زلزله تصادفات در تهران

زلزله تصادفات ترافیکی در تهران همچنان قربانی می‌گیرد؛ تصادفات ترافیکی در شهر تهران در سال 1400 منجر به فوت 533 نفر شده و براساس آخرین آمار ثبت‌شده در سال 99 ،32 هزار و 495 نفر در 16 هزار و 420 تصادف دچار جراحت شده‌اند.

این تعداد تصادف تنها مربوط به تصادفات جرحی است و تخمین اولیه از تعداد تصادفات خسارتی بیش از 10 برابر تصادفات جرحی است. حدود 80 تا 90 درصد افراد فوت‌شده در تصادفات شهر تهران، عابر پیاده یا راکب و سرنشین موتور هستند. سهم گروه‌های سنی سالمند در تصادفات عابر و گروه سنی جوان در تصادفات موتور بالاتر از سایر رده‌های سنی است.

بر اساس پژوهشی که شهرداری تهران به تازگی درخصوص تصادف‌های ترافیکی شهر تهران انجام داده، اقدامات سال‌های گذشته در جهت کاهش تصادفات باعث کاهش 40 تا 50 درصدی تعداد فوتی‌ها در 10 سال گذشته است که این روند کاهشی کند شده و در برخی از سال‌ها با افزایش اندکی روبه‌رو بوده است.

بر اساس این پژوهش در سال 99، 88 درصد فوتی‌ها تصادفات رانندگی مربوط به خیابان‌های اصلی و بزرگراه‌ها بوده است که بیشترین سهم را عابرین پیاده داشته‌اند. همچنین راکبان موتورسیکلت‌ها بیشتر در تصادفاتی که در بزرگراه‌ها رخ می‌دهد، جان خود را از دست داده‌اند. سهم تونل‌ها در تصادفات فوتی حداکثر دو درصد است که آن هم مربوط به راکب یا سرنشین موتورسیکلت است. بر اساس پژوهش منتشرشده بیشترین تراکم تعداد فوتی عابران پیاده در محدوده بزرگراه‌های شهید زین‌الدین حد فاصل بزرگراه‌های باقری و امام علی، یادگار امام حد فاصل بزرگراه‌های شهید همت و آیت‌الله هاشمی، آزادگان حد فاصل آزادراه تهران - ساوه و بزرگراه شیخ فصل‌الله نوری، آیت‌الله سعیدی حد فاصل آزادگان تا فتح، آزادگان حد فاصل بزرگراه‌های تندگویان و رجایی و تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه آیت‌الله سعیدی است.

تراکم فوتی عابران پیاده در خیابان‌های اصلی محدوده مرکزی شهر نیز بیشتر در بلوار فرحزادی، بلوار آیت‌الله کاشانی، خیابان ایروانی، خیابان 15 خرداد و خیابان دماوند ثبت شده است.

بر اساس اطلاعات ثبت‌شده، در سال 1400 تعداد فوتی‌ها در خطوط ویژه 18 نفر است که سه نفر عابر، یک نفر سرنشین خودرو و 14 نفر راکب یا سرنشین موتور بودند. بیش از 85 درصد فوتی‌های تصادفات را مردان تشکیل می‌دهند. در این پژوهش به سهم عابران فوتی در سال 98، پرداخته شده که بر اساس آن مشخص شده تنها در 40 مورد از 283 فوتی عابر پیاده ثبت‌شده در این سال، تعداد 12 نفر از فوتی‌ها کارگر شهرداری هستند.

بر اساس اطلاعات تصادفات ترافیکی شهر تهران، به طور میانگین در حدود 54 درصد فوتی‌ها مربوط به بزرگراه‌ها، 34 درصد مربوط به خیابان‌های اصلی و 12 درصد مربوط به سایر اجزای شبکه مانند تقاطع‌ها، میادین، تونل‌ها، پل‌ها و رمپ‌هاست.

به تازگی سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران بر لزوم تشکیل یک بانک اطلاعات قوی و منسجم آماری از تصادفات به منظور تجزیه و تحلیل دقیق حوادث رانندگی تأکید کرده است. او معتقد است در بروز تصادفات، ممکن است ده‌ها عامل مؤثر باشند و لذا حضور تیم‌های مجرب کارشناسی در صحنه تصادف به ویژه سوانح منجر به فوت و جرح برای بررسی چرایی و چگونگی وقوع تصادفات ضرورت دارد. بر اساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده، به طور متوسط عامل انسانی، دلیل بروز ۹۰ درصد تصادفات است، از این رو، لازم است در کنار مهندسان راه و کارشناسان ترافیک، تیمی متشکل از جامعه‌شناسان، روان‌شناسان، متخصصان علوم رفتاری و استادان آموزش نیز چرخه‌ای را که منجر به وقوع تصادف می‌شود، مورد بازبینی و واکاوی قرار دهند.

تشکری‌هاشمی با اشاره به لزوم تغییر نگاه به جرائم رانندگی از ابزاری تجاری به اهرمی با نقش بازدارندگی در کاهش و کنترل تصادفات می‌گوید: واقعیت این است که خیلی از عناوین فعلی جریمه‌ها، تأثیر چندانی در جلوگیری از تخلفات حادثه‌خیز و ارتقای ایمنی ترافیک ندارند. یکی از دلایل کاهش نسبی آمار تصادفات تهران و فوتی‌های ناشی از آن، افزایش بار ترافیک بزرگراه‌هاست که منجر به کاهش سرعت خودروها شده، واقعیت این است که فراگرفتن رانندگی در حفظ آیین‌نامه و تمرین پارک دوبل خلاصه نمی‌شود و حوزه‌های آموزشی و مهارتی در این فرایند مغفول واقع شده‌اند.

سردار محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ هم در آخرین نشست خبری خود درخصوص اقدامات پلیس برای کاهش تصادفات در شهر تهران گفته است: در سال گذشته شش هزار و ۳۷۸ نفر راننده پرخطر را در سطح شهر تهران شناسایی کردیم که بیشتر خودرو بودند و با مجوز قضائی احضار و در کلاس‌های آموزشی پلیس شرکت کردند و بعد از کلاس آموزشی هیچ‌گونه تخلفی از این افراد مشاهده نشد. به صورت میدانی ۷۵ هزار راکب موتورسیکلت را در محل و در خیابان در قالب طرح موتوریار آموزش دادیم و بخش زیادی از اینها با رصد سامانه‌ای دیگر هیچ‌گونه تخلفی مرتکب نشدند.

او با اشاره به طرح‌های مشترک پلیس راهور و شهرداری تهران می‌گوید: این طرح‌ها در حوزه ایمنی اثرگذار بوده و کاهش حوادث را در پی داشته و بسیاری از گره‌های ترافیکی برطرف شده است، ۴۸۶ محل پرتصادف طی سال جاری با کمک شهرداری اصلاح شد که دیگر در آنجا تصادفی رخ نداد و حدود ۲۰ کیلومتر نیوجرسی جایگزین نرده‌ها و گاردریل‌های فرسوده شد. ۱۹۶ نقطه‌ای که باعث گره‌های ترافیکی می‌شد هم اصلاح شد. شهر باید به سمتی برود که هم به لحاظ منظر و تردد، نگاه خودرومحور از شهر دور شود و باید توسعه‌های خودرومحور به حداقل برسد.

به گفته حمیدی تهران روزانه به‌طور میانگین هزار و ۷۰۰ فقره تصادف دارد و این عدد در روزهای بارانی تا دو هزار و ۴۰۰ مورد نیز می‌رسد. حدود ۷۰ نفر مصدوم در حوادث و سوانح رانندگی داریم و هر دو روز نیز میانگین سه نفر فوتی داریم که در ۱۰ماهه امسال ۴۶۲ نفر متوفی در جریان تصادفات داشته‌ایم.

سرهنگ سیاوش محبی، جانشین پلیس راهور فراجا هم به نقش خودروها در تصادفات اشاره و بر ضرورت داشتن خودرو‌های ایمن تأکید می‌کند و می‌گوید: متأسفانه برخی از خودرو‌های تولید داخل و خودرو‌های نو شماره و خودرو‌هایی که دو سال از تولید آنها می‌گذرد در اولین برخورد در تصادفات منفجر یا از رده خارج می‌شوند. در حال حاضر متأسفانه خودرو‌ها و جاده‌های ما بخشنده نیستند. نباید با کوچک‌ترین خطای کاربر، راننده جان خود را از دست بدهد.

به گفته وی تصادف و تردد با هم ارتباط دارند و در چندین سال اخیر ترددها افزایش یافته است ولی خودرو‌ها استاندارد لازم را ندارند و جاد‌ها نیز از ایمنی لازم برخوردار نیستند.

جانشین پلیس راهور فراجا با بیان اینکه وضعیت آمار جان‌باختگان تصادفات نگران‌کننده است می‌گوید هر چه مدیریت مؤثر و خوب برای کاهش تصادفات عقب بیفتد، عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت. در حال حاضر هر نیم‌ساعت یک نفر جان خود را در اثر حوادث رانندگی از دست می‌دهد و به ازای هر فوتی ۲۰ تا ۲۵ نفر مجروح در اثر تصادفات وجود دارد.

سرهنگ احمد شیرانی، رئیس کنترل ترافیک پلیس راهور فراجا هم در مورد علل تصادفات جاده‌ای می‌گوید: این میزان خسارت فارغ از هزینه‌های معنوی و روحی است که به خانواده‌ها و بازماندگان وارد می‌شود و هرچقدر در موضوع جلوگیری از تصادفات هزینه شود، در کاهش خسارت‌های ناشی از تصادفات مؤثر خواهد بود. بر مبنای آمار سازمان بهداشت جهانی هرساله نزدیک به یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر در سراسر جهان به علت حوادث ناشی از تصادفات جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۵۰ میلیون نفر نیز مجروح می‌شوند. در سال گذشته تعداد تصادفات فوتی در کشور ۱۶ هزار و ۷۷۸ نفر بوده و بیشتر این تصادفات در گروه سنی جوانان رخ داده است.

رئیس کنترل ترافیک پلیس راهور اضافه می‌کند:‌ در سوانح رانندگی به ازای هر ۱۰ هزار وسیله نقلیه در کشور‌های اروپایی سه نفر کشته می‌شوند و در کشور‌های آسیایی به طور میانگین شش تا هفت نفر کشته می‌شوند که بر اساس آمار در کشور ایران به ازای هر 10 هزار خودرو 4.5 تا پنج نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهند.

وی ادامه می‌دهد:‌ بر اساس آمار در کشور ما ۳۰ درصد تصادفات در جاده‌ها و ۷۰ درصد تصادفات در شهر‌ها رخ می‌دهد ولی در میزان تلفات معمولا ۷۰ درصد کشته‌ها مربوط به تصادفات جاده‌ای و۳۰ درصد مربوط به تصادفات شهری است که این آمار نشان‌دهنده نقش جاده‌ها در تصادفات است که باید برای کاهش تلفات، جاده‌ها ایمن شود.

شیرانی با بیان اینکه بیشترین علت تصادفات در شهر‌ها عدم توجه به جلو و عدم رعایت حق تقدم است، ادامه داد: عمده‌ترین علت حوادث رانندگی در جاده‌ها سرعت غیرمجاز، عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه ناشی از خواب‌آلودگی و خستگی، عدم توجه به جلو و سبقت‌های غیرمجاز است که بالاترین تلفات در تصادفات به دلیل سبقت و سرعت غیرمجاز  ایجاد می‌شود.