|

ضرورت اصلاحات گسترده اقتصادی

این کار آیا از دولت انقلابی برمی‌آید؟!

رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: «مجلس یازدهم همچون گذشته بر این اصل تأکید دارد که مذاکرات هسته‌ای باید به حصول منافع تضمین‌شده، پایدار و ملموس اقتصادی برای آحاد ملت شریف ایران منجر شود». (رسانه‌ها-21/1) چالش‌ها و ابرچالش‌های اقتصادی هر‌روز وسیع‌تر و افق حل یا تخفیف آنها کم‌فروغ‌تر می‌شود. دولت سیزدهم که با شعار حرکت‌های انقلابی و جهادی بر سر کار آمد نیز تاکنون جز چند حرکت نمایشی (آخرین آنها اعلام فهرست به‌اصطلاح ابربدهکاران بانکی و عدم پاسخ‌گویی به ریشه بروز این بحران یعنی حاکمیت سیاست پایین نگه‌داشتن نرخ بهره اسمی زیر نرخ تورم و منفی‌بودن نرخ بهره واقعی) و صدور دستور به بازارها و وعده به مردم کار خاصی انجام نداده است که البته توقعی جز این نبود. اینکه نرخ تورم یا رشد نقدینگی یکی، دو درصد کاهش یا رشد اقتصادی عمدتا تحت تأثیر کاهش فشارهای تحریمی یا فروکش‌کردن پاندمی کرونا از معبر واکسن‌های وارداتی و از خواب بیدارشدن کسب‌وکارها و... افزایش یابد یا مرغ و برنج و... ارزان‌قیمت در بعضی بازارهای میوه‌و‌تره‌بار در روزهایی از هفته عرضه شود، عملکرد قابل دفاع و افتخاری نیست.

رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: «مجلس یازدهم همچون گذشته بر این اصل تأکید دارد که مذاکرات هسته‌ای باید به حصول منافع تضمین‌شده، پایدار و ملموس اقتصادی برای آحاد ملت شریف ایران منجر شود». (رسانه‌ها-21/1) چالش‌ها و ابرچالش‌های اقتصادی هر‌روز وسیع‌تر و افق حل یا تخفیف آنها کم‌فروغ‌تر می‌شود. دولت سیزدهم که با شعار حرکت‌های انقلابی و جهادی بر سر کار آمد نیز تاکنون جز چند حرکت نمایشی (آخرین آنها اعلام فهرست به‌اصطلاح ابربدهکاران بانکی و عدم پاسخ‌گویی به ریشه بروز این بحران یعنی حاکمیت سیاست پایین نگه‌داشتن نرخ بهره اسمی زیر نرخ تورم و منفی‌بودن نرخ بهره واقعی) و صدور دستور به بازارها و وعده به مردم کار خاصی انجام نداده است که البته توقعی جز این نبود. اینکه نرخ تورم یا رشد نقدینگی یکی، دو درصد کاهش یا رشد اقتصادی عمدتا تحت تأثیر کاهش فشارهای تحریمی یا فروکش‌کردن پاندمی کرونا از معبر واکسن‌های وارداتی و از خواب بیدارشدن کسب‌وکارها و... افزایش یابد یا مرغ و برنج و... ارزان‌قیمت در بعضی بازارهای میوه‌و‌تره‌بار در روزهایی از هفته عرضه شود، عملکرد قابل دفاع و افتخاری نیست. اینکه امروز حتی تنفس شهروندان در اکثر استان‌های کشور، مانند اقتصاد و کار و معیشت‌شان به شماره افتاده است، نیازمند فکر و برنامه عاجل دولت است. متأسفانه دولت‌ها در یکی دو دهه اخیر، به‌خصوص وظایف ذاتی خود در تأمین رفاه و آسایش شهروندان از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها (منفی‌شدن تشکیل سرمایه در سال‌های اخیر برای اولین‌بار در تاریخ معاصر کشورمان و پیشی‌گرفتن نرخ استهلاک از نرخ سرمایه‌گذاری) و جلب و جذب و به‌کارگیری سرمایه‌های فکری و مالی و نیز دیپلماسی فعال و هوشمندانه منطقه‌ای و جهانی و... را فراموش و کار اصلاح و بهبود وضعیت زندگی مردم را سخت دشوار کرده‌اند. با تغییر دولت در آمریکا و بر سر کار آمدن دولتی معقول‌تر و مسئولیت‌پذیرتر در این کشور، این امید در بین ایرانیان ایجاد شد که با انجام گفت‌وگو و تعامل مناسب، مهم‌ترین معضل کنونی کشور یعنی پرونده هسته‌ای (سوای معضلات ساختاری اقتصادی و سیاهه سوء سیاست‌ها) به سرانجام برسد و با فرصت‌های تنفسی ایجادشده از محل رفع تحریم‌ها از جمله افزایش درآمدهای نفتی و آزادی منابع ارزی توقیف‌شده و... کار اصلاحات اقتصادی شاید آغاز و امکان قرارگرفتن زندگی مردم این سرزمین در ریل و مسیر صحیح فراهم شود. متأسفانه اما این توقع و انتظار نیز تاکنون برآورده نشده و بلاتکلیف باقی مانده و میلیاردها دلار به سبب عدم فروش نفت و گاز و... به کشور خسارت وارد شده است. میلیاردها دلاری که در هر‌جای جهان برای دستیابی به بخش کوچکی از آن سر و دست می‌شکنند. اکنون اما کار وخامت زندگی و کار و کسب مردم از بحران نیز گذشته است. چنانکه حتی روزنامه وابسته به شهرداری تهران نیز از وخامت این وضعیت می‌نویسد و از بالاترین شاخص فلاکت (نرخ تورم و بی‌کاری) در یک دهه اخیر در سال گذشته می‌گوید. رقمی که کشورمان را در بین هشت کشور بالای این شاخص در بین 156 کشور جهان و در ردیف ونزوئلا، لبنان، زیمبابوه، سودان و سوریه قرار می‌دهد. همچنین است افزایش شکاف طبقاتی و ضریب جینی از 0.365 در اوایل دهه 90 به 0.41 در پایان این دهه و افزایش خانوارهای فقیر از 11 درصد در سال 97 به 25 درصد در سال گذشته. این اعداد و ارقام اما خشک و بی‌روح‌اند و با شنیدن روایت‌های عینی است که بغض در گلو می‌ترکد و ترسی عمیق بر تن و جان آدمی مستولی می‌شود. وقتی مثلا شیرزنی که علی‌رغم فقر مطلق برای فراهم‌آوردن امکان آموزش فرزندانش بال‌بال می‌زند و یا نماینده مجلسی که از فقر در حاشیه‌های شهرش (تبریز) می‌گوید و اینکه مردم با قاشق روغن تهیه می‌کنند و نان قسطی می‌خرند. به‌راستی چه اتفاق دیگری باید رخ دهد تا از خواب بیدار شویم و فکری برای این مردم و سرزمین کنیم؟! اولین گام به نظر پایان‌دادن به بحران پرونده هسته‌ای است که چنانکه رئیس مجلس عنوان کرده منافع ملموس اقتصادی برای مردم خواهد داشت. اگر از دولت سیزدهم انتظار نمی‌رفت مسائل پیچیده اقتصادی را حل‌وفصل کند‌ اما این انتظار از دولت انقلابی وجود داشته و دارد که اسیر فضاسازی‌های کاذب نشود و چالش هسته‌ای که قدرت ایجاد اجماع برای حل آن در ساختار قدرت را دارد، در سریع‌ترین زمان ممکن رفع‌و‌رجوع کند و مرهمی بر درد و رنج مردم نهد و افتخاری را نیز نصیب خود کند. آیا دولت انقلابی اراده و توان این کار را دارد؟!