سقوط آزاد
در چند روز گذشته در سایت‌های اقتصادی، کسب‌وکار دیجیتال و رسانه‌هایی که به حوزه آی‌تی مربوط می‌شوند، سؤالی درباره میزان تأثیر فیلترینگ بر کاربران فارسی پرسیده شده و جوابی طبق آمار یک مرکز تحلیل داده ارائه شده است.
در چند روز گذشته در سایت‌های اقتصادی، کسب‌وکار دیجیتال و رسانه‌هایی که به حوزه آی‌تی مربوط می‌شوند، سؤالی درباره میزان تأثیر فیلترینگ بر کاربران فارسی پرسیده شده و جوابی طبق آمار یک مرکز تحلیل داده ارائه شده است. این در حالی است که عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش‌تر عنوان کرده بود «رقم‌های مطرح‌شده درباره اثر بستن یک پلتفرم خارجی بر اقتصاد دیجیتال، کارشناسی نیست». اشاره او به فیلترینگ اینستاگرام و تأثیراتی است که بر کسبوکارهای کوچک گذاشته است. البته او دیروز در کمیسیون صنایع مجلس حاضر شده و به سؤال نمایندگان درباره کندی سرعت اینترنت و شبکه ملی اطلاعات و مسدودسازی پلتفرم‌ها پاسخ داد؛ اما برخی از نمایندگان از پاسخ او قانع نشدند.
مقایسه فعالیت کاربران در اینستاگرام فارسی، قبل و بعد از فیلترینگ آن نشان می‌دهد که کاهش چشمگیری از میزان فعالیت کاربران ایرانی آن در این پلتفرم رخ داده است. بر اساس گزارش آماری مجموعه لایف‌وب، تعداد پست‌های اینستاگرامی در این مدت ۶۹ درصد کاهش داشته و میزان کاربران فعال نیز ۶۴ درصد کاهش پیدا کرده است. آمارهای منفی در دیگر بخش‌های این شبکه اجتماعی نیز دیده می‌شود و کاهش چشمگیر تعداد لایک و کامنت پست‌ها نیز رخ داده است. اما از سوی دیگر محتوای منتشرشده کاربران توییتر فارسی در دوره یک‌ماهه اختلال در اینترنت ۱۶۳ درصد، تعداد لایک‌ها ۱۸۳ درصد و کاربران فعال این شبکه اجتماعی ۴۶ درصد رشد کردند. در مورد اینستاگرام اما اوضاع متفاوت است و تعداد پست‌های ایرانیان در این شبکه اجتماعی ۶۹ درصد ریزش کرده است. به گزارش دیجیاتو بر این اساس، محتوای توییتر فارسی ۱۶۳ درصد افزایش یافته و بیشترین محتوای منتشرشده شامل ری‌توییت است. طی یک ماه قبل و بعد شروع فیلترینگ، سهم ری‌توییت از محتوای تولیدی از ۳۴ درصد به ۷۶ درصد رسیده است. از سویی کاربران به طور کلی میل کمتری به توییت‌زدن پیدا کرده‌اند و سهم توییت از محتوای توییتر از
۱۱ درصد به پنج درصد رسیده است. کوت‌کردن نیز از سه درصد به دو درصد رسیده و سهم ریپلای نیز کاهش یافته است. ۵۲ درصد محتوای منتشرشده در توییتر یک ماه پیش از فیلترینگ مربوط به ریپلای بود که این عدد به ۱۷ درصد رسیده است.
همچنین این آمارها حاکی از آن است که با شروع محدودیت‌های اینترنت در ۳۰ شهریورماه، تعداد کاربران توییتر کاهش یافته اما محتوای منتشرشده نسبت به دوره قبل صعودی بوده است.
اما سقوط آزاد اینستاگرام طبق داده‌های لایف‌وب کاملا مشهود است. در این ایامی که اینستاگرام محدود شده، اول مهرماه و با شروع فیلترینگ اینستاگرام، بیشترین کاهش در تعداد پست‌های اینستاگرامی رخ داده و کمترین فعالیت در این شبکه اجتماعی رخ داده است.
در روز هفت مهرماه بیشترین فعالیت در این شبکه رخ داده که باز هم نسبت به زمانی که این شبکه فیلتر نبوده، کاهش بسیار چشمگیری وجود دارد. بر اساس این گزارش، کاربران فعال اینستاگرام به میزان ۶۴ درصد کاهش پیدا کردند و این کاهش باعث شده که تعداد لایک‌ها و کامنت‌ها نیز کم شود. لایک‌های اینستاگرامی پس از فیلترینگ ۶۸ درصد کاهش داشتند و تعداد کامنت‌ها نیز بیشتر از همه کاهش داشته و یک عدد ۷۸درصدی را نشان می‌دهد؛ این مسئله گواه این است که کاربران حتی پس از ورود به اینستاگرام پس از رد‌شدن از سد فیلترینگ، نمی‌توانند با دیگران در تعامل باشند.
به گزارش پیوست کاهش فعالیت اینستاگرام فارسی عملا مساوی است با قطع موضوعی به نام دهکده جهانی که از پی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی برمی‌آید. فیلتر اینستاگرام و دیگر بسترهایی که این روزها دچار فیلترینگ یا اختلال هستند، ضربه اقتصادی بزرگی به کشور زده و بر اساس برخی آمارها، میزان خسارت به اقتصاد دیجیتال کشور چند‌ده هزار میلیارد تومان برآورد شده است. رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران با اشاره به محدود‌شدن دسترسی به اینترنت در یک ماه اخیر گفته بود که طبق بررسی‌های صورت‌گرفته،
35 هزار میلیارد تومان به اقتصاد حوزه فناوری اطلاعات و 45 هزار میلیارد تومان به کسبوکارهای سایر حوزه‌ها خسارت وارد شده است. در کنار این ضرر 80 هزار میلیارد تومانی کسب‌وکارها، نگرانی جدی درباره افزایش تعدیل نیروی متخصص در بنگاه‌های اقتصادی وجود دارد که به اعتقاد فردیس، به اخلال در اقتصاد دیجیتال منجر خواهد شد.
