همدردی سینماگران ایرانی با داغ‌دیدگان متروپل

دریافت اولین جایزه بازیگری زن در جشنواره کن امسال، افتخاری بود که «زهرا امیرابراهیمی» به مجموعه جوایز جهانی ایران اضافه کرد. زهرا امیرابراهیمی در فیلم «عنکبوت مقدس» نقش روزنامه‌نگاری را بازی می‌کند که وارد دنیای قاتل 16 زن در مشهد می‌شود. بازی او توانست تحسین هیئت داوران را به دنبال داشته باشد و لحظات شادی را برای مردم ایران به همراه بیاورد. این جایزه با استقبال فراوان مردم ایران روبه‌رو شد که این روزها دل‌نگران و غم‌دیده، فاجعه «متروپل» آبادان را پیگیری می‌کنند. او به درستی در سخنانش پس از دریافت جایزه، به همدردی با این غم پرداخت و گفت: «دل من با آبادانه، دل من با گوشه و کنار خاک ایرانه، من اینجام اما دلم با زنان و مردان ایرانه». او سپس به انگلیسی و فرانسوی درباره سفر طولانی‌ای که تا دریافت این جایزه طی کرده بود، گفت: «این قصه یک سفر است. این قصه تحقیر بود اما سینما هم بود. تنهایی بود ولی سینما هم بود. تاریکی بود ولی سینما هم بود و حالا من روبه‌روی همه شما ایستاده‌ام و امشب خوشحالی و رنگ و لعاب است و باز این سینماست، این واقعا سینماست. من هیچ‌وقت نمی‌توانم به اندازه کافی از این ترکیب نور و رنگ و سایه تشکر کنم. بر پرده‌ای که دنیا را بزرگ‌تر می‌کند. این سینما به معنای واقعی کلمه جان من را نجات داد و می‌دانم این سینما جان خیلی‌ها را نجات داده». او در نشست بعد از دریافت جایزه نیز گفت: «شاید حضور من در اینجا پیامی برای زنان ایران باشد» و تأکید کرد: «حالا من اینجا هستم با این جایزه و این نشانه قدرت است؛ نه فقط قدرت زنان، قدرت بشر. من تنها به خودم ایمان نداشتم، من خیلی‌خیلی کار کردم». او که به دلایلی مجبور شد وطن را ترک کند، این بار نیز با چشمانی اشک‌بار گفت: «من ایران را دوست دارم. من عاشق مردم ایران هستم، حتی کسانی که زندگی مرا نابود کردند. ایران سرزمین دوست‌داشتنی و اول من است». سینماگران ایران امسال حضور پررنگی در جشنواره کن داشتند؛ اصغر فرهادی جزء هیئت داوران بود، گلشیفته فراهانی در فیلمی فرانسوی بازی کرده بود، علی عباسی کارگردانی ایرانی – سوئدی که پیش‌تر برنده جایزه نوعی نگاه کن شده بود، ترانه علیدوستی و پیمان معادی و... در فیلم برادران لیلا ساخته سعید روستایی بازی داشتند. در چند روز گذشته انتقادات زیادی به سینماگران ایرانی حاضر در این مراسم به‌ دلیل بی‌تفاوتی نسبت به آنچه در ایران می‌گذرد، شده بود. 

هرچند رئیس سازمان سینمایی در دیدار با برگزارکنندگان چتر سینمای ایران در جشنواره کن، سیاست‌های جدید را اعلام کرد و از مدیرعامل خانه سینما درخواست کرد: «پیرامون حواشی حضور سینماگران ایرانی در جشنواره کن در شورای صیانت خانه سینما بررسی‌های لازم صورت گیرد و نتیجه به شورای اخلاق حرفه‌ای سینما ارائه شود» این مقام مسئول گفت: «آیا شایسته نبود و نیست سینماگران ایرانی حاضر در جشنواره‌ها از‌جمله همین جشنواره کن که خانواده‌ها، بستگان، دوستان، همشهریان و هم‌وطنان‌شان در این مسیر مورد ظلم واقع شده‌اند، صدای مظلومیت مردم و راوی گوشه‌ای از جفا و جنایت آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها علیه کشور بزرگ ایران باشند؟ آیا شایسته نیست به هشت سال جنگ تحمیلی، به بمب‌های شیمیایی که بر سر شهرهایمان با کمک همین کشورهای اروپایی ریخته شد و به جوانانی که در دوران دفاع مقدس پرپر شده‌اند و نیز به جنایت‌های اقتصادی که سال‌های بعد از جنگ تا به امروز به این ملت روا داشته‌اند، اعتراض کنید؟». به نظر می‌آید این سخنان بازگشتی است به اواخر دهه۶۰ و درخواست‌هایی است که از سینماگران در آن دوران می‌شده ‌است.

نخل طلا برای مثلث غم

نخل طلای هفتادوپنجمین دوره جشنواره کن به «مثلث غم» ساخته روبن اوستلوند رسید تا کارگردانش صاحب دومین نخل طلا شود. جایزه بزرگ این جشنواره به «نزدیک» ساخته لوکاس دونت از بلژیک و «ستارگان در ظهر» ساخته کلر دنی از فرانسه اهدا شد. پارک چان ووک برای «تصمیم به ترک‌کردن» جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد. جایزه ویژه هفتادوپنجمین دوره جشنواره کن نیز به ژان‌پی‌یر و لوک داردن برای فیلم «توری و لوکیتا» اهدا شد. سانگ کانگ-هو برای «دلال» بهترین بازیگر مرد این جشنواره معرفی شد و زهرا امیرابراهیمی برای فیلم «عنکبوت مقدس» جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد. جایزه هیئت داوران هم به صورت مشترک به «هشت کوه» ساخته فلیکس فن گرونینگن و شارلوت وندرمرش و فیلم «ای‌او» ساخته یرژی اسکولیمووسکی اهدا شد. طارق صالح برای فیلم «پسری از بهشت» جایزه بهترین فیلم‌نامه را دریافت کرد. جایزه دوربین طلایی به «اسب جنگ» ساخته جینا گامل و رایلی کئو رسید و «طرح ۷۵» ساخته هایاکاوا چی هم در این بخش تقدیر شد. «زمزمه‌های آب» ساخته جیانینگ چن برنده نخل طلای فیلم کوتاه شد و «لوری» ساخته آبیناش بیکرام شاه، در این بخش تقدیر شد. جایزه مستند چشم طلایی هم به «همه که نفس می‌کشد» ساخته شائوناک سین اهدا شد.

تمرین گفت‌وگو  درباره سینما

اصغر فرهادی، فیلم‌ساز صاحب‌نام کشورمان که امسال در جمع هیئت داوران این جشنواره حضور داشت، بعد از برگزاری اختتامیه در صحبت‌هایش ضمن ابراز همدردی با مردم داغ‌دیده آبادان گفت: «با داوران دیگر که کار می‌کردم، برای من یک تمرین گفت‌وگو درباره سینما بود. پیش از این داوری را تجربه کرده بودم، ولی این بار هر فیلم را از هشت زاویه مختلف می‌شنیدیم که آدم‌ها در مورد آن صحبت می‌کردند و این برایم تجربه بسیار لذت‌بخشی بود. فیلم‌هایی که دیدم بسیار متنوع بود و دوره پرباری برای من بود».

جایزه فیبرشی برای برادران لیلا

ساعاتی پیش از برگزاری مراسم اختتامیه، فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم (فیپرشی) جایزه اصلی خود را به فیلم «برادران لیلا» اهدا کرد. روستایی، کارگردان این فیلم سینمایی نیز این جایزه را به مردم داغ‌دیده آبادان تقدیم کرد و گفت :«از طرف خودم و همه اعضای فیلم این جایزه بسیار مهم را تقدیم می‌کنم به مردم داغدار کشور عزیزم در شهر آبادان». همچنین او با فیلم «برادران لیلا» توانست جایزه حاشیه‌ای prix de la citoyenneté را برنده شود که معادل انگلیسی آن جایزه شهروندی است و سال گذشته این جایزه به اصغر فرهادی و فیلم «قهرمان» تعلق گرفته بود.