زامبی‌ها برمی‌گردند
در سال‌های اخیر گرم‌شدن زمین در قطب شمال باعث آب‌شدن لایه‌ای از «خاک همیشه یخ‌زده» در این ناحیه شده و ویروس‌های خفته که برای ده‌ها هزار سال غیرفعال بودند، اکنون به تهدید بالقوه‌ای برای سلامت جانوران و انسان‌ها تبدیل شده‌اند
یورونیوز: در سال‌های اخیر گرم‌شدن زمین در قطب شمال باعث آب‌شدن لایه‌ای از «خاک همیشه یخ‌زده» در این ناحیه شده و ویروس‌های خفته که برای ده‌ها هزار سال غیرفعال بودند، اکنون به تهدید بالقوه‌ای برای سلامت جانوران و انسان‌ها تبدیل شده‌اند. 14 آذر امسال العربیه خبری منتشر کرد که از احیای یک «ویروس زامبی» باستانی حدود 50 هزار ساله که در آخرین عصر یخبندان در یخ مدفون شده بود، توسط دانشمندان خبر می‌داد. ویروس تازه‌کشف‌شده از زمان عصر یخبندان زیر دریاچه‌ای در منطقه سیبری روسیه گیر افتاده بود و دانشمندان با آب‌شدن یخ باستانی موفق شدند آن را پیدا کنند. به گفته دانشمندان، با وجود اینکه این ویروس هزاران سال پیش یخ زده است اما کماکان مُسری است و می‌تواند روی برخی اُرگانیسم‌های زنده تأثیر بگذارد. به‌تازگی نیز محققان اظهار کردند که خطر بیولوژیکی این ویروس خاص در‌حال‌حاضر برای انسان‌ها ناچیز است؛ چراکه آنها فقط سویه‌هایی را هدف قرار داده‌اند که می‌توانند میکروب‌های آمیب را آلوده کنند. کیمبرلی ماینر، دانشمند آب و هوا در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، می‌گوید: «خیلی چیزها درباره خاک منجمد وجود دارد که نگران‌کننده است و ما تا حد ممکن باید این سطح یخ‌زده را به همان حالت نگه داریم». خاک منجمد حدود یک‌پنجم نیمکره شمالی را پوشش می‌دهد و به عنوان نوعی کپسول زمان عمل می‌کند؛ جایی که در دل آن علاوه بر ویروس‌های باستانی، بقایای تعدادی از حیوانات منقرض‌شده، نظیر دو توله شیر غار و یک کرگدن پشمالوی تازه‌کشف‌شده، حفظ شده است. این خاک یخ‌بسته، محیطی ایزوله و بدون اکسیژن را ساخته است که نور به آن نفوذ نمی‌کند. این لایه منجمد که عمقش گاه تا هزارو ۵۰۰ متر می‌رسد، مهم‌ترین انبار متان در کره زمین نیز به حساب می‌آید و برای ده‌ها هزار سال است که به همان صورت حفظ شده است. ژان میشل کلاوری، استاد افتخاری ژنومیک در دانشکده پزشکی دانشگاه مارسی در فرانسه که نمونه‌های خاک گرفته‌شده از لایه منجمد سیبری را آزمایش کرده است، می‌گوید شماری از «ویروس‌های زامبی» در این ناحیه پیدا شده‌اند. این محقق به همراه تیم همراهش روی نوع خاصی از ویروس که برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ کشف شد کار می‌کنند. آنها برای شناسایی ویروس‌های منجمد از روشی استفاده می‌کنند که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۲ توسط تیمی از دانشمندان روسی مورد استفاده واقع شد و این پژوهشگران موفق شدند یک گل وحشی را از دانه‌ای که متعلق به ۳۰ هزار سال پیش بود برویانند. «یخ زامبی» سطح آب دریاهای زمین را دو برابر پیش‌بینی‌های گذشته بالا می‌برد. دکتر کلاوری می‌گوید: «ما این ویروس‌های آلوده‌کننده آمیب را نماینده‌ای از ویروس‌های احتمالی دیگری می‌بینیم که ممکن است در خاک منجمد موجود باشند. ما ردپای بسیاری از ویروس‌های دیگر را می‌بینیم و می‌دانیم که آنها آنجا هستند، هرچند اطمینان نداریم که زنده باشند. با‌این‌حال استدلال ما این است که اگر ویروس‌های عفونی‌کننده آمیب‌ها هنوز زنده هستند، دلیلی وجود ندارد که سایر ویروس‌ها هنوز زنده نباشند و نتوانند میزبان خود را آلوده کنند». ویروس‌های ناشناخته در خاک منجمد می‌توانند همه‌گیری‌های مرگ‌باری را رقم بزنند. در سال ۲۰۱۲ دانشمندان تأیید کردند که بقایای ۳۰۰ ساله زنی مدفون در خاک یخ‌زده سیبری حاوی علائم ژنتیکی ویروسی است که باعث آبله می‌شود. گفته می‌شود شیوع سیاه‌زخم سال ۲۰۱۶ در سیبری که ده‌ها انسان و بیش از دو هزار گوزن شمالی را آلوده کرد، به ذوب‌شدن یخ‌های دائمی در طول تابستان‌های فوق‌العاده گرم مرتبط بوده است. همچنین دکتر ماینر دراین‌باره می‌گوید: «برای ما واقعا مبهم است که چگونه میکروب‌ها و ویروس‌های آزادشده با محیط مدرن تعامل خواهند کرد و این واقعا آزمایشی نیست که بخواهیم از آن استقبال کنیم.
