حریق در ساختمان 153 بهار

نورا حسینی: ساعت 9:30 صبح روز شنبه آتش‌سوزی در ساختمان شماره 153 خیابان بهار آغاز شد. ساختمانی که به گفته شاهدان به دلیل تبدیل پارکینگ طبقه منفی سه به انبار پلمب شده و به دلیل همین تخلف آتش‌سوزی دیرتر به آتش‌نشانی اعلام می‌شود، سه ایستگاه آتش‌نشانی همراه نردبان هیدرولیکی به محل حادثه اعزام می‌شود.

به گفته اهالی، طبقات منفی محل نگهداری صندلی‌های ماساژ بوده، قدرت‌الله محمدی هم جزئیات حریق ساختمان شماره ۱۵۳ خیابان بهار را این‌گونه تشریح می‌کند: ساعت ۱۰:۲۰ گزارش وقوع حریق در خیابان طالقانی به سامانه ۱۲۵ آتش‌نشانی شهرداری تهران ارسال شد و آتش‌نشانان در مدت چهار دقیقه در محل حادثه حاضر می‌شوند و هم‌زمان عملیات اطفای حریق نیز آغاز می‌شود.

ساختمان محل حادثه و ساختمان‌های اطراف تخلیه می‌شود. طبقه منفی سه کانون اصلی حریق است. حدود ساعت سه بعدازظهر شهردار تهران هم به محل حادثه می‌رسد. او به رسانه می‌گوید: قبل از اینکه ساختمان خیابان بهار دچار حریق شود، اخطار کمیسیون ماده ۱۰۰ برای آن صادر شده بود. این ساختمان جزء ساختمان‌های ناایمن نیست؛ ولی ساختمان پلمب شده و تغییر کاربری داده است و تبدیل به انبار شده؛ اما متأسفانه مالکان اقدام به شکستن پلمب کرده‌اند که شکایت قضائی از سوی شهرداری تهران انجام شده است. از ساعت پنج بعدازظهر احتمال ریزش ساختمان مطرح می‌شود. شهردار تهران می‌گوید: در بدبینانه‌ترین حالت ممکن است ساختمان بریزد؛ اما کارشناسان مربوطه در حال کار هستند و دوربین‌های مخصوص برای بررسی وضعیت ساختمان کار گذاشته شده است.

ساکنان ساختمان‌های کناری هم تخلیه می‌شوند. ساعت هشت شب دیگر هیچ آتش‌نشانی هم در ساختمان نیست؛ اما یکی از آتش‌نشان‌ها نیز از ساعت شش گم شده است. تلاش‌ها برای پیداکردن آتش‌نشان گم‌شده موفقیت‌آمیز نیست تا اینکه عبدالمطهر محمدخانی، سخنگو ‌و رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران، در صفحه شخصی خود از شهادت رضا دارابی، رئیس ایستگاه ۱۲۰ آتش‌نشانی، در عملیات اطفای حریق ساختمان خیابان بهار خبر می‌دهد. سخنگوی شهرداری تهران در صفحه خود نوشت: قهرمان عزیز شهر، رضا دارابی، رئیس ایستگاه ۱۲۰ آتش‌نشانی تهران، در حین عملیات اطفای حریق ساختمان ۱۵۳ خیابان بهار به دلیل شدت جراحات ناشی از سقوط در چاهک آسانسور ساختمان به شهادت رسید. برخی از اعضای شورای شهر تهران هم در محل آتش‌سوزی حاضر هستند. علی صالحی، دادستان تهران هم نزدیک ساعت 9 شب به ساختمان 153 بهار می‌آید. او می‌گوید: درباره این آتش‌سوزی پرونده قضائی تشکیل شده است و گزارش نهایی حادثه به اطلاع افکار عمومی خواهد رسید.

صالحی درباره گزارش‌هایی که پیش‌تر درباره این ساختمان مطرح شده بود، از مقامات مسئول شهرداری سؤال کرد که عنوان شد این ساختمان یک مرتبه پلمب شده بوده است. مالک ساختمان از پارکینگ به‌عنوان انباری استفاده می‌کرده که امروز به دلیل نامعلومی دچار حریق شده است. این بخش ساختمان به علت تغییر کاربردی پلمب شده بود که بعد از مدتی فک پلمب شده که باید بررسی شود علت فک پلمب چه بوده است. در صورت اثبات تخلف در رفع نواقص و فک پلمب ساختمان مقصران تحت پیگرد قضائی قرار می‌گیرند. ساعت 11 شب پایان عملیات اعلام می‌شود؛ اما صبح روز یکشنبه همچنان آتش‌نشان‌ها در خیابان بهار مشغول فعالیت هستند.

قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی، به صحن شورای شهر تهران آمد تا گزارشی از حادثه روز گذشته به اعضای شورای شهر بدهد.

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، حریق خیابان جمهوری در شورای چهارم را یادآوری می‌کند که دو خانم در آن آتش‌سوزی جان خود را از دست دادند. او تبدیل ساختمان‌های قدیمی در مرکز شهر به انبار را یکی از چالش‌های این مناطق می‌داند. جعفر شربیانی نیز از بی‌اثربودن اخطارهای شهرداری درخصوص ساختمان‌های ناایمن سخن می‌گوید. مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی حادثه ساختمان بهار را این‌گونه روایت می‌کند: هنگامی که همکارانم به محل حادثه رسیدند، بیش از یک ساعت از آغاز حریق گذشته بود، در سه طبقه منفی این ساختمان که هر طبقه 380 متر مربع مساحت داشت، اقلام اشتعالزای زیادی در آنها دپو شده بود.

او با اشاره به پایش 33 هزار ساختمان به لحاظ ایمنی در سطح شهر تهران از طرف سازمان آتش‌نشانی می‌گوید: این ساختمان یکی از ساختمان‌هایی بود که اخطار گرفته بود و پرونده جاری داشت و به دنبال مسائل حقوقی و قضائی آن بود.

به گفته محمدی، عملیات اطفای حریق در این ساختمان حدود 12 ساعت طول کشید و این در شرایطی بود که در ابتدای آغاز عملیات دستگاه‌های ما 700 درجه را نیز در آنجا ثبت کرده بودند و پس از کاهش دما نسبت به اطفای حریق اقدام شد. همچنین تمهیدات لازم از ‌جمله دستور تخلیه ساختمان‌های پیرامونی این ساختمان نیز صادر شد. دستگاه‌های لرزه‌نگاری بلافاصله در محل مستقر شدند که این ساختمان پایش شود و اقدامات لازم درخصوص آن صورت بگیرد. اگر یک ساعت اطفای حریق این ساختمان بیشتر به طول می‌انجامید ساختمان فرومی‌ریخت؛ پس این ساختمان دیگر قابل سکونت نیست و پس از خارج‌کردن اجناس باید نسبت به تخریب آن اقدام شود.

او در تشریح شهادت یکی از آتش‌نشانان در جریان عملیات اطفای حریق حادثه ساختمان 153 هم توضیح می‌دهد: معمولا استاندارد چاهک‌هایی که برای آسانسور زده می‌شود، یک‌ونیم تا یک‌ متر و 20 سانتی‌متر است؛ اما مأمور سازمان آتش‌نشانی در چاهکی به ارتفاع شش متر با دمای بسیار بالا سقوط کرد. در بازدیدهای انجام‌شده به دلیل بالا‌بودن حرارت چهار ستون به صورت کامل دفرمه شده است. روند شهادت آتش‌نشانان ادامه دارد؛ اما می‌توانیم از این حوادث جلوگیری کنیم. اتاق اصناف و وزارت صمت در این زمینه چه وظیفه‌ای دارند؟ نباید دستگاه‌های بیمه‌گر ساختمان‌هایی را که تأییدیه ندارند، بیمه کنند. باید هزینه مالکانی که ایمنی را رعایت نمی‌کنند، بالا ببریم. متأسفانه در شهر تهران در برخی زون‌ها مناطق 11، 12 و 15 و 16 حدود یک‌سوم خانه‌ها به انبار تبدیل شده، بدون هیچ تمهیدات ایمنی این تغییر کاربری‌ها انجام می‌شود و این ساختمان‌ها بیمه هم می‌شوند. او درباره خطر احتمال ریزش ساختمان هم می‌گوید: از آن مرحله عبور کردیم. البته کارشناسان ما باید بررسی‌های لازم را انجام دهند و احتمالا ساختمان دیگر قابل سکونت نباشد. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران هم درباره احتمال ریزش این ساختمان می‌گوید: با وجود این اتفاق مطمئن نیستم که این ساختمان با وجود حرارت بالای آتش ریزش نکند و باید تخریب شود؛ بنابر‌این باید گفت که این اتفاقات برای ما یک هشدار است برای همه کسانی که به خاطر چند میلیون تومان، ایمنی ساختمان‌ها را نادیده می‌گیرند و تخلف می‌کنند و چنین حوادثی موجبات خسارت جانی و مالی به مردم شهر را رقم می‌زند. ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم در تذکری به آتش‌سوزی خیابان بهار اشاره می‌کند و می‌گوید: اینکه جای سؤال است تا به کی سریال حریق ساختمان‌های ناایمن باید اتفاق بیفتد؟ دو اتفاق خلاف قانون در حریق ساختمان ۱۵۳ رخ داده است که یکی از آنها تغییر کاربری تجاری به انباری بوده است و شما در حادثه پلاسکو دیدید که بررسی‌ها نشان داده مسئولیت این مهم بر عهده بازرسان وزارت کار است که باید با این مسئله برخورد کرده و واحد صنفی را پلمب کنند و اتفاق بدتر این است که این ساختمان پلمب شده بود؛ اما بعد از مدتی پلمب را شکسته و وارد ساختمان شده بودند، تا به کی نتیجه ترک فعل‌ها باید به سمت شهرداری و آتش‌نشانان بیاید؟ او با بیان اینکه یکی از آتش‌نشانان جان خود را فدای مردم کرد؛ اما این سریال کی تمام می‌شود؟ یادآوری می‌کند: تا به کی نتیجه ترک فعل‌ها باید به سمت شهرداری و آتش‌نشانان بیاید و این خون به ناحق ریخته را چه کسی پاسخ می‌دهد و ما چه زمانی می‌خواهیم از این اتفاقات درس بگیریم؟ بارها از شهرداری خواستیم که لیست ساختمان‌های پرخطر را منتشر کنند.

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه همه ما در مقابل این‌گونه حوادث مسئول هستیم، می‌گوید: بارها از شهرداری خواستیم لیست ساختمان‌های پرخطر را منتشر کنند و حتی گفتیم که لیست را در اختیار اعضا بگذارید تا ما آن را منتشر کنیم و مسئولیت‌شان با ما باشد و فکر کنید اگر یک لحظه در یکی از این ساختمان‌های پرخطر که در اسفندماه مملو از جمعیت هستند، اتفاقی رخ دهد، چه تبعاتی دارد. من مطمئن هستم این حادثه تمام می‌شود و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد، نکته جالب این است که این ماه عیدی همه پرسنل با حقوق بهمن‌ماه پرداخت شده است؛ اما هنوز عیدی آتش‌نشانان پرداخت نشده و وقتی از معاون شهردار می‌پرسم، می‌گوید که مشکل اداری بوده است؛ این چه مشکلی است که آتش‌نشانان باید برای عیدی یک‌میلیون‌و ۸۰۰‌هزار‌تومانی مدام تماس بگیرند و در گروه‌های‌شان پیام بگذارند و از شهردار می‌خواهم هرچه سریع‌تر عیدی این افراد را پرداخت کنند.

اما شهردار تهران این بار در برابر ارسال لیست ساختمان‌های ناایمن به شورا مقاومت نمی‌کند و در حاشیه جلسه شورا به خبرنگاران می‌گوید: لیست ساختمان‌های ناایمن در اختیار مرجع قضائی است و مرجع قضائی نیز روی آن احکامی را صادر کرده است. این موضوع در جهت اصلاح خواهد بود؛ بنابراین مسیری که می‌رویم، در جهت اصلاح است. شهردار تهران با بیان اینکه بی‌تردید باید مشکل را حل کنیم، می‌گوید: لیست را در اختیار آقای چمران، رئیس شورای شهر تهران، قرار خواهیم داد و او تشخیص می‌دهد که چگونه عمل کند. اما همان‌طور که وزیر کشور اعلام کرد، نباید التهاب روی التهاب بگذاریم. حدود ۱۶ هزار واحد مسکونی در مسیر رصد و پایش ۹گانه هستند که برای اولین بار این اتفاق در حال رخ‌دادن است.

زاکانی با اشاره به ساختمان‌های ناایمن در تهران می‌گوید: ۱۲۹ ساختمان ناایمن از حیث آتش‌نشانی است؛ اما در پایش جدید همه اجزا و عناصر دست به دست یکدیگر داده‌اند و بر‌اساس چک‌لیستی ایمنی را مورد سنجش قرار می‌دهند. در‌حال‌حاضر نیز بالغ بر هزار ساختمان را پایش کرده‌اند. ۲۲ تیم که شهرداری یک وجه آن است، کار پایش را انجام می‌دهند. ساختمان شماره ۱۵۳ خیابان بهار جزء ۱۲۹ ساختمان ناایمن نبود و از دستگاه قضائی درخواست پایش کرده‌ایم. نظریه رسمی را قرار است به ما تحویل دهند که آن را در نظر بگیریم؛ اما برداشت آنها این است که ساختمان نیاز به بازسازی و نوسازی دارد و برخی از ستون‌های طبقه منفی ۲ و ۳ آسیب دیده است. باید کارشناسان وضعیت ساختمان را بررسی کنند.