غربالگری عفونت‌ها یکی از مؤثرترین فاکتورهای سلامت خون

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، انجام آزمایشات و غربالگری عفونت‌ها را یکی از مؤثرترین فاکتورهای سلامت خون دانست و گفت: این استانداردها در کشور ما به خوبی رعایت می‌شود.

به گزارش «شرق» احمد قره‌باغیان، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و سخنران بیستمین کنگره کشوری و چهاردهمین کنگره بین‌المللی ارتقای کیفیت خدمات آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران که در روزهای 26 تا 29 اردیبهشت در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار می‌شود، با اشاره به اهمیت اهدا و انتقال خون در نظام سلامت، اظهار کرد: با توجه به پیشرفت علم و دانش هنوز هیچ جایگزینی برای انواع فراورده‌های سلولی و پلاسمایی وجود ندارد. البته برخی از فاکتورهای انعقادی به شکل نوترکیب تهیه شده‌اند ولی برای بخش اعظم فراورده‌ها مانند گلبول‌های قرمز و پلاکت که مهم‌ترین بخش مورد استفاده برای بیماران هستند، هیچ جایگزینی در دنیا نداریم و بیماران در صورت نیاز بیشتر به فراورده‌های سلولی و پلاسمایی، نیازمند اهدای خون یا اهدای فراورده‌ها توسط اهداکنندگان داوطلب بدون چشمداشت مادی هستند.

وی با بیان این مهم که پیشرفت مراکز انتقال خون وابسته به پیشرفت نظام سلامت هر کشور است، گفت: کشور ما از سال 1353 دارای سازمانی به نام سازمان انتقال خون است که به عنوان تنها متولی، وظیفه جمع‌آوری خون و فراورده‌های خونی از اهداکنندگان و توزیع آن به مراکز درمانی را بر عهده دارد که در این بین سلامت خون و انتقال صحیح فراورده‌های خونی از رگ اهداکننده تا رگ گیرنده بسیار حائز اهمیت است.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: در واقع منظور از سلامت خون، به حداقل رساندن تمامی عوارض ناخواسته ناشی از مصرف خون و فراورده‌های آن در بیماران و گیرندگان خون است.

قره‌باغیان ادامه داد: خون و فراورده‌های آن مانند سایر داروها و به عنوان یک داروی بیولوژیک نمی‌تواند بدون عارضه باشد و با به حداقل رساندن این عوارض و جلوگیری از انتقال عفونت‌های قابل انتقال توسط خون و فراورده‌های آن می‌توان از عوارض فوری و حتی عوارض تأخیری در جهت ارتقای سلامت بیماران بهره برد.

این دانش‌آموخته دکترای علوم آزمایشگاهی گفت: یکی از مؤثرترین فاکتورها در سلامت خون انجام آزمایشات و غربالگری در ارتباط با عفونت‌های قابل انتقال توسط خون و فراورده‌های خونی است که طبق استاندارد سازمان جهانی بهداشت تمام مراکز انتقال خون وظیفه دارند تمام فراورده‌های سلولی و پلاسمایی دریافت‌شده از اهداکنندگان را برای حداقل سه نوع ویروس هپاتیت B و C و HIV و همچنین سیفیلیس آزمایش کنند و همچنین با شیوع بیماری‌ها ممکن است سایر عوامل عفونی که قابلیت انتقال از طریق خون و فراورده‌های خونی را دارند نیز مورد آزمایش قرار گیرند که خوشبختانه در کشور ما نیز این استانداردها رعایت می‌شود.

وی با اشاره به مهم‌ترین گروه‌های هدف مصرف فراورده‌های خونی، بیان کرد: نوزادان، کودکان، زنان و بیماران ترومایی از گروه‌های آسیب‌پذیری هستند که مصرف خون و فراورده‌های آن برای آنها بسیار مهم است و دسته‌ای از بیماران که حیاتشان وابسته به مصرف منظم خون و فراورده‌های آن است مثل بیماران تالاسمی.

این متخصص ایمنوهماتولوژی بالینی اضافه کرد: دسته دیگری از بیماران هستند که تداوم درمان آنها وابسته به انتقال خون است مثل بیماران سرطانی. دسته و گروه دیگری از بیماران نیز هستند که درمان آنها اغلب به شکل جراحی بوده و وابسته به انتقال خون است همچون جراحی‌های قلب، جراحی‌های زنان و زایمان، ارتوپدی و جراحی‌های پیوند که در این بین موضوع تشخیص مصرف فراورده‌ها نه‌تنها در میزان آن بلکه در نوع نیاز هر بیمار به همان فراورده بسیار مهم و حائز اهمیت خواهد بود.

قره‌باغیان به نقش و اهمیت کنگره ارتقای کیفیت در افزایش دانش و آگاهی مخاطبان در زمینه خون و فراورده‌های خونی اشاره کرد و گفت: کنگره ارتقای کیفیت با توجه به حضور گسترده شرکت‌کنندگان خود در گروه‌های مختلف پزشکی می‌تواند موجب آشنایی بیشتر آنها با نحوه تهیه خون و فراورده‌های خونی و ارزش آنها در نظام سلامت و حیات و نجات بیماران شود. همچنین افزایش این دانش منجر به بینش نقش مهم و حیاتی انتقال خون در مراکز درمانی می‌شود.