آیین‌نامه پیشنهادی سینماگران در ارتباط با منع خشونت جنسی- جنسیتی
فصل اول: تعاریف
ماده 1- خشونت علیه زنان عبارت است از: هرگونه آسیب‌رسانی- اعم از فیزیکی، روانی، کلامی، جنسی، اقتصادی، اجتماعی و امثال آن- و همچنین تهدید یا شروع به موارد یادشده از طریق فعل یا ترک فعل که به دلیل جنسیت زن در یک «رابطه» کاری و یا «رابطه» آموزشی (چه در محیط کار/ آموزشگاه و چه در محیطی خارج از کار/ آموزش که به‌واسطه ارتباط کاری/ آموزشی مستقیم یا غیرمستقیم تشکیل شده باشد) و یا خصوصی و یا مجازی یا غیر آن، رخ دهد.
ماده 2- «رابطه» در این آیین‌نامه شامل هرگونه ارتباطی است که به سبب ورود و یا فعالیت در پروژه کاری/آموزشی مشترک شکل گرفته باشد.
ماده 3- انواع خشونت تعریف‌شده بر حسب ماده یک شامل و نه محدود به موارد زیر است:
1. خشونت فیزیکی: به‌خطرافتادن حیات، حبس، اعمال زور، و سایر مواردی که به سلامت و تمامیت جسمی زن درد و رنج وارد کرده و یا مانع رشد وی باشد.
2. خشونت جنسی: برقراری هرگونه تماس جنسی با اعمال قدرت و اراده مرد بدون رضایت زن، از قبیل و نه محدود به تماس، لمس، نوازش، نیشگون، در آغوش‌گرفتن، بوسیدن، تجاوز و عرضه، به‌کارگیری یا اجیرکردن زنان به‌واسطه موقعیت جنسیتی ایشان و انجام هرگونه فعل جنسی نامتعارف.
3.خشونت کلامی: گفتن داستان‌ها، شوخی‌ها، طنزها، فحاشی یا کنایه‌های جنسی/ جنسیتی، کنکاش در مورد مسائل و یا علایق جنسی زن، اظهارنظر درمورد ظاهر، بدن و پوشش زن، خطاب قراردادن با عناوین نامناسب، توهین مستقیم، پرخاشگری و برخوردهای خشن یا تلافی‌جویانه، شایعه‌پراکنی درباره زندگی خصوصی زن.
4. خشونت روانی:
1.نشان‌دادن تصاویر نامناسب جنسی، چشم‌چرانی، ارسال نامه، یادداشت و پیامک یا ایمیل حاوی جوک و مطالب جنسی و یا محتوای نامتعارف، افشای اطلاعات خصوصی و اسرار خانوادگی فرد یا بستگانش یا تهدید به افشای آن در محیط عمومی، مجازی و امثال آن.
2.هرگونه توهین، استهزا، تحقیر، افترا، قلدری، انتساب نسبت ناروا، متلک، تهدید، پیشنهادات و دعوت‌های ناروا، ناخواسته و نامتعارف، و یا هرگونه وعده، تلویحا یا صراحتا، مبنی بر ارتقای موقعیت شغلی با مقاصد جنسی.
5.خشونت اقتصادی:
1.هرگونه محرومیت کلی یا جزئی از منابع مالی و پولی که فرد خشونت‌دیده قانونا یا عرفا نسبت به آن محق است.
2. هرگونه سوءاستفاده مالی از درآمد و دارایی‌های فرد خشونت‌دیده و امثال آن.
3.هرگونه محروم‌سازی زنان از حقوق مالی قانونی.
4.کار اجباری
5.وادارکردن زن به کار غیرقانونی
6.هرگونه حساب‌سازی یا سایر اقدامات مالی.
7.هرگونه رفتاری که منجر به محدودیت یا محرومیت در دستیابی به اموال و امکاناتی شود که زن، مستحق برخورداری از آن بوده، مانند حضور یا حذف در یک پروژه کاری و یا استعفای اجباری.
بخشی از فصل دوم: سازوکارهای حمایتی
ماده 4- سازوکارهای حمایتی که از یک سو برای پیشگیری از خشونت علیه زنان در محیط کار، حمایت از خشونت‌دیده، شهود، اعلام‌کنندگان جرم و یا هر فردی که به‌نحوی به خشونت‌دیدگان موضوع این آیین‌نامه یاری می‌رساند و از سوی دیگر در راستای اصلاح خشونتگر بوده، عبارت‌اند از:
بخش 1: سازوکارهای حمایتی کمیته مستقل
بخش 2: سازوکارهای حمایتی قضائی
بخش 1- سازوکارهای حمایتی کمیته مستقل
ماده 5- کمیته طبق مندرجات اساسنامه پیوست این آیین‌نامه تشکیل می‌شود.
ماده 6- اعضای کمیته ده نفر شامل هفت نفر اصلی و سه نفر علی‌البدل هستند که برای مدت دو سال با قابلیت تمدید از میان متخصصان باسابقه منصوب و دبیرخانه دائمی آن در خانه سینما/ تئاتر مستقر خواهد شد (دبیرخانه):
اعضای اصلی شامل:
1-دو نماینده از حوزه سینما/ تئاتر
2-دو نماینده از حقوق‌دانان (حداقل یک وکیل دادگستری)
3-دو نماینده از روان‌شناسان متخصص حوزه خشونت جنسی/ جنسیتی
4-یک نماینده از جامعه‌شناسان فعال در حوزه زنان
اعضای علی‌البدل شامل:
1. یک عضو حقوق‌دان
2. یک عضو روان‌شناس
3. یک عضو جامعه‌شناس
تبصره تمامی اعضای اصلی و علی‌البدل کمیته می‌بایست آگاهی و دانش کافی برای رسیدگی به این نوع شکایات را داشته باشند.
ماده 7- وظایف و اختیارات کلی کمیته عبارت است از:
1- آگاهی‌رسانی و آموزش به کلیه شاغلین حوزه سینما/ تئاتر با هدف پیشگیری از خشونت در محیط کار از طریق:
1-1 ابلاغ آیین‌نامه به تشکل‌های صنفی و نهادهای مرتبط
2-1 تهیه بروشورها و کارگاه‌های آموزشی
3-1 تقاضای الحاق آیین‌نامه به کلیه قراردادهای کاری در حوزه سینما/ تئاتر
4-1 تقاضای الحاق آیین‌نامه به کلیه قراردادهای مؤسسات و آموزشگاه‌های حوزه سینما/ تئاتر
تبصره- عدم الحاق این آیین‌نامه به قراردادها مانع استناد طرفین قرارداد به مفاد این آیین‌نامه نخواهد بود.
2. تشکیل جلسه برای رسیدگی به شکایت
3. راستی‌آزمایی شکایت و ثبت گزارش شفاهی و کتبی به‌صورت محرمانه از خشونت‌دیده، شهود و مطلعین
4. اعلام تصمیم کمیته‌ی مستقل به پروژه و یا صنفی که خشونت گر در آن فعالیت دارد و نظارت بر اجرای آن تصمیم.
5. کمیته می‌تواند در صورت صلاحدید و با درنظرگرفتن خطرهای احتمالی متعدد، متهم به خشونت را دعوت و پس از صحبت با وی نهایتا نتیجه صحبت را به خشونت‌دیده اعلام نماید. در صورت عدم حصول نتیجه و یا عدم حضور خشونتگر در این جلسه، کمیته می‌تواند جلسه رسیدگی را شروع نماید.
6.کمیته به گزارش‌های فاقد نام رسیدگی نمی‌نماید ولیکن گزارش را ثبت نموده و درصورتی‌که تعداد گزارش دریافت‌شده درخصوص هر متهم به خشونت به سه مورد برسد، کمیته می‌تواند متهم به خشونت را احضار و با اخذ اظهارات نام‌برده و بررسی‌های لازم اقدام به صدور قرارهای حمایتی و پیشگیرانه نماید. عدم حضور متهم به خشونت مانع از تحقیق و بررسی توسط کمیته نخواهد بود.
7. حمایت، مشاوره و راهنمایی پزشکی/ روان‌کاوی به خشونت‌دیده و در صورت لزوم معرفی خشونت‌دیده به مراکز درمانی و پزشکی. همکاری جامع با وکیل خشونت‌دیده و حمایت کامل از شهود و اعلام‌کنندگان جرم.
8. ارائه مشاوره حقوقی به خشونت‌دیده، شامل اطلاعات درباره حقوق وی به‌ویژه حقوق مندرج در این آیین‌نامه و روند رسیدگی و تحقیقات در دادگستری توسط وکلای دادگستری.
9. کمیته باید پس از بررسی و پیگیری شکایت خشونت‌دیده، متناسب با شرح ماوقع و راستی‌آزمایی صورت‌گرفته و با اخذ اظهارات طرفین، گزارش کامل را تنظیم نموده، قرارهای حمایتی زیر را به درخواست خشونت‌دیده صادر و به تشکل‌های مربوطه ارائه نماید:
1 صدور قرار خروج خشونتگر از محل کار/ آموزش مشترک یا منع ورود وی به محل
کار/ آموزش خشونت‌دیده
2- ارائه گزارش کامل به مرجع قضائی مربوطه در صورت تقاضای خشونت‌دیده
3- درخواست فسخ قرارداد کاری خشونتگر در پروژه مشترک بین خشونتگر و خشونت‌دیده
4- درخواست از نهادهای صنفی و در صورت لزوم وزارت ارشاد جهت تعلیق خشونتگر از
کلیه فعالیت‌های شغلی برای مدت مشخص
10- هرگونه تلاش از ناحیه کارفرما یا فعالین صنفی یا هر شخص دیگری برای وادارنمودن یا اجبار یا اکراه خشونت‌دیده به‌منظور صرف‌نظرکردن وی از شکایت، از مصادیق مواد 668 و 669 قانون مجازات اسلامی بوده و قابل پیگیری قضائی است.
