مقایسه قیمت دلار در 2 کشور نفتی؛ ایران و نروژ
قیمت دلار در سال ۱۳۷۶ (۱۹۹۸) هم‌زمان با دوره ریاست‌جمهوری خاتمی، ۷/۵ کرون بوده است. این قیمت در ایران آن زمان، ۴۵۰ تومان به ثبت رسیده است. حالا به زمان حال برمی‌گردیم؛ اینک در اسفند سال ۱۴۰۱، بهای دلار در بازار آزاد به حدود ۵۰ هزار تومان رسیده و این نرخ اکنون برای نروژی‌ها، حدود ۱۰ کرون است.
مهدی دل‌روشن - تحلیلگر مسائل بین‌الملل
قیمت دلار در سال ۱۳۷۶ (۱۹۹۸) هم‌زمان با دوره ریاست‌جمهوری خاتمی، ۷/۵ کرون بوده است. این قیمت در ایران آن زمان، ۴۵۰ تومان به ثبت رسیده است. حالا به زمان حال برمی‌گردیم؛ اینک در اسفند سال ۱۴۰۱، بهای دلار در بازار آزاد به حدود ۵۰ هزار تومان رسیده و این نرخ اکنون برای نروژی‌ها، حدود ۱۰ کرون است.
با یک حساب‌وکتاب ساده متوجه می‌شویم که قیمت دلار در ایران در طول ۲۵ سال، بیش از ۱۱۱ برابر شده است! به عبارت دیگر، هر سال به‌طور متوسط، نرخ دلار در برابر تومان، بیش از چهار برابر بیشتر شده است. تورم چهار‌برابری در هر سال یعنی 300 درصد رشد سالانه!
اکنون این عدد را برای نروژ بررسی کنیم؛ در ۲۵ سال گذشته، ارزش دلار در مقابل کرون، ۳۳ درصد افزایش یافته است. این افزایش برای تومان (ریال) 11 هزار درصد است!
هر دو کشور ایران و نروژ، صادرات نفت را انجام می‌دهند با این تفاوت که تمام ارز حاصل از صادرات طلای سیاه در نروژ به صندوق ملی نفت می‌رود و در شرکت‌های خارجی سرمایه‌گذاری می‌شود و در ایران صرف هزینه‌های جاری مثل حقوق‌دادن می‌شود!
البته از افزایش قیمت دلار در بیشتر مقاطع تاریخی برای جبران کسری بودجه، استفاده شده است.
اینکه ارزش دلار در ربع قرن در دو کشور با اقتصاد نفتی-مالیاتی این‌قدر متفاوت از یکدیگر، رشد می‌کند، فقط به مدل‌های اقتصادی برمی‌گردد. جایی که با اقتصاد دستوری و هزینه‌محور اداره می‌شود و نروژی که با مدل اقتصاد سرمایه‌گذاری و آینده‌محور، رو به جلو حرکت می‌کند. مگر می‌شود یک کشور با منابع گسترده و طراز‌اول انرژی افزایشی 11 هزار‌درصدی را در نرخ ارز، تجربه کند؟ در 25 سال گذشته، هیچ دولتی با دولت پیشین خود، تفاوت نداشته و مدل اقتصادی با ویترین متفاوت، تکرار شده است!
