در انتظار گزارش‌های بالادستی برای انتشار گاز متان

شرق: تهران به فصل آلودگی هوا و تعطیلی‌های مکرر نزدیک شده و این روزها شاخص آلودگی هوا روند صعودی را تجربه می‌کند. در همین هفته گذشته در‌حالی‌که شاخص کیفیت هوا در محدوده عدد 88 قرار گرفته و کیفیت هوای تهران قابل قبول بود، در پایان هفته به عدد 108 رسید و این یعنی در روزهای آینده که قرار است دما هم کاهش داشته باشد، شرایط آلودگی هوا ممکن است دوباره افزایش درخورتوجه داشته باشد. نکته درخورتوجه در این روند تکراری و هر‌ساله این است که دیگر وقوع آلودگی هوا در این ایام از سال و حتی تعطیلی‌های یکباره آن عادی شده است. بر‌اساس این گزارش، تهران از ابتدای سال دو روز هوای پاک، ۱۲۴ روز هوای قابل قبول، ۸۳ روز هوای ناسالم برای افراد حساس جامعه، هشت روز ناسالم برای همه افراد، دو روز بسیار ناسالم و دو روز هوای خطرناک داشته است. موضوع کاهش آلودگی هوا و اجرای قوانین مختلف در راستای کنترل آلاینده‌های مختلف به‌ویژه در دو فصل پاییز و زمستان همواره در دستور کار دولت‌های مختلف و مدیریت‌های شهری قرار داشته. این ضرورت در هر دوره به نحوی نیمه‌کاره مانده، در اولویت نبوده یا به طور کل مغفول بوده است. از اجرای قانون هوای پاک گرفته تا الزام به استفاده‌نکردن از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها یا خروج بسیاری از صنایع آلاینده از تهران و حومه آن، همه و همه در حداقل یک دهه گذشته متوقف یا نصفه‌و‌نیمه باقی مانده است. هوای تهران هم در سال‌های گذشته مانند بسیاری از مقوله‌های معمول و ساده شهری که تبدیل به موضوعات سیاسی شده‌اند، تبدیل به مقوله‌ای سیاسی شده و بسیاری اجرای قوانین و رسیدگی به تخلفات احتمالی را نوعی کنش سیاسی قلمداد کرده و حتی از پاسخ‌گویی پرهیز می‌کنند. در چند سال گذشته که با شروع روزهای سرد در پاییز تهرانی‌ها با بوی نامطبوع ماندگاری در کل فضای شهری مواجه بودند که در نهایت بعد از حدود سه سال هم به طور دقیق و مشخص اعلام نشد که این بو ناشی از چه بود و چه مجموعه یا ارگانی مسئول انتشار آن بود. البته مهم این بود که بو تمام شده و فعلا دیگر نیست؛ اما آن زمان هر وقت سراغ عامل بو را از مسئولان می‌گرفتیم، جوابی نداشت و از یک جایی به بعد هم سؤال از بو سیاسی شده بود! حالا هم یک مرجع علمی بین‌المللی مثل ناسا درمورد انتشار گسترده گاز متان در بخشی از جنوب شهر تهران اطلاع‌رسانی و اظهار نگرانی کرده است. صفحه رسمی «ناسا» با انتشار گزارشی از مناطق ابرانتشار گاز متان در کره زمین، نقطه‌‌ای در جنوب تهران را به‌عنوان یکی از سه نقطه اصلی تولید این گاز آلاینده بسیار مخرب معرفی کرده است؛ جایی از تهران که «زباله‌های تولیدشده در شهر تهران، در آنجا انباشت و بازیافت می‌شود». آدرس ناسا از «متان» در تهران، مجتمع پردازش و بازیافت زباله (پسماند) در اطراف فرودگاه امام، مدت‌هاست محل انتشار بوی نامطبوع است؛ به‌طوری‌که شدت بو به قدری است که مسافران فرودگاه در اتوبان تهران- قم، آن را احساس می‌‌کنند. براساس گزارشی که «ناسا» به‌تازگی منتشر کرده است، داده‌های امیت از زمان نصب در ایستگاه فضایی در ماه جولای، بیش از ۵۰ ابرساطع‌کننده را در آسیای مرکزی، خاورمیانه و جنوب غربی آمریکا شناسایی کرده است. ابرساطع‌‌کننده‌ها، تأسیسات و تجهیزاتی هستند که در سطح بالایی متان منتشر می‌‌کنند و معمولا در بخش‌ سوخت‌‌ها‌ی فسیلی، زباله یا کشاورزی فعالیت می‌‌کنند. کاهش انتشار متان برای محدودکردن گرمایش زمین بسیار کلیدی است. در نقشه‌برداری ناسا، متان نور مادون قرمز را در الگویی منحصربه‌فرد جذب می‌‌کند و طیف‌‌سنج تصویربرداری امیت قادر است با دقت بالا آن را تشخیص دهد.

این گزارش از سوی مدیرعامل پسماند شهرداری تهران به نوعی رد شده؛ چون او به گزارش مرجع بالادستی خود اهمیت می‌دهد، نه گزارش ناسا! محمد‌مهدی عزیزی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند تهران، گفته است که «هنوز گزارش مکتوبی از سوی نهادهای بالادستی محیط زیست درخصوص صحت این خبر نداشته‌ایم». او تصریح کرد: این موضوع صرفا در حد یک گزارش خبری منتشر شده و پرسش ما از دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران و محیط زیست تهران با این پاسخ مواجه شد که هنوز به صورت مکتوب از دستگاه‌های بالادستی در این‌ خصوص چیزی منتشر نشده و این مسئله تنها در حد یک خبر است که نیاز به بررسی دارد. او افزود: ما اقدامی که در کهریزک موجب تولید گاز متان شود، انجام نداده‌ایم. البته بحث پسماند تر در مجموعه آرادکوه وجود دارد که هوادهی برای آن انجام می‌شود؛ اما اقدامی که گاز متان در این مجموعه تولید کند، نداشته‌ایم. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند تهران ادامه داد: محل‌های مختلفی در کهریزک وجود دارد که می‌تواند در این مسئله عامل باشد. البته اگر اصل موضوع تأیید شود؛ ولی هنوز گزارشی در این زمینه به صورت مکتوب نداشته‌ایم. عزیزی درخصوص انتشار بوی نامطبوع در اطراف مجموعه آرادکوه نیز گفت: ظرف یک سال گذشته گزارشی در این زمینه نداشته‌ایم. اقدامات مؤثری در این راستا انجام شده؛ ولی اگر ادعا کنیم به صورت کلی بو وجود ندارد، نادرست است. ما مدیریت پسماند را در این مجموعه انجام می‌دهیم، به شکلی که نیمی از زباله‌های ورودی دفن می‌شود، بخشی تفکیک و بخشی نیز برای زباله‌سوز مورد استفاده قرار می‌گیرد.