کودکی در مسیر دیکتاتوری

رهبر کره‌شمالی اخیرا از بزرگ‌ترین موشک بالستیک این کشور رونمایی کرد؛ موشک قاره‌پیمای «هواسونگ-۱۷» که در فرودگاه بین‌المللی پیونگ‌یانگ به نمایش درآمد و گفته می‌شود که قادر است هر نقطه از خاک ایالات متحده را هدف قرار دهد. اما آنچه در این رونمایی مورد توجه قرار گرفت، نه این موشک قاره‌پیما، بلکه دختر نوجوانی 9، 10‌ساله همراه با کیم جونگ اون رهبر کره‌شمالی بود.

رسانه‌ها و افکار عمومی از مشاهده این دختر که بچه کیم جونگ اون بود و برای نخستین بار تصویر او به صورت عمومی منتشر شد، حین پرتاب دوربردترین موشک قاره‌پیمای کره‌شمالی شگفت‌زده شدند. این موضوع باعث جلب توجه بسیار به یکی از اعضای نسل چهارم خاندانی شد که بیش از هفت دهه بر کره‌شمالی حکومت می‌کنند. آیا کیم جونگ اون با این نمایش بر این باور بود دختری که بسیار شبیه پدرش است، به اندازه‌ای دوست دارد پرتاب موشک را ببیند که برای همیشه نه‌تنها به دستاوردهای پدرش احترام خواهد گذاشت بلکه قول خواهد داد که پس از او این برنامه را ادامه دهد؟

در نگاه نخست دختر کیم یک نوجوان حدودا 10ساله است که نامزدی جدید و البته بعید برای جانشینی کیم جونگ اون به نظر می‌رسد. اما اگر قرار نبود او برای اقداماتی بزرگ در آینده آماده شود، رسانه حکومتی کره‌شمالی تصاویرش را به‌هیچ‌وجه منتشر نمی‌کرد.

اعتقاد بر این است که او دومین فرزند از سه فرزند کیم و «ری سول جو» همسرش است. درباره نام این دختربچه که به طور رسمی افشا نشده باید گفته‌های «دنیس رادمن» ستاره قدیمی بسکتبال شیکاگوبولز آمریکا را به یاد بیاوریم که این کودک را در یکی از سفرهایش به کره‌شمالی در سال ۲۰۱۳ به عنوان میهمان دلنشین کیم جونگ اون در آغوش گرفته و گفته بود که نامش «جو آئه» است.

تصمیم کیم برای انتشار علنی تصویر دخترش در زمان پرتاب موشک هواسونگ -۱۷ که می‌تواند به اهدافی در هر نقطه از ایالات متحده برسد، می‌تواند حاکی از این واقعیت باشد که کیم به‌طور جدی نگران سلامتی خود و موضوع جانشینی‌اش است. فراتر از جانشینی، این واقعیت که کیم پرتاب نگران‌کننده‌ترین موشک کره‌شمالی را به‌عنوان فرصتی برای رونمایی از دخترش انتخاب کرده، نشان می‌دهد او بر عدم امکان سازش و مصالحه در مورد توسعه برنامه موشکی کره‌شمالی اصرار دارد. اکنون او نسل بعدی رهبران حکومت کمونیستی کره‌شمالی را با شکوه موشک‌هایش همراه می‌‌کند؛ همان‌طور که خودش هم این برنامه را از پدرش «کیم جونگ ایل» به ارث برده است.

به نوشته «دیلی‌بیست»، «تائه یونگ هو» یک دیپلمات ارشد سابق کره‌شمالی که شش سال پیش از سفارت کره‌شمالی در لندن فرار کرد، به «ان‌کی‌نیوز» وب‌سایتی که تحولات کره‌شمالی را از سئول پایتخت کره‌جنوبی رصد می‌کند، گفته است که «آشکارشدن دختر کیم به آن معناست که کره‌شمالی نسل اندر نسل یک کشور هسته‌ای خواهد بود و جهان باید رؤیای خود برای خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی را فراموش کند، مگر آنکه اقدامی عملی و جدی برای توقف این روند هولناک انجام دهد».

با این وجود، آیا می‌توان مطمئن بود که عکس‌های کیم با دخترش فراتر از یک رابطه عاشقانه پدر و دختری را به تصویر می‌کشد؟ «یانگ مو جین» رئیس دانشگاه مطالعات کره‌شمالی در سئول می‌گوید: «کیم با علنی‌کردن چهره جو آئه، در چنین فضایی اعتماد خود را به خط خونی «پکتو» نشان داد» (اشاره‌ای به کوهی مقدس در مرز چین جایی که برای کره‌شمالی منطقه‌ای اساطیری قلمداد می‌شود و در تبلیغات رسمی گفته می‌شود در همین منطقه بود که کیم ایل سونگ با ژاپنی‌ها جنگید و پسرش کیم جونگ ایل متولد شد).

با این وجود، به نظر می‌رسد «کیم یو جونگ» خواهر کوچک‌تر کیم جونگ اون به مراسم پرتاب موشک دعوت نشده بود. ظاهرشدن جو آئه (به فرض درست‌بودن نام او) باعث ایجاد شایعاتی هم شده مبنی بر آنکه او احتمالا «یو جونگ» را که به‌طور گسترده گفته می‌شد در فهرست جانشینان احتمالی کیم قرار دارد، کنار خواهد زد. به تمام کارهایی که یو جونگ برای برادر بزرگش انجام داده، فکر کنید. او با اظهارات تند به آمریکایی‌ها و کره‌ای‌ها پاسخ داده، از‌جمله حمله لفظی اخیرش علیه «یون سوک یول» رئیس‌جمهور محافظه‌کار کره‌جنوبی. علاوه بر این، یو جونگ بود که پیش‌تر دستور منفجرکردن یک دفتر ارتباطی میان کره‌شمالی و کره‌جنوبی را صادر کرد که واکنشی خشم‌آلود به پایبندی «مون جائه این» رئیس‌جمهور لیبرال و سابق کره‌جنوبی به اتحاد با ایالات متحده قلمداد شده بود. همواره این احتمال وجود داشت که فرزندان «کیم جونگ اون» جانشین او شوند، اما تکلیف دو پسر کیم چه می‌شود؟ چرا آنان از تماشای پرتاب موشک لذت نمی‌برند و به این مراسم دعوت نشدند؟

«کیم جونگ اون» سومین پسر «کیم جونگ ایل» جانشین پدرش شد و پدرش جانشین «کیم ایل سونگ» بنیان‌گذار آن سلسله شده بود. رسانه‌های کره‌شمالی تا زمانی که پرتاب موشک را در سه صفحه روزنامه حزبی «رودونگ سینمون» منتشر نکردند، هرگز جزئیاتی را از فرزندان کیم فاش نکرده بودند.

این روزنامه حکومتی، «نیروهای متخاصم» را به «نفرت‌پراکنی» متهم کرده است و نوشته: «نیروهای متخاصم تلاش می‌کنند تا لبخندهای درخشان را از روی صورت فرزندان ما بربایند». در بخش دیگری از گزارش آن روزنامه به علت صدور دستور پیشرفت سریع‌تر برنامه هسته‌ای رژیم کره‌شمالی از سوی کیم اشاره شده و آمده است: «دستور تداوم و پیشرفت برنامه هسته‌ای صادر شد تا از تکرار وضعیت دلخراش فرزندان‌مان که به دنبال ازدست‌دادن مادران‌شان در جریان بمباران‌های دشمن در خیابان‌ها به دنبال غذا بودند، جلوگیری شود». اشاره این روزنامه به بمباران شهرهای کره‌شمالی در طول جنگ کره در سال‌های میانی قرن بیستم بود.

نکته دیگری که در این میان مطرح می‌شود، درباره جنسیت دختر کیم و تأثیر آن بر روی جانشینی رهبر فعلی کره‌شمالی است. در جامعه شدیدا جنسیت‌گرا و مردسالار کره‌شمالی، جایی که زنان به ندرت به موقعیت‌های عالی دست می‌یابند، اگر «جو آئه» روزی قدرت را در دست بگیرد، چقدر امکان دارد که با مخالفت و مقاومت شدید در داخل این کشور روبه‌رو نشود؟ «ان‌کی‌نیوز» به نقل از فردی ناشناس که از کره‌شمالی به کره‌جنوبی فرار کرده است، می‌نویسد: «دختر کیم به لطف شجره‌نامه‌اش می‌تواند بر موانع ورود زنان به صدر ساختار رهبری نظام بسیار مردسالار کره‌شمالی غلبه کند. بله، در کره‌شمالی جا و سقفی بسیار محدود برای زنان در سلسله‌مراتب قدرت وجود دارد، اما فضای محدود و بسته‌ مرتبط با ارتباطات با بالاترین سطوح حکمرانی و همچنین پشتکار فرد نیز در ارتقای رتبه او تأثیرگذار است».

به غیر از «کیم یو جونگ» خواهر کیم جونگ اون که تنها زنی است که به مقام بالایی دست یافته، می‌توان به «چوئه سون هوی» وزیر امور خارجه و دخترخوانده نخست‌وزیر سابق رژیم کره‌شمالی اشاره کرد که به «کیم ایل سونگ» بنیان‌گذار این رژیم و پدربزرگ کیم جونگ اون نزدیک بود. مانند یو جونگ، چوئه هم وظیفه صدور بیانیه‌های آتشین را بر عهده دارد. در حالی که رسانه‌ها بر جو آئه تمرکز داشتند، خبرگزاری حکومتی کره‌شمالی اعلام کرد که چوئه در بیاناتی «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد را «عروسک خیمه‌شب‌بازی و دست‌نشانده ایالات متحده» خوانده است. آنتونیو گوترش آزمایش هواسونگ-۱۷ را محکوم کرد و از کره‌شمالی خواسته بود تا اقدامات تحریک‌آمیز بیشتری انجام ندهد. وزیر خارجه کره‌شمالی به کنایه در واکنش به این اظهارنظر گوترش گفت که می‌توان او را با یکی از اعضای وزارت خارجه آمریکا یا کاخ سفید اشتباه گرفت. چوئه در سالیان گذشته به‌عنوان مذاکره‌کننده‌ای سرسخت در سطوح بالا برابر آمریکایی‌ها 

ظاهر شده است.

«سوکیل پارک»، فعال حقوق بشر کره‌ای، به «دیلی‌بیست» می‌گوید: «رژیم کره‌شمالی می‌تواند پدرسالاری را به ‌‌گونه‌ای شبیه به ملکه‌هایی که قدرت را از طریق خانواده‌های سلطنتی به ارث می‌برند، تبدیل کنند». در صورتی که «کیم جو آئه» در کنار پدرش در رویدادهای دیگری نیز حضور پیدا کند، نکات بیشتری را متوجه خواهیم شد. در همین حال، مهندسان و فیزیک‌دانان کیم جونگ اون هم وظیفه فوری‌تری دارند و آن اینکه کلاهک‌های هسته‌ای را در نوک موشک‌های قابل حمل با هر بردی نصب کنند. کیم که هنوز دستور هفتمین آزمایش هسته‌ای کره‌شمالی را صادر نکرده، ممکن است بخواهد بر روی موشک‌های هسته‌ای تاکتیکی کوتاه‌برد که قادر به هدف قراردادن اهداف در کره‌جنوبی و ژاپن هستند، تمرکز کند.

باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا «جو آئه» در آزمایش بعدی پدرش را همراهی خواهد کرد یا خیر. آزمایشی برای فشاردادن دوباره دکمه پرتاب یکی از موشک‌ها، آزمایشی که حتی می‌تواند یک آزمایش اتمی باشد.