بحران آوارگان همزمان با پیشروی ارتش سوریه در درعا
دست رد اردن و اسرائیل به آوارگان
درعا، استانی در سوریه است که اعتراضها در سال 2011 از آنجا آغاز شد و حالا عملیاتهای نهایی دولت سوریه هم برای بازپسگیری همین استان انجام میشود. عملیات دولت سوریه در درعا با حمایت هوایی روسیه حدود دو هفته پیش آغاز شد و حالا نیروهای بشار اسد کنترل بیش از 60 درصد این استان را در اختیار دارند؛ استانی که چندین گروه مخالف همزمان بخشهای مختلف آن را تحت کنترل دارند. هرچند به گزارش الجزیره مخالفان مسلح اسد همچنان بخشی از شهر درعا، مرکز استان را تحت کنترل دارند ولی نیروهای دولتی بهسرعت در حال نزدیکشدن به دروازهای در نزدیکی مرز اردن هستند که پیش از سال 2015 و بستهشدن این گذرگاه از سوی دولت اردن مسیر تجاری سودآوری بهشمار میرفت.
براساس گزارشهای میدانی، در ادامه پیشرویهای ارتش، نیروهای سوری به هشتکیلومتری گذرگاه نصیب واقع در مرز سوریه با اردن رسیده و کنترل بیشتر مناطق حومه شرقی درعا را به دست گرفتهاند. در واقع ارتش سوریه با حمله به درعا در تلاش برای متشنجکردن مخالفان با هدف تسلط بر گذرگاه مرزی نصیب در مرز مشترک با اردن است.
سازمان ملل در آخرین گزارش خود اعلام کرد که بیش از یکسوم شهروندان مناطق جنوبغربی سوریه آواره شدهاند.
آنطور که محمد هواری، سخنگوی دفتر آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد در اردن به خبرگزاری رویترز گفته، در پی دو هفته عملیات، دستکم 270 هزار سوری آواره شدهاند. براساس این گزارش بسیاری از این آوارگان در نزدیکی مرز اردن و همچنین مرزهای نزدیک بلندیهای جولان جمع شدهاند اما هم اسرائیل و هم اردن اعلام کردهاند این آوارگان را نمیپذیرند. با وجود مذاکره شورشیان ارتش آزاد سوریه و دولت روسیه برای تسلیمکردن مناطق تحت کنترل این مخالفان مسلح، تعداد آوارگان در هفته گذشته چند برابر شد. آنان گفتند که مذاکرات روز شنبه بعدازظهر متوقف شد اما با میانجیگری اردن این مذاکرات احیا شد.
تعداد آوارگان سوری در حالی رو به افزایش است که سازمان ملل اخیرا گزارش داده بود از آغاز سال 2018 تا ماه ژوئن حدود 920 هزار نفر سوری آواره شدهاند و ازهمینرو این سال بدترین سال برای آوارگان سوری در هفت سال جنگ این کشور بوده است. وزیرخارجه اردن روز دوشنبه پس از جلسه با مقامات سازمان ملل گفت در مرز اردن محمولههای کمک در انتظار دریافت مجوز برای ورود به خاک سوریه هستند. اردن از سه سال پیش به این سو بر ورود آوارگان سوری محدودیتهای شدیدی وضع کرده است.
علاوه بر اردن، مرزهای نزدیک به اسرائیل هم یکی دیگر از محلهایی بوده که آوارگان در روزهای اخیر به آنجا سرازیر شدهاند. آنطور که واشنگتنپست گزارش داده در روزهای اخیر حدود 11هزار آواره سوری در نزدیکی مرزهای شمالی اسرائیل جمع شدهاند و همین تبدیل به چالشی برای اسرائیل شده است.
روز جمعه آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، در صفحه توییتر خود گفت این رژیم اوضاع را از نزدیک زیر نظر دارد. به گفته این مقام اسرائیلی منافع امنیتی اسرائیل مثل همیشه در نظر گرفته میشود. اسرائیل اگرچه گفته هیچکدام از آوارگان سوری را نمیپذیرد اما مدعی شده که آماده فراهمکردن کمکهای بشردوستانه برای زنان و کودکان است. روز یکشنبه هم ارتش اسرائیل در بیانیهای از تقویت توپخانههایش در منطقه خبر داد. با وجود درخواستهای بینالمللی و با اینکه کشورهای همسایه سوریه نظیر لبنان، اردن و ترکیه صدهاهزار شهروند جنگزده سوری را بهعنوان آواره در کشور خود پذیرفتهاند، اسرائیل از پذیرفتن آوارگان سوری سرباز میزند و به گفته این رژیم فقط بر ایجاد امنیت مرزهایش با سوریه و تلاش برای دور نگهداشتن نیروهای ایران از این مناطق متمرکز است.
اسرائیل در توجیه نپذیرفتن آوارگان سوری مدعی شده که برای سوریهایی که خود را به مرز اسرائیل میرسانند، کمکهای بشردوستانه و خدمات بهداشتی و پزشکی فراهم میکند. با این حال برخی حتی در خود اسرائیل هم این اقدامات را ناکافی میدانند. پیتر لرنر، سخنگوی سابق ارتش اسرائیل در مطلبی که در روزنامه هاآرتص اسرائیل منتشر شده، سیاست تعدادصفر آوارگان لیبرمن را «از نظر اخلاقی بحثبرانگیز» خوانده است: «اسرائیل باید برای سیاست جلوگیری از ورود آوارگان استثناهایی قائل شود؛ بهویژه از آن جهت که برخی کودکان آواره محتاج کمکهای فوری هستند». او در ادامه مینویسد حتی اگر اسرائیل به آنها اجازه واردشدن را نمیدهد باید حداقل منطقهای امن برای آنها در بخش شرقی مرز تأسیس کند.
درعا، استانی در سوریه است که اعتراضها در سال 2011 از آنجا آغاز شد و حالا عملیاتهای نهایی دولت سوریه هم برای بازپسگیری همین استان انجام میشود. عملیات دولت سوریه در درعا با حمایت هوایی روسیه حدود دو هفته پیش آغاز شد و حالا نیروهای بشار اسد کنترل بیش از 60 درصد این استان را در اختیار دارند؛ استانی که چندین گروه مخالف همزمان بخشهای مختلف آن را تحت کنترل دارند. هرچند به گزارش الجزیره مخالفان مسلح اسد همچنان بخشی از شهر درعا، مرکز استان را تحت کنترل دارند ولی نیروهای دولتی بهسرعت در حال نزدیکشدن به دروازهای در نزدیکی مرز اردن هستند که پیش از سال 2015 و بستهشدن این گذرگاه از سوی دولت اردن مسیر تجاری سودآوری بهشمار میرفت.
براساس گزارشهای میدانی، در ادامه پیشرویهای ارتش، نیروهای سوری به هشتکیلومتری گذرگاه نصیب واقع در مرز سوریه با اردن رسیده و کنترل بیشتر مناطق حومه شرقی درعا را به دست گرفتهاند. در واقع ارتش سوریه با حمله به درعا در تلاش برای متشنجکردن مخالفان با هدف تسلط بر گذرگاه مرزی نصیب در مرز مشترک با اردن است.
سازمان ملل در آخرین گزارش خود اعلام کرد که بیش از یکسوم شهروندان مناطق جنوبغربی سوریه آواره شدهاند.
آنطور که محمد هواری، سخنگوی دفتر آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد در اردن به خبرگزاری رویترز گفته، در پی دو هفته عملیات، دستکم 270 هزار سوری آواره شدهاند. براساس این گزارش بسیاری از این آوارگان در نزدیکی مرز اردن و همچنین مرزهای نزدیک بلندیهای جولان جمع شدهاند اما هم اسرائیل و هم اردن اعلام کردهاند این آوارگان را نمیپذیرند. با وجود مذاکره شورشیان ارتش آزاد سوریه و دولت روسیه برای تسلیمکردن مناطق تحت کنترل این مخالفان مسلح، تعداد آوارگان در هفته گذشته چند برابر شد. آنان گفتند که مذاکرات روز شنبه بعدازظهر متوقف شد اما با میانجیگری اردن این مذاکرات احیا شد.
تعداد آوارگان سوری در حالی رو به افزایش است که سازمان ملل اخیرا گزارش داده بود از آغاز سال 2018 تا ماه ژوئن حدود 920 هزار نفر سوری آواره شدهاند و ازهمینرو این سال بدترین سال برای آوارگان سوری در هفت سال جنگ این کشور بوده است. وزیرخارجه اردن روز دوشنبه پس از جلسه با مقامات سازمان ملل گفت در مرز اردن محمولههای کمک در انتظار دریافت مجوز برای ورود به خاک سوریه هستند. اردن از سه سال پیش به این سو بر ورود آوارگان سوری محدودیتهای شدیدی وضع کرده است.
علاوه بر اردن، مرزهای نزدیک به اسرائیل هم یکی دیگر از محلهایی بوده که آوارگان در روزهای اخیر به آنجا سرازیر شدهاند. آنطور که واشنگتنپست گزارش داده در روزهای اخیر حدود 11هزار آواره سوری در نزدیکی مرزهای شمالی اسرائیل جمع شدهاند و همین تبدیل به چالشی برای اسرائیل شده است.
روز جمعه آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، در صفحه توییتر خود گفت این رژیم اوضاع را از نزدیک زیر نظر دارد. به گفته این مقام اسرائیلی منافع امنیتی اسرائیل مثل همیشه در نظر گرفته میشود. اسرائیل اگرچه گفته هیچکدام از آوارگان سوری را نمیپذیرد اما مدعی شده که آماده فراهمکردن کمکهای بشردوستانه برای زنان و کودکان است. روز یکشنبه هم ارتش اسرائیل در بیانیهای از تقویت توپخانههایش در منطقه خبر داد. با وجود درخواستهای بینالمللی و با اینکه کشورهای همسایه سوریه نظیر لبنان، اردن و ترکیه صدهاهزار شهروند جنگزده سوری را بهعنوان آواره در کشور خود پذیرفتهاند، اسرائیل از پذیرفتن آوارگان سوری سرباز میزند و به گفته این رژیم فقط بر ایجاد امنیت مرزهایش با سوریه و تلاش برای دور نگهداشتن نیروهای ایران از این مناطق متمرکز است.
اسرائیل در توجیه نپذیرفتن آوارگان سوری مدعی شده که برای سوریهایی که خود را به مرز اسرائیل میرسانند، کمکهای بشردوستانه و خدمات بهداشتی و پزشکی فراهم میکند. با این حال برخی حتی در خود اسرائیل هم این اقدامات را ناکافی میدانند. پیتر لرنر، سخنگوی سابق ارتش اسرائیل در مطلبی که در روزنامه هاآرتص اسرائیل منتشر شده، سیاست تعدادصفر آوارگان لیبرمن را «از نظر اخلاقی بحثبرانگیز» خوانده است: «اسرائیل باید برای سیاست جلوگیری از ورود آوارگان استثناهایی قائل شود؛ بهویژه از آن جهت که برخی کودکان آواره محتاج کمکهای فوری هستند». او در ادامه مینویسد حتی اگر اسرائیل به آنها اجازه واردشدن را نمیدهد باید حداقل منطقهای امن برای آنها در بخش شرقی مرز تأسیس کند.