رحمان، حسن، دبیر؛ خوب، بد، ...

رقابت‌های کشتی آزاد قهرمانی جهان که به میزبانی بلگراد صربستان برگزار شد، با نایب‌قهرمانی تیم ملی کشتی ایران به پایان رسید. تیم ملی با کسب دو مدال طلا، سه مدال نقره و دو مدال برنز بعد از آمریکا که با ۱۹۸ امتیاز قهرمان شد، با ۱۵۰ امتیاز عنوان دومی را به خود اختصاص داد. درست است که با توجه به کسب مدال‌های رنگارنگ می‌شود به این تیم نمره قابل قبولی داد ولی با توجه به غیبت روسیه در این رقابت‌ها، نمی‌شود زیاد هم اطمینان داشت که در بازی‌های جهانی سال آینده و از طرفی، بازی‌های المپیک، شرایط به کام کشتی ایران باشد. در همین رقابت‌ها، اتفاقات و نتایجی رقم خورد و رخ داد که می‌شود از جنبه‌های مثبت و منفی به آن نگاه کرد. این موضوع کلی را می‌شود در سه فاکتور خوب، بد، ... خلاصه کرد.

البته این دسته‌بندی فارغ از نتایج بحث‌برانگیزی است که کشتی فرنگی در این رقابت‌ها کسب کرد. تیمی که کم‌فروغ نشان داد و حتی به سکو هم نرسید.

خوب؛ رحمان و کامران

جذاب‌ترین اتفاق کشتی آزاد در صربستان برای ایران، دو طلای رحمان عموزاد در 65 و کامران قاسم‌پور در وزن 92 کیلوگرم بود. رحمان یک سروگردن از کل کاروان ایران چه از لحاظ بدنی و چه فنی بالاتر بود. او جسور، شجاع و سرحال نشان داد و مزد شجاعتش را هم گرفت. از همه لذت‌بخش‌تر اینکه در فینال، رقیبی از آمریکا را شکست داد که حسابی کشتی‌گیران ایرانی را در این دوره از رقابت‌ها اذیت کرده بودند. در وزن ۶۵ کیلوگرم رحمان عموزادخلیلی در دور نخست با نتیجه ۸ بر ۱ جون سوک یون از کره جنوبی را مغلوب کرد. در دور بعد با نتیجه ۶ بر صفر اسماعیل موزوکایف دارنده مدال برنز جهان از مجارستان را شکست داد و راهی مرحله یک‌چهارم نهایی شد. در این مرحله با نتیجه ۱۳ بر ۲ آدیل اوسپانوف از قزاقستان را از پیش‌رو برداشت و به مرحله نیمه‌نهایی راه یافت. عموزادخلیلی در این مرحله با نتیجه ۹ بر ۲ حاجی علی‌اف قهرمان جهان و دارنده مدال‌های نقره و برنز المپیک از جمهوری آذربایجان را از پیش‌رو برداشت و راهی دیدار فینال شد. او در این دیدار با نتیجه ۱۳ بر ۵ جان دیاکومیهالیس از آمریکا را شکست داد و به مدال طلا دست یافت. دو کشتی جذاب و تماشایی نیمه‌نهایی و فینال، نام رحمان را به‌عنوان مدعی جدید قهرمانی در وزن 65 کیلوگرم مطرح کرد. در وزن ۹۲ کیلوگرم هم کامران قاسم‌پور پس از استراحت در دور نخست در دور دوم با نتیجه ۱۰ بر صفر از سد ادلان ویسخانوف از فرانسه گذشت و به مرحله یک‌چهارم نهایی راه یافت. در این مرحله با نتیجه ۷ بر ۲ احمد باتایف از بلغارستان را شکست داد و راهی مرحله نیمه‌نهایی شد. در این مرحله با نتیجه ۵ بر صفر میریانی مایسورادزه از گرجستان را از پیش‌رو برداشت و به دیدار فینال راه یافت. قاسم‌پور در این دیدار با نتیجه ۲ بر صفر جی‌دن کاکس قهرمان جهان از آمریکا را شکست داد و به مدال طلا دست یافت. قاسم‌پور آن‌قدر آماده نشان داده که جی‌دن کاکس به طور رسمی اعلام کرده قرار است برای فرار از دست این ایرانی، تغییر وزن دهد.

واقعیت امر این است که سبک این دو کشتی‌گیر به‌ویژه سبک کشتی رحمان آن‌قدر تماشایی بود که نشود به سادگی از کنار آنها گذشت. رحمان اگر با همین فرمان جلو برود، فاصله کمی برای تبدیل‌شدن به حسن یزدانی جدید کشتی ایران دارد.

بد؛ امیرمحمد یزدانی، رضا اطری، حسن یزدانی، امیرحسین زارع و شاید نخودی

مشخص نیست انتهای داستان مسابقه‌ندادن ورزشکاران ایرانی با همتایان اسرائیلی قرار است چه عواقبی داشته باشد. هرچه هست ولی کشتی ایران در این دوره از بازی‌ها هم از این مورد ضربه خورد. امیرمحمد یزدانی در شرایطی که بخت زیادی برای قهرمانی در صربستان داشت در همان دور نخست به حریفی از اسرائیل خورد و مجبور شد به بهانه سر وزن نرسیدن، رقابت‌ها را از دست بدهد. طلای او می‌توانست معادلات تیمی را به هم بزند و چه بسا در رنکینگ نهایی ایران هم تأثیرگذار می‌شد. با این حال، از بد روزگار، او مجبور شد کل این مسابقات را از روی سکو تماشا کند و همواره به عنوان یک تماشاگر دوآتشه، هم‌تیمی‌هایش را مورد تشویق قرار دهد. این نکته منفی، تنها اتفاق بد رخ‌داده برای کاروان ایران نبود چون باخت‌های بدی که رضا اطری، حسن یزدانی، امیرحسین زارع و شاید محمد نخودی به رقبا دادند، بحث‌برانگیز شد. رضا اطری در وزن 61 کیلوگرم خودش را به فینال رساند و رقیب کشتی‌گیر ژاپنی شد. در شرایطی که به نظر می‌رسید همه چیز مهیاست تا او مدال طلا را صید کند، در دیدار نهایی ضربه فنی شد تا نتیجه بدی در کارنامه این کشتی‌گیر با وجود کسب مدال نقره ثبت شود. مشابه این اتفاق برای حسن یزدانی هم رخ داد. او که فقط با صرف انرژی در زمان تقریبی 9 دقیقه خودش را به فینال وزن 86 کیلوگرم رساند، در دیدار نهایی نشانی از حسن یزدانی سرحال و همیشگی نداشت. حسن به قدری محتاطانه با دیوید تیلور روبه‌رو شد که ترس از نباختنش بیش از میل به پیروزی نمایان بود. او تاوان شجاع‌نبودن در فینال را داد و با نتیجه سنگین 7 بر 1 برای چهارمین بار در پنجمین تقابل به دیوید تیلور آمریکایی باخت. با شدت کمتری، این موضوع شامل حال محمد نخودی هم می‌شود. او هم در وزن 79 کیلوگرم برای دومین بار متوالی برابر جردن باروز آمریکایی قرار گرفت و دوباره شکست خورد. با وجود جوانی، نخودی شانس زیادی برابر جردن باروز 35ساله نداشت. او هم نتوانست رکورد شکست‌ناپذیری باروز مقابل ایرانی‌ها را از بین ببرد. عجیب‌ترین اتفاق را ولی امیرحسین زارع رقم زد. مردی که به نظر می‌رسید کار سختی برای کسب مدال طلا نداشته باشد، در نیمه‌نهایی و درست در ثانیه‌های پایانی، کشتی برنده را با باخت عوض کرد تا در حسرت مدال طلا بماند. زارع در نیمه‌نهایی با نتیجه ۴ بر ۲ مغلوب طاها آکگول قهرمان جهان و المپیک از ترکیه شد و به دیدار رده‌بندی رفت. او در این دیدار آمارور دسی از کانادا را با نتیجه ۸ بر صفر مغلوب کرد و به مدال برنز دست یافت.

...؛ آنالیز کشتی و واکنش علیرضا دبیر

همان‌طور که در بالا عنوان شد نمی‌توان زیاد درباره کشتی فرنگی صحبت کرد. شاید مجموع نتایجی که این رشته در بلگراد به دست آورد را هم بتوان زیر این مجموعه قرار داد. با این حال، اگر قرار باشد کشتی آزاد مورد بررسی قرار بگیرد دو نکته وجود دارد که می‌توان آن را در همین دسته گنجاند. اولی بحث مربیگری و آنالیز رقبای ایران در بلگراد است. به طور مشخص می‌توان این موضوع را به کشتی حسن یزدانی و دیوید تیلور آمریکایی محدود کرد تا مشخص شود چقدر اهمال در این زمینه صورت گرفته است. در شرایطی که مربیان و آنالیزورهای آمریکا تک‌تک حرکات حسن یزدانی را مورد بررسی قرار داده بودند، حسن هیچ طرح و برنامه خاصی برای مبارزه با رقیب اصلی‌اش نداشت تا برخلاف فینال سال گذشته، با باخت سنگینی روبه‌رو شود.

ناکامی ایران در رسیدن به عنوان قهرمانی از یک سو و البته شکست‌های زیاد کشتی‌گیران ایران برابر رقبای آمریکایی هم دیگر نکته قابل تأمل این مسابقات بود. البته علیرضا دبیر، رئیس فدراسیون کشتی در ارزیابی کلی‌اش از این اتفاق گفته که تا سال 2024 وضع همین است و باید پایین‌تر از آمریکا و روسیه سر کنیم. با این حال بخشی از صحبت‌های علیرضا دبیر درباره کشتی‌گیران آمریکایی در همین مسابقات دوپهلو شده و چهره ناخوشایندی دارد. دبیر در گفت‌وگوی تلویزیونی درباره عملکرد آمریکایی‌ها گفت: «من از همان روز اولی که برای ریاست فدراسیون کشتی جلو آمدم گفتم که ما از آمریکایی‌ها و روس‌ها عقب هستیم و باید این فاصله را کمتر کنیم... ما از آمریکایی‌ها از نظر بعضی مسائل عقب‌تر هستیم؛ مسائل مربوط به علم تمرین و مکمل‌ها و پودرها... کسانی که کشتی گرفته‌اند می‌دانند من چه می‌گویم». در اینجا به ظاهر علی دبیر وضعیت بدنی کشتی‌گیران آمریکایی را مورد نقد قرار داده و وقتی می‌گوید از لحاظ پودر عقب‌تریم و کشتی‌گیران می‌دانند چه می‌گویم، شاید غیرمستقیم به مسئله مواد نیروزا اشاره کرده است. این صحبت‌ها دو وجه دارد؛ اگر منظورش آمادگی غیرمجاز بازیکنان آمریکاست که مشخصا یک بهانه‌جویی است. چطور می‌شود که تعدادی از کشتی‌گیران آمریکایی با پودر، کشتی‌گیران ایرانی را شکست داده باشند و دو نفر از آنها به کشتی‌گیران ایرانی باخته باشند. به هر حال اگر پودر، توانی غیرمتعارف به آنها داده، باید به طور مساوی تقسیم می‌شده و همه کشتی‌گیران آمریکایی حتی آنهایی که به ایرانی‌ها باختند، از این موضوع منتفع می‌شدند. چطور است که بدن رحمان عموزاد در تقابل با رقیب آمریکایی‌اش بسیار سرحال‌تر بود؟ اگر هم منظور دبیر این مسائل نیست و علم روز و مکمل‌ها را به عنوان مسئله مثبت اشاره کرده که باز هم یک گل به خودی عجیب و غریب است. دبیر اگر اعتقاد دارد که آمریکایی‌ها از لحاظ علم روز از ایرانی‌ها بهتر هستند چرا اقدامی برای آوردن یک مربی آمریکایی یا روس نمی‌کند. از طرفی او با این همه ادعا، چطور از تأمین مکمل برای کشتی‌گیران ایرانی عاجز مانده که مجبور می‌شود برای توجیه این ناکامی موضوع پودر را مطرح کند؟