سهم بیمه آب رفت
حدود دو ماه پیش بود که عکسی از اطلاعیه بیمارستان دولتی فیروزگر در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد بیمه تأمین اجتماعی به دلیل بدهی‌های پرداخت‌نشده فعلا در این بیمارستان پذیرش نمی‌شود و به همین دلیل بیمه‌شدگان این سازمان باید هزینه‌ها را به‌صورت آزاد پرداخت کنند.
پانیذ میلانی: حدود دو ماه پیش بود که عکسی از اطلاعیه بیمارستان دولتی فیروزگر در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد بیمه تأمین اجتماعی به دلیل بدهی‌های پرداخت‌نشده فعلا در این بیمارستان پذیرش نمی‌شود و به همین دلیل بیمه‌شدگان این سازمان باید هزینه‌ها را به‌صورت آزاد پرداخت کنند. اگرچه چند روز بعد خبرهایی مبنی بر حل مشکل و پرداخت بدهی‌های این بیمارستان منتشر شد اما آیا مشکلات بیمارستان‌ها با تأمین اجتماعی محدود به همین یک بیمارستان است؟ آیا دفترچه بیمه تأمین اجتماعی کارکردهای پیشین خود را حفظ کرده؟
سهم بیمه آب رفت
سازمان تأمین اجتماعی حدود یک سال است که نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد تومان به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بدهکار است و هنوز هم این بدهی را پرداخت نکرده است. این خبر را معاون درمان وزارت بهداشت، دکتر سعید کریمی، در حاشیه اجلاس معاونان درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور اعلام می‌کند. این در حالی است که طبق گفته او حدود ۵۰ درصد مردم کشور تحت پوشش این بیمه هستند. البته مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی این رقم را ۷۳ درصد می‌داند. در هر دو صورت تعداد بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی به حدی هست که اختلال در ارائه خدمات به بیمه‌شدگان آن نگران‌کننده باشد. اما تماس با بیمارستان‌ها نشان می‌دهد سهم بیمه در پرداخت هزینه‌های بیمارستان به نسبت قبل کمتر شده و سهم پرداختی بیمار بیشتر شده است.
تماس با بیمارستان‌های مختلف نشان می‌دهد دیگر خبری از سهم صد درصدی بیمه برای پرداخت هزینه‌ها نیست و حتی کمتر بیمارستانی پیدا می‌شود که مانند گذشته همچنان قرارداد ۱۰ درصد سهم بیمار و ۹۰ درصد سهم بیمه را اجر کند. در بیشتر بیمارستان‌ها بیمار باید ۳۰ درصد مبلغ را پرداخت کند؛ برای مثال براساس چارتی که در سایت بیمارستان امام خمینی تهران وجود دارد، سهم بیمه در پرداخت هزینه‌های بیمارستان در برخی موارد ۳۰ درصد است.
یکی دیگر از بیمارستان‌هایی که سهم پرداختی تأمین اجتماعی در آن کاهش یافته، مرکز قلب تهران است. این بیمارستان یکی از بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران است و بیماران مختلفی از سراسر کشور برای درمان به آنجا مراجعه می‌کنند، طوری که مقابل بیمارستان همیشه خیل عظیم همراهان بیمار که در ماشین و پیاده‌رو وسایل خود را پهن کرده‌اند؛ دیده می‌شود. اپراتور این بیمارستان در پاسخ به این سؤال که آیا طرف قرارداد بیمه تأمین اجتماعی هستید، می‌گوید: «بله هستیم اما اینجا بیمارستان نیمه‌خصوصی است و بعضی هزینه‌ها آزاد حساب می‌شود».
این روند تا جایی پیش رفته که حتی در بعضی موارد در برخی بیمارستان‌ها بیمه‌شده تأمین اجتماعی باید ۷۰ درصد هزینه‌ها را پرداخت کند و سهم بیمه ۳۰ درصد است؛ مثلا بیمارستان زنان یاس که یکی از بیمارستان‌های دولتی تهران است، می‌گوید بیمه تأمین اجتماعی را قبول می‌کنیم اما بیمه ۳۰ درصد هزینه‌ها را پرداخت می‌کند یا مسئول پذیرش بیمارستان خیریه سوم شعبان تهران در پاسخ به سؤالی درباره درصد پرداختی بیمه می‌گوید: «تعرفه‌ها خصوصی حساب می‌شود اما طرف قرارداد تأمین اجتماعی هستیم». مسئول پذیرش این بیمارستان در جواب این سؤال که سهم بیمه برای بستری چقدر است می‌گوید: «باید نام پزشک و مشکلتان را بگویید تا بتوانم پاسخ بدهم». اما بخش آزمایشگاه این بیمارستان می‌گوید: طرف قرارداد تأمین اجتماعی هستیم اما هزینه‌ها صفر نمی‌شود. شما ۷۰ درصد را پرداخت می‌کنید». در بیمارستان دولتی مرتاض یزد نیز سهم بیمه ۲۰ درصد و سهم بیمار ۸۰ درصد است؛ یعنی بیمار باید ۸۰ درصد هزینه را پرداخت کند.
البته این شامل مواردی است که تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند. بعضی خدمات حتی در برخی از بیمارستان‌های دولتی هم تحت پوشش بیمه قرار ندارد و آزاد حساب می‌شود یا در برخی دیگر از بیمارستان‌ها برخی خدمات درمانی با پوشش ۳۰ درصد حساب می‌شود؛ مثلا عکس‌برداری در بیمارستان دولتی دکتر حشمت رشت با پوشش ۳۰ درصدی بیمه حساب می‌شود و بیمار باید ۷۰ درصد هزینه را حساب کند یا مثلا در بیمارستان دولتی شهید محلاتی تبریز در برخی موارد قرارداد بیمه 50-۵۰ است؛ یعنی ۵۰ درصد هزینه را بیمار ۵۰ درصد را بیمه پرداخت می‌کند.
سرگردانی بیماران بین قراردادهای بیمه‌ای
سهم بیمار، شروط پذیرش و مواردی که تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار می‌گیرد، جزء مواردی است که در بیمارستان‌های مختلف با یکدیگر فرق دارد. درصد و موارد پرداختی بیمه برای بیمارستان‌های مختلف، در سایت اکثر بیمارستان‌ها به طور دقیق نوشته نشده، علاوه بر آن بسیاری از بیمارستان‌ها نمی‌توانند پشت تلفن به خیلی از سؤال‌های مراجعه‌کنندگان پاسخ دقیق بدهند. برخی بیمارستان‌ها به این سؤال که «درصد پرداختی بیمه چقدر است؟» جواب مشخصی نمی‌دهند و می‌گویند باید وقتی کارتان در بیمارستان تمام شد، این سؤال‌ها را از صندوق بپرسید؛ برای مثال یکی از کارکنان بیمارستان ولایت قزوین پس از ۲۰ بار تماس و حدود دو ساعت پشت خط منتظرماندن در جواب به این سؤال که بیمه چند درصد خدمات را پرداخت می‌کند، می‌گوید: «ما اطلاع دقیقی نداریم، ما یک مبلغی برایمان می‌آید و می‌فرستیم صندوق و شما کارت می‌کشید. این سؤال‌ها را باید از بیمه بپرسید».
برخی بیمارستان‌ها هم پاسخ می‌دهند اما دقیق و واضح نمی‌گویند سهم پرداختی بیمه چقدر است؛ مثلا بیمارستان مسیح دانشوری تهران هم می‌گوید: «طرف قرارداد بیمه تأمین اجتماعی هستیم اما درصدهایش را دقیق نمی‌دانم، اما مثلا اگر هزینه ۱۴۰ هزار تومان باشد شما ۴۰ هزار تومان را پرداخت می‌کنید».
بیمارستان لقمان حکیم تهران هم می‌گوید طرف قرارداد تأمین اجتماعی هستیم و سهم پرداختی بیمار در موارد بستری ۱۰ درصد است اما بقیه موارد مانند اورژانس را نمی‌دانیم و باید بیاید و حساب و کتاب کنیم.
در برخی موارد هم شماره تلفن‌های درج‌شده در سایت تأمین اجتماعی هم پس از تماس‌های پی‌در‌پی یا اشغال هستند یا پاسخ‌گو نیستند. در نتیجه بیمار حتی اگر مشکل مالی هم داشته باشد، عملا در اکثر موارد نمی‌تواند تا قبل از اینکه به مرحله ترخیص برسد و مقابل صندوق باشد، حساب و کتابی برای هزینه‌های درمان داشته باشد.
مردم حق بیمه می‌دهند اما...
کمترشدن سهم بیمه در پرداخت‌های بیمارستانی در حالی اتفاق می‌افتد که بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی را عموما کسانی مانند کارگران، زنان سرپرست خانوار و... تشکیل می‌دهند که کمترین درآمد را در سطح جامعه دارند و ماهانه حق بیمه هم می‌پردازند.
در صورت ادامه پیداکردن روند کم‌شدن سهم تأمین اجتماعی در پرداخت هزینه‌های بیمارستانی اولین کسانی که ضربه می‌خورند، آسیب‌پذیرترین قشر جامعه هستند که از پس پرداخت هزینه درمان به‌صورت آزاد برنمی‌آیند و تنها امیدشان به پرداخت‌های بیمارستانی دفترچه تأمین اجتماعی است.
تا‌به‌حال هیچ‌یک از مسئولان درباره چگونگی پرداخت بدهی ۱۰ هزار میلیارد تومانی سازمان تأمین اجتماعی به بیمارستان‌ها و همچنین کم‌شدن سهم بیمه در پرداخت هزینه‌های بیمارستانی اظهارنظری نکرده‌اند و مشخص نیست در صورت ادامه این روند چه اتفاقی در انتظار بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی است.
