مرگ «پیروز»

روزهای تلخ زیادی را در این شش ماه تجربه کردیم، روزهایی که نگران بودیم، فردای روزی که زندان اوین «آتش» گرفته بود و... این فهرست طولانی به دیروز رسید، روزی که با مرگ «پیروز» آغاز شد.

تلف شد؟

ساعت 8:12 دقیقه بود که ایرنا با تیتر تحقیرآمیز «پیروز تلف شد» اطلاع داد که «پیروز» از دست رفته است. امیر مرادی، رئیس بیمارستان دامپزشکی مرکزی، در ویدئویی اظهار تأسف کرد و گفت: «با ازدست‌دادن پیروز و عدم اثربخشی تمام تلاش‌هایی که تیم درمان در چند روز گذشته برای نجات حیوان انجام داد همراه بود، باعث تأسف من و تمام همکاران است و از همه عذرخواهی می‌کنیم که نتوانستیم این حیوان را نگه داریم». خبرگزاری‌های ایسنا، ایرنا، فارس و ... همه از کلمه «تلف» استفاده کردند. کلمه‌ای که برای امول و اشیا به کار می‌رود. از نظر نگارشی هرچند این کلمه درست باشد اما واقعیت این است که به راحتی نمی‌توان این جان شیرین ازدست‌رفته را با «تلف»‌شدن توصیف کرد.

عذرخواهی

سؤال بسیاری این است که چرا مسئولان نتوانستند از پیروز مراقبت کنند و حتی کاری کنند که او سالگرد تولدش را ببیند. درست است که رئیس بیمارستان از «همه عذرخواهی» کرده است. شاید او از معدود مسئولانی بود که باور داشت چقدر احساسات مردم جریحه‌دار می‌شود. «پیروز»، یوزپلنگ ایرانی، نماد امید بسیاری از ایرانیان بود. پیروز یوزپلنگ ایرانی و تنها بازمانده زایمان یوز آسیایی از «ایران» تلف شد. یوزی که به نماد امید، دلخوشی و همدلی بسیاری از مردم تبدیل شده بود. برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی پیروز را «پسر ایران» لقب نهادند. هر تصویر جدیدی از او، بارها میان کاربران به اشتراک گذاشته می‌شد. به فاصله کوتاهی در میان گونه‌های جانوری، به محبوب‌ترین آنها برای ایرانیان تبدیل شد.

از پیروز مراقبت نشد؟

هرچند هیچ‌کس درباره محبت و مراقبت‌هایی که «علیرضا شهرداری» از «پیروز» انجام داده بود شک ندارد و محمد درویش (فعال محیط زیست) بعد از این اتفاق نوشت: «نگران علیرضا شهرداری هستم. این مرد دارد آب می‌شود، پیروزش و همه امیدش در برابر دیدگانش در حال آب‌شدن است. زندگی ادامه دارد علیرضا؛ هرگز فراموش نمی‌کنیم دگریاری شگفت‌انگیزت را در طول ۱۱ ماه اخیر». اما بسیاری مانند اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست که با تجارت‌نیوز صحبت کرده است، مسئولان را مقصر این اتفاق می‌دانند. مردم و کهرم بر این باورند «سازمان محیط زیست، حفاظت از یوزها را بلد نیست و حداقل شرایط زیست را برای پیروز فراهم نکرد». از همان جمعه‌شب پنجم اسفند که خبر انتقال پیروز به بیمارستان منتشر شد، نگرانی‌ها آغاز شد. اینکه مسئولان نگهداری‌اش حتی نمی‌دانستند او مشکل کلیوی دارد و به علت یبوست مزمن و مشکلات گوارشی بستری شد، از نکات تلخ نحوه نگهداری و مدیریت «پیروز» است. سؤال بسیاری این بود که چرا این خواسته مردم و کارشناسان که متخصص از آلمان یا انگلیس آورده شود مورد قبول نبود و به آن توجه نمی‌شد. سؤال این بود که مگر حضور متخصصی که 30 سال با یوز و ببر کار کرده باشد چه مشکلی داشت که سازمان محیط زیست این کار را نکرد و متخصص نیاورد. آیا نیاوردن متخصص به دلیل مسئله مالی بود؟ که در این صورت سؤال مطرح می‌شد که این هزینه در برابر جریمه‌های 26 هزاردلاری یا 30 هزاردلاری فوتبال یا جریمه ۱۰۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیونی که استقلال برای بستن پرونده استراماچونی باید پرداخت کند، چقدر است؟

به دنبال نجات نیستند!

پیروز اردیبهشت امسال به همراه دو توله دیگر به دنیا آمد ولی «ایران» یوزپلنگ ایرانی در شرایط اسارت و به روش سزارین فرزندانش را نپذیرفت و دو توله کشته شدند. هرچند محیط زیست اعلام کرده که «ایران» باردار است اما کارشناسانی نظیر «کهرم» معتقدند: «سازمان محیط زیست روش حفاظت از یوزها را بلد نیست. بعید نیست توله‌های بعدی از ایران نیز از بین برود. جان توله یا توله‌های بعدی هم در خطر است». نجات محیط زیست اولویت دولت نیست و سازمان محیط زیست هم از نظر بودجه حمایت نمی‌شود. در حالی سازمان محیط زیست از کمبود بودجه می‌گوید که سهم بودجه صداوسیما حدود هشت هزار میلیارد تومان و برای سازمان محیط زیست در بودجه سال آینده حدود سه‌هزارو 713 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. 27 آبان بود که اکبری معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست در واکنش به اعتقاد برخی کارشناسان و مسئولان جهت لزوم «بازوحشی‌سازی» و «رهاسازی پیروز» اظهار کرد: «از ابتدا گفته بودیم که حیوانات در شرایط اسارت تقریبا قابل برگرداندن به طبیعت نیستند. ما «پیروز» را حتما به توران انتقال خواهیم داد اما برنامه‌ای برای رهاسازی او در طبیعت نداریم. ضمن اینکه ما نمی‌خواهیم اعتبار، انرژی و هزینه‌ سازمان را بیش از این برای «پیروز» و حتی شرایط تکثیر صرف کنیم. ما در طبیعت یوزهایی داریم که بسیار برای ما ارزشمندتر هستند. ترجیح ما این است که عمده اعتبار، هزینه، انرژی و وقت خود را برای یوزهای موجود در طبیعت صرف کنیم. اگر اقداماتی را در جهت تکثیر نیز انجام می‌دهیم، به این دلیل است که ظرفیتی به شکل ناخواسته و ناخودآگاه در اختیار ما قرار گرفت». حالا باید دید وقتی «پیروز» نیست، اعتبار، انرژی و هزینه‌ سازمان «محیط زیست» صرف چه چیزی می‌شود. قرار بود دیروز فراکسیون محیط‌ زیست مجلس نشست ویژه‌ای جهت بررسی علل و عوامل مربوطه و بررسی اقدامات انجام‌شده با مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و جمعی از دام‌پزشکان و کارشناسان برگزار کند.