تأثیر مخرب جنگ اوکراین بر زندگی زنان و دختران در سراسر جهان
زنان گرسنه‌تر از مردان
جنگ اوکراین نه‌تنها زندگی شهروندان اوکراینی را مختل کرده بلکه بر زندگی عادی همه شهروندان در سراسر جهان تأثیر گذاشته و آن را تغییر داده است.
سحر طلوعی: جنگ اوکراین نه‌تنها زندگی شهروندان اوکراینی را مختل کرده بلکه بر زندگی عادی همه شهروندان در سراسر جهان تأثیر گذاشته و آن را تغییر داده است. اوکراین تولیدکننده بخش عمده غلات و روغن مورد‌نیاز جهان است. توجه به این گزاره مشخص میکند که چرا جنگ اوکراین تأثیری چنین گسترده بر روزمرگی‌‌های جهان گذاشته است؛ غذا و امنیت غذایی، یکی از بدیهی‌ترین نیازمندی‌های بشر است. تأمین این بدیهی‌ترین نیازمندی بشر در مدت هشت ماه جنگ اوکراین در کنار موضوع سوخت و انرژی به‌وضوح به خطر افتاده است. این روزها کمبود غذا و بروز قحطی در برخی از نقاط جهان مثلا در افغانستان حس می‌شود.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، می‌گوید: تأثیر جنگ اوکراین بر امنیت غذایی، انرژی و اقتصاد محسوس و قابل‌درک است» اما در میان همه گروه‌های آسیب‌پذیر متأثر از جنگ اوکراین، تأثیر آسیب‌ها بر زنان و دختران بیش از دیگران است. نه‌تنها زنان و دختران اوکراین بلکه همه‌جای جهان. گروهی متشکل از گزارشگران با نظارت سیما بحوث، مدیر بخش زنان سازمان ملل، گزارشی مفصل تهیه کرده‌اند که نشان می‌دهد جنگ اوکراین چگونه شکاف‌های جنسیتی را افزایش داده و همچنین سرعت ایجاد آن را بیش‌از‌پیش کرده است. این گزارش به‌خوبی به ما می‌گوید پس از جنگ اوکراین دسترسی زنان و دختران در سراسر جهان به غذا و برق و سوخت در مقایسه با مردان، چقدر محدودتر و مشکل‌تر شده است.
جنگ اوکراین در ادامه تأثیرات مخرب پاندمی کووید۱۹، اجرای برنامه توسعه پایدار در بسیاری از کشورهای جهان را متوقف کرده و در نتیجه‌اش محیط زیست بیش‌از‌پیش و با سرعت بیشتری ویران شده، زنان و دختران از تحصیل بازمانده‌اند و حتی برای بقا و خوردن یک وعده غذایی مجبور به تن‌فروشی شده‌اند. گزارش سازمان ملل می‌گوید پس از جنگ اوکراین بازار گروه‌های قاچاق انسان به‌ویژه قاچاق زنان و دختران و همچنین ازدواج کودکان رونق گرفته است.
جنگ اوکراین، بحران مواد غذایی و زنان
از زمان آغاز جنگ اوکراین و البته کمی قبل‌تر از آن در نتیجه پاندمی کووید۱۹، قیمت مواد غذایی پایه مثل گندم و ذرت و روغن آفتابگردان چیزی حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است؛ بیشترین افزایش قیمت از سال ۱۹۷۳ تا امروز. همان‌طور‌که گفتیم اوکراین و روسیه نقشی کلیدی در تولید و صادرات این محصولات دارند. در گزارش سازمان ملل آمده ۳۸ کشور جهان از ۳۵ درصد تا صد‌درصد غلات مورد‌نیاز خود را از این دو کشور تأمین می‌کنند؛ مثل اریتره، سومالی، مصر، پاکستان، مغولستان و... . آنها اغلب از کشورهای توسعه‌نیافته و جوامع محلی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین و خاورمیانه هستند که بر اثر نبود برابری جنسیتی از‌جمله در تغذیه، زنان و دختران کمتر از مردان به مواد غذایی دسترسی دارند. حمله روسیه به اوکراین تولید گندم و روغن و صادرات آن را به این کشورها به خطر انداخته و این بی‌عدالتی را دوچندان کرده است.
به عبارت دیگر حتی در زمان صلح هم برابری جنسیتی در زمینه تأمین غذا وجود ندارد و دسترسی زنان به غذا در مقایسه با مردان کمتر است اما این تفاوت در زمان جنگ بیش‌از‌پیش افزایش پیدا میکند. در‌واقع جنگ‌‌ها بی‌عدالتی‌های ساختاری پیشین را تشدید می‌کنند. نه‌تنها زنان و دختران بلکه سالمندان، افراد بیمار و دارای معلولیت و همچنین دیگر اقلیت‌ها هم از این بی‌عدالتی آسیب دیده‌اند و همچنان در معرض آسیب هستند. به‌طور‌کل بیش از دو‌میلیارد‌و ۴۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به پخت‌و‌پز پاکیزه و بهداشتی مواد غذایی دسترسی ندارند که عمده آنها زنان و دختران هستند. ناامنی غذایی و دسترسی‌نداشتن به غذا در سراسر جهان در سال ۲۰۱۴، جنگ اول اوکراین، برای جمعیت مردان کمتر از ۲۰ درصد بوده و برای جامعه زنان در جهان بیش از ۲۲ درصد. این عدد در پایان سال ۲۰۲۱ و در آستانه جنگ اوکراین برای مردان به حدود ۲۸ درصد رسیده اما برای زنان ۳۲ درصد شده است.
جنگ اوکراین، بحران انرژی و زنان
در آغاز سال ۲۰۲۲ با کاهش پاندمی کووید۱۹ و کمی پس از آنکه روسیه به اوکراین حمله کرد، روند افزایش قیمت نفت آغاز شد. از آن زمان تاکنون قیمت نفت خام چیزی حدود ۳۳ درصد افزایش داشته است. گزارش سازمان ملل می‌گوید پیش از پاندمی بیش از ۷۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان به انرژی و سوخت دسترسی کافی نداشتند. با توجه به اینکه روسیه بزرگ‌ترین صادر‌‌کننده انرژی در جهان به‌شمار می‌آید و نقشی کلیدی در تولید نفت و گاز دارد، این عدد پس از حمله به اوکراین و جنگ بزرگ‌تر شد. در‌واقع جنگ دسترسی بسیاری از کشورها را به انرژی مشکل‌تر کرده است.
گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد هزینه حمل‌ونقل سوخت در کنار قیمت انرژی همواره یکی از دلایل اصلی تورم چشمگیر در کشورهای آفریقایی بوده است. حالا با توجه به بروز جنگ و توقف روال طبیعی حمل‌ونقل انرژی، مشکلات پیچیده‌تری پیش پای کشورهای استفاده‌کننده از گاز روسیه قرار گرفته است.
بزرگی این مشکلات برای همه کشورها یکسان نیست. کشورهای توسعه‌یافته اروپایی راه‌حل‌های خود را دارند (سوخت‌های پاک، بازگشت به زغال سنگ و...) و به نحوی از زیر فشار خارج می‌شوند؛ اما کشورهای فقیرتر و توسعه‌نیافته یا در‌حال‌توسعه فشار بزرگی را متحمل می‌شوند و دراین‌میان با توجه به بی‌عدالتی و نابرابری جنسیتی ساختاری و سیستماتیک موجود در این کشورها دوباره زنان و دختران آسیب می‌بینند. به‌عبارت‌دیگر بخش عمده بودجه کشورها صرف تهیه انرژی و سوخت مورد‌نیاز برای فعالیت‌های صنعتی و... می‌شود و دوباره سهم زنان و دختران کاهش می‌یابد.
