «C» قرار دارند. همچنين آرايشگرها، آنها که خالکوبي، تاتو و حجامت غيربهداشتي انجام ميدهند و افرادي که با خون سروکار دارند نيز در معرض خطر هستند. قمهزنی در ماه محرم نیز یکی دیگر از راههای انتقال هپاتیت «B» و «C» در ایران است.
4- گفتني است هپاتیت «C» از طریق دستدادن و بوسیدن فرد آلوده، آشپزیکردن و در یک مکان غذاخوردن، انجام معاشرت معمول در محل کار و منزل، درآغوشگرفتن مبتلایان، از راه هوا يا شناکردن در یک استخر منتقل نمیشود. همچنین ممکن است بحث خطر انتقال در تماسهای جنسی سبب نگرانی شود و بر نحوه زندگی و معاشرت و روابط جنسی تأثیر بگذارد، اما باید گفت که خطر ابتلا بسیار ضعیف است و انتقال آن به دنبال تماس جنسی شایع نیست؛ آمارهای موجود خطر کمتر از پنج درصد را نشان میدهد.
5- توصيه ميشود افرادي که در خانوادهشان يک نفر مبتلا به هپاتيت «B» دارند، آرايشگرها، شاغلان حرفه پزشکي، افرادي که در امور بازيافت زباله و پسماند شهري فعاليت ميکنند، آتشنشانها و پليس حتما واكسن هپاتيت «B» دريافت كنند. واکسن هپاتيت «B» در دورههاي ششماهه و يکماهه تزريق ميشود. البته واکسن دوره يکماهه از اهميت زيادي برخوردار است و واکسن ششماهه يادآور است. اگر کسي سه دوز واکسن بزند، خيلي مؤثر است. افرادي که شرايط گفتهشده را ندارند و يکبار واکسن زدهاند، به تکرار واکسن نياز ندارند و لازم نيست آنتيباديشان چک شود.
6- از معضلات موجود در حوزه هپاتيت ميتوان به دو مورد اشاره كرد: اول اينكه نزديك به ۷۰ درصد از مبتلایان به هپاتیت «B» و «C» در كشور تاكنون شناسایی نشدهاند. بنابراین باید از طریق رسانهها به مردم آموزش دهیم و اين آگاهي را ايجاد كنيم كه ميتوان با هپاتیت زندگی کرد، کار کرد و ازدواج کرد، به شرطي كه ابتدا با آن آشنا شده و در ادامه کنترل و درمانش کنیم. معضل دوم هم پایینبودن سطح اقتصادی در بعضی از مبتلایان به این بیماری است. ما از دولت، وزارت بهداشت و بیمهها میخواهیم همانطور که درباره افراد معتاد و زندانیان مبتلا به هپاتیت به صورت جدی پیگیری کردند، از بیماران هپاتیت کمبضاعت هم حمایت بیشتری انجام دهند.
1- هپاتیت به معنای التهاب و ورم کبدی است که اصطلاحا به آن یرقان نیز میگویند. عوامل متعددی ممکن است موجب التهاب کبد شوند، اما ویروسها شایعترین عامل ایجادکننده بیماری هپاتیت هستند. تاکنون حداقل شش نوع ویروس مسئول بروز انواع مختلف هپاتیت شناسایی شدهاند که در ميان آنها هپاتیت ویروسی مزمن «B» و «C» از بیماریهای شایع دنیا هستند و از اهمیت زیادی برخوردارند، زیرا این دو نوع هپاتیت مزمن شده و باعث نارسایی کبد و سیروز کبدی میشوند.
2- بیشترین روش انتقال هپاتیت «B» در ایران از طریق مادر به نوزاد است. خوشبختانه از سال 73 که ما واکسن این هپاتیت را تزریق کردیم، دیگر مشکلی برای نوزادان وجود ندارد. درحالحاضر بهجز دو استان سيستانوبلوچستان و گلستان، شيوع بيماري در كشور به زير دو درصد رسيده است.
3- هپاتیت «C» نیز در گذشته در ایران بیشتر از طریق خون و تزریق خون منتقل میشد که از سال 75 با بررسی خونها، دیگر خطر انتقال از این راه کاهش یافته است. لازم به ذكر است افرادي که قبل از سال 1375 خون دريافت کردهاند، در معرض هپاتيت «C» قرار دارند. افراد معتاد، حتي آنهايي که سابقه يکبار تزريق غيرايمن دارند و افرادي که زنداني هستند يا سابقه زندان دارند، در معرض خطر هپاتيت «C» قرار دارند. همچنين آرايشگرها، آنها که خالکوبي، تاتو و حجامت غيربهداشتي انجام ميدهند و افرادي که با خون سروکار دارند نيز در معرض خطر هستند. قمهزنی در ماه محرم نیز یکی دیگر از راههای انتقال هپاتیت «B» و «C» در ایران است.
4- گفتني است هپاتیت «C» از طریق دستدادن و بوسیدن فرد آلوده، آشپزیکردن و در یک مکان غذاخوردن، انجام معاشرت معمول در محل کار و منزل، درآغوشگرفتن مبتلایان، از راه هوا يا شناکردن در یک استخر منتقل نمیشود. همچنین ممکن است بحث خطر انتقال در تماسهای جنسی سبب نگرانی شود و بر نحوه زندگی و معاشرت و روابط جنسی تأثیر بگذارد، اما باید گفت که خطر ابتلا بسیار ضعیف است و انتقال آن به دنبال تماس جنسی شایع نیست؛ آمارهای موجود خطر کمتر از پنج درصد را نشان میدهد.
5- توصيه ميشود افرادي که در خانوادهشان يک نفر مبتلا به هپاتيت «B» دارند، آرايشگرها، شاغلان حرفه پزشکي، افرادي که در امور بازيافت زباله و پسماند شهري فعاليت ميکنند، آتشنشانها و پليس حتما واكسن هپاتيت «B» دريافت كنند. واکسن هپاتيت «B» در دورههاي ششماهه و يکماهه تزريق ميشود. البته واکسن دوره يکماهه از اهميت زيادي برخوردار است و واکسن ششماهه يادآور است. اگر کسي سه دوز واکسن بزند، خيلي مؤثر است. افرادي که شرايط گفتهشده را ندارند و يکبار واکسن زدهاند، به تکرار واکسن نياز ندارند و لازم نيست آنتيباديشان چک شود.
6- از معضلات موجود در حوزه هپاتيت ميتوان به دو مورد اشاره كرد: اول اينكه نزديك به ۷۰ درصد از مبتلایان به هپاتیت «B» و «C» در كشور تاكنون شناسایی نشدهاند. بنابراین باید از طریق رسانهها به مردم آموزش دهیم و اين آگاهي را ايجاد كنيم كه ميتوان با هپاتیت زندگی کرد، کار کرد و ازدواج کرد، به شرطي كه ابتدا با آن آشنا شده و در ادامه کنترل و درمانش کنیم. معضل دوم هم پایینبودن سطح اقتصادی در بعضی از مبتلایان به این بیماری است. ما از دولت، وزارت بهداشت و بیمهها میخواهیم همانطور که درباره افراد معتاد و زندانیان مبتلا به هپاتیت به صورت جدی پیگیری کردند، از بیماران هپاتیت کمبضاعت هم حمایت بیشتری انجام دهند.