در نشست ویژه شورای شهر بر ضرورت رفع فوری معضل ساختمان‌های ناایمن تأکید شد
متروپل‌های تهران در اورژانس
نمی‌توانیم نامی از ساختمان‌های ناایمن ببریم. این را ابتدای جلسه به ما تذکر می‌دهند که باید ملاحظات اجتماعی را در انعکاس خبر در نظر بگیریم. در سومین جلسه قرارگاه ایمنی شهر تهران قرار است برای ایمن‌سازی چند ساختمان و گود همفکری شود. ساختمان‌هایی که برخی مسکونی و برخی تجاری هستند و هر روز صدها نفر در آنها تردد می‌کنند. نمایندگانی از قوه قضائیه و وزارت راه و شهرسازی هم آمده‌اند.
نمی‌توانیم نامی از ساختمان‌های ناایمن ببریم. این را ابتدای جلسه به ما تذکر می‌دهند که باید ملاحظات اجتماعی را در انعکاس خبر در نظر بگیریم. در سومین جلسه قرارگاه ایمنی شهر تهران قرار است برای ایمن‌سازی چند ساختمان و گود همفکری شود. ساختمان‌هایی که برخی مسکونی و برخی تجاری هستند و هر روز صدها نفر در آنها تردد می‌کنند. نمایندگانی از قوه قضائیه و وزارت راه و شهرسازی هم آمده‌اند. تصویری از یک مجتمع مسکونی روی مانیتورهای سالن پخش می‌شود؛ ساختمانی در منطقه یک که رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران آن را یکی از متروپل‌های تهران می‌نامد که باید فورا تخلیه شود. در 24 واحد این مجتمع هنوز افرادی زندگی می‌کنند و می‌گویند برای تخلیه نیاز به دستور قضائی است. بیشتر این ساختمان‌ها در دهه 70 ساخته شده‌اند. اخطار قضائی دارند اما ملاحظات اجتماعی و اقتصادی زمان اجرای حکم را به تأخیر می‌اندازد. بسته‌شدن یکی از مجتمع‌های تجاری معیشت هزار خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. توصیه برای همه این ساختمان‌ها تخلیه است. گزارش که تمام می‌شود، نماینده دادستانی در جلسه می‌گوید بعد از شنیدن آن دیگر شب خواب نخواهد داشت و باید برای تصمیم‌گیری درباره این ساختمان‌ها هر‌چه سریع‌تر اقدام شود.
علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران معتقد است: موضوع ایمنی شهر مربوط به یک دستگاه نیست و ناایمنی‌ها نیز مربوط به امروز و دیروز نیستند. بنابراین درخواست ما ورود جدی‌تر دستگاه‌هاست تا با نگاهی همدلانه موضوعات را پیش ببرند. به گفته او ۱۶ هزار ساختمان نیازمند بازدید ایمنی بود که با آغاز به کار تیم‌های ارزیابی ایمنی ساختمان‌های مهم و بلندمرتبه تهران ۵۲۲ ساختمان بازدیدشان انجام شد. ساختمان‌هایی شامل بیمارستان‌ها، برج‌های مهم و... که بازدید آنها در حال انجام است. او درخصوص فرونشست تهران هم هشدار می‌دهد و می‌گوید: بی‌تردید کاهش اثرات ناشی از بحث فرونشست که امروز به منطقه ۱۰ رسیده و وارد این منطقه شده، از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به اینکه چاه‌ها نیز وارد مدار آب شرب شهروندان شده‌اند، بحث فرونشست تشدید خواهد شد. نصیری درخصوص روند ایمن‌سازی گودهای رهاشده شهر تهران که سه گود در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت نیز می‌گوید: ۱۹۳ گود رهاشده در تهران وجود دارد که ۳۷ مورد پرخطر هستند. ایمن‌سازی این گودها با اولویت گودهای در مالکیت شهرداری تهران آغاز شده و در همین راستا گود برج میلاد تاکنون ۴۶ درصد پیشرفت ایمن‌سازی داشته، اما تزریق اعتبارات نیاز است؛ چراکه ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد نوسازی این گود است. در ادامه علیرضا جاوید، معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تهران هم می‌گوید: شهرداری برای مقابله با ساخت‌وسازهای ناایمن به حمایت دستگاه قضائی و نیروی انتظامی به عنوان ضابط قانون نیاز دارد. حوادث چند‌ماهه اخیر کشور باعث شد فشار کاری این دو دستگاه زیاد شود و ما نیز آن‌گونه که باید برای مقابله با ساخت‌وسازهای ناایمن نتوانستیم از آنها کمک بگیریم. با این وجود مجموعه شهرداری با تمام توان به این مسئله ورود کرد و از ساخت‌وسازهای غیرمجاز تا حد قابل توجهی جلوگیری کرد. هنوز هم در دو منطقه تهران شاهد تخلفاتی هستیم که امید است با تغییر شرایط و همراهی قوه قضائیه و نیروی انتظامی با این تخلفات نیز برخورد شود. پس از سخنان جاوید، مرادی نماینده دادستان کشور نیز با اشاره به مطالب مطرح‌شده در جلسه می‌گوید: در موضوعات مطرح‌شده در این جلسه نیازمند تشکیل چند کارگروه خاص هستیم. موارد مهمی مطرح شد که نیاز است خارج از نوبت مورد بررسی قرار گیرند. این موارد باید بررسی شوند و دادستانی این آمادگی را دارد که در مورد مسائل حقوقی در خدمت شما باشد. در رابطه با ساخت‌وسازها دو موضوع ایجابی و سلبی باید مورد توجه قرار گیرد. در موارد سلبی آن چیزی است که از سوی ما و شهرداری تهران انجام می‌شود؛ اما در بحث ایجابی باید ضمن انجام وظایف خود، صرفه مردم را نیز در نظر بگیریم. به گفته مرادی برای حل معضلات مربوط به ساختمان‌های ناایمن در تهران و گودهای غیرمجاز باید هم به صورت سلبی -شامل برخورد انتظامی و قضائی- ورود داشته باشیم و هم به صورت ایجابی برنامه‌ریزی کنیم. به عنوان مثال برای منطقه‌ای که پرخطر است و ۶۰ هزار ساکن دارد باید به‌جز برخورد قضائی و انتظامی، تمهیداتی دیگر در راستای حمایت از مردم اندیشید. نماینده بازرسی کل کشور هم در سومین جلسه قرارگاه ایمنی کالبدی کلان‌شهر تهران، چالش‌های امروز را میراث کم‌کاری گذشتگان می‌داند و می‌گوید: از چالش‌هایی که در رابطه با ایمنی شهر تهران داریم می‌توان به نبود جامعه آماری مشخص از ساختمان‌های ناایمن، گودهای پرخطر و... اشاره کرد. اگرچه در سازمان بازرسی ما به این مسئله ورود داشته‌ایم اما آمارهایی که از دستگاه‌های مختلف بیرون می‌آید، در رابطه با بخش‌های ناایمن تهران با هم کاملا متفاوت است. برای مدیریت ایمنی شهر تهران نیازمند ارائه یک راهبرد شفاف هستیم و باید مسئولی واحد و پاسخ‌گو برای این بحران در نظر گرفته شود. همچنین در مواردی که نیاز به ورود و برخورد وجود دارد، قوه قضائیه و مجموعه دادستانی باید یک پیوست حقوقی مشخص طراحی کنند تا در فرایند پیگیری دچار چالش نشویم. حمیدرضا صارمی، معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران هم با اشاره به وجود گودهای پرخطر در شهر تهران، ضمن گلایه از عدم همکاری قوه قضائیه می‌گوید: برای مدیریت گودهای پرخطر تنها اقدام سلبی مؤثر نیست و باید به صورت ایجابی نیز راهکار داشته باشیم. یکی از کارها تعیین عوارض برای متخلفان بود اما سه بار دیوان عدالت اداری با دریافت عوارض از متخلفان مخالفت کرد؛ در حالی که اگر مالکان و سازندگان بدانند که در صورت تخلف و گودبرداری غیرمجاز باید عوارض پرداخت کنند تا حد زیادی از این کار اجتناب می‌کنند. محمد آقامیری، عضو شورای شهر هم به بحران فرونشست اشاره‌ای می‌کند و می‌گوید: از سال گذشته برای حل این بحران کارگروهی در شورا تشکیل دادیم و همان ابتدا به این نتیجه رسیدیم که مسئله فرونشست متولی مشخصی در دستگاه‌های اجرائی ندارد، تنها یک دبیرخانه برای بررسی این بحران در وزارت راه و شهرسازی وجود داشته که آن هم اخیرا منحل شده است. آقامیری با انتقاد از عملکرد مسئولان در این زمینه گفت: ما سالانه ۳۶ سانتی‌متر فرونشست در پایتخت داریم؛ در حالی که که کشورهای دیگر وجود چهار سانتی‌متر فرونشست در سال را هم بحران می‌دانند. با همراهی صد استاد دانشگاه لایحه‌ای در رابطه با حل بحران فرونشست تنظیم کرده‌ایم که قرار است از طریق شورای عالی استان‌ها به مجلس برسد و در آنجا تبدیل به قانون شود تا این بحران نیز متولی و بودجه مشخص داشته باشد. علیرضا زاکانی، شهردار تهران هم در این جلسه یادآوری کرد: در گذشته مسائل ایمنی ساختمان‌ها را تنها از بعد آتش‌نشانی مرور کرده بودند، الان اما با زحمت ۹ دستگاه و تفاهم‌نامه بین آنها، ۱۶ هزار ساختمان را از ساختمان‌های بلندمرتبه تا شش طبقه از ابعاد مختلف بررسی می‌کنیم که حدود ۶۰۰ مورد آنها بررسی شده است. این ما را امیدوار می‌کند که یک نقشه راه و شناخت دقیق برای برون‌رفت از مشکلات داشته باشیم. او درباره ساختمان‌های پرخطر می‌گوید: برای این موضوع کار مشارکتی بین معاونت‌های هماهنگی امور مناطق، فنی و عمرانی و شهرسازی انجام می‌شود تا ظرف یک ماه، نقشه راه ایمنی این نقاط را به ما ارائه کنند تا شهر را از این تب‌و‌تاب خارج کنیم؛ مثلا تعیین شود راه‌حل خرید سرقفلی و جابه‌جایی مجموعه‌هاست یا تخلیه مجموعه‌ها و استحکام‌بخشی آنها. نیازمند کمک از سوی دستگاه‌های قضائی و انتظامی و وزارت راه و شهرسازی برای استحکام‌بخشی بناها هستیم. در بحث گودهای پرخطر تهران از موضوع گود برج میلاد عبور کردیم و استحکام‌بخشی آن بیش از ۵۰ درصد انجام و از موضع خطر عبور کرده است. گود فرهنگ در اراضی عباس‌آباد نیز موضوع اولویت‌دار ما است و پیمانکار آن مشخص شده، اما عدد و رقم‌هایی که درباره گودها گفته شد با هم سازگاری ندارد و باید برای آنها شناسنامه درست کنیم و اولویت‌بندی کنیم. از گودهای متعلق به شهرداری شروع می‌کنیم و بعد سایر دستگاه‌ها و بعد از آن به سراغ گودهای متعلق به عموم مردم می‌رویم. بنابراین باید هم عدد گودها و هم ترکیب گودها را تا ظرف یک ماه تعیین تکلیف کنیم. البته در مسیر ایمن‌سازی گودها نیز به شدت نیازمند پشتیبانی دستگاه قضائی و انتظامی هستیم. او درخصوص موضوع فرونشست هم توضیح می‌دهد: فرونشست عملا گسترش پیدا کرده و شرایط نامناسبی در مجموعه شهر ایجاد کرده و با برداشت آب‌های زیرزمینی تشدید هم خواهد شد که برای آن هم یک طرح آماده می‌شود تا مسیر تصویب خود را دنبال کند. همچنین در بحث ۱۰ مخاطره‌ای که در ۱۵۸ مؤلفه برای ۱۰ سال آینده باید بررسی کنیم، زحمت دوستان برنامه و بودجه است که مسیر را تسهیل کنند تا چشم‌انداز روشنی برای آینده برای کارکردهای خودمان داشته باشیم. زاکانی درباره وضعیت آرای کمیسیون ماده 100 هم می‌گوید: بالغ بر
۶۰ هزار رأی کمیسیون ماده 100 داریم که اگر ابعاد بیشتر آن پیگیری شود، موارد آن به بیش از این عدد می‌رسد. آنچه ناظر به آینده است، ممانعت از توسعه آن است؛ اما در مورد گذشته چارچوبی دارد که اگر ایمنی را رعایت کرده و موارد سه‌گانه‌ای که قانون آن را مشخص کرده انجام شده، به سمت تعیین تکلیف برویم. در واقع ماده 100 یک موضوع کشوری است که خودش یک ناایمنی را تحمیل می‌کند. برای این موضوع نیز طبق پیگیری‌ها در کلان‌شهرهای کشور دنبال یک تصمیم ملی هستیم. شهردار تهران معتقد است قطار ایمنی در تهران به حرکت درآمده و قول می‌دهد ساختمان‌های ناایمن را بدون تعارف پلمب کند.
