ظرفیت احیای برجام
سفر سلطان عمان به ایران، اذهان فعالان سیاسی و اقتصادی را به سمت رقم‌خوردن شرایط تازه‌ای در حوزه احیای برجام و گسترش دیپلماسی سیاسی اقتصادی کشور در حوزه غرب معطوف کرده است. پس از خروج یک‌طرفه و بی‌منطق آمریکا از برجام، وضعیت دیپلماسی ایران با کشورهای غربی با فراز و فرود متعددی همراه شد که تقریبا سطح روابط اقتصادی و سیاسی تاریکی را به‌دنبال داشت
معین شرقی-کارشناس حقوقی: سفر سلطان عمان به ایران، اذهان فعالان سیاسی و اقتصادی را به سمت رقم‌خوردن شرایط تازه‌ای در حوزه احیای برجام و گسترش دیپلماسی سیاسی اقتصادی کشور در حوزه غرب معطوف کرده است. پس از خروج یک‌طرفه و بی‌منطق آمریکا از برجام، وضعیت دیپلماسی ایران با کشورهای غربی با فراز و فرود متعددی همراه شد که تقریبا سطح روابط اقتصادی و سیاسی تاریکی را به‌دنبال داشت. عده‌ای در داخل کشور، مشغول تندروی شده و از برجام به عنوان دیپلماسی ملتمسانه یاد کردند و مدعی شدند که امورات کشور بدون نیاز به تعامل با بخشی از دولت‌های جهان نیز قابل مدیریت است. رویکردی سیاسی نیز سمت‌و‌سوی دیپلماسی کشور را به طرف بلوک شرق (چین و روسیه) کشاند. این پایان موضوع نبود، در این مدت تحریم‌ها و فشارهای ظالمانه و ناروا کشور و مردم را در تنگنای شدید قرار داد. شیوع پاندمی کرونا و جنگ روسیه و اوکراین نیز بر شرایط اقتصادی ایران کم‌تأثیر نبود. حفره‌های تبادل اقتصادی ایران به‌صورت غیررسمی در اثر جنگ روسیه و اوکراین و تحریم‌های روسیه بسته شد. و با ورود روسیه به بازارهای غیررسمی تأمین ارز و درآمد کشور دچار اختلال شد. اعتراضات اجتماعی داخلی و موانعی که وجود داشت امکان تعدیل قیمت سوخت را مانع شد و درنهایت شاهد جهش اساسی نرخ ارز و تنگ‌شدن معیشت مردم بودیم. اما سؤال اساسی اینجاست که آیا همچنان بر عدم نیاز به تعامل با کشورهای اروپایی و غربی باید اصرار کرد؟ تجربه ایام روابط تاریک اقتصادی، برای ضرورت تعامل همه‌جانبه کشور صحه‌گذار نیست؟ واقعیت اینجاست که با گسترش سرعت تعاملات اقتصادی در دنیا و شرایطی که جهان به سوی رفع حد و مرز در روابط و تعاملات می‌رود، امکان حصارکشیدن در روابط بین‌المللی ممکن نیست. به هر شرایط اقدامات و خیانت‌های برخی از دولت‌ها به کشور هیچ‌گاه قابل چشم‌پوشی نیست، اما آیا سطح‌بندی روابط بین‌الملل در این حوزه نمی‌تواند راهگشا باشد؟ تعامل اقتصادی و دیپلماسی سیاسی در اقسام سطوح قابل تصور است، وجود رابطه بین‌المللی با هر کشوری الزاما به معنای تحت سیطره رفتن به سود کشور بیگانه یا بازگذاشتن شرایط سوءاستفاده کشورها نیست و روابط هدفمند و سطح‌بندی‌شده با تمام کشورهای جهان در افزایش توانمندی کشور به‌شدت راهگشاست. توافقی بین‌المللی تحت عنوان برجام با دولت‌های غربی نیز از این قاعده مستثنا نیست. تیم دیپلماسی کشور در شرایط حاضر باید دغدغه‌های معیشتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مردم را درک کرده و در راستای بهبود آنها اقدام کند. مردم کشور نیازمند رفاه اجتماعی و اقتصادی و برخورداری از سطح قوی اعتبار در جهان هستند. تأمین نظر و معیشت مردم و اعتبار ایرانی‌بودن آنها در گرو تعاملات بین‌المللی در سطوح مختلف است. تعاملات بین‌المللی الزاما به معنای گسترش روابط فوق دوستانه با برخی کشورها نیست. با حفظ خطوط قرمز حاکمیت نیز امکان روابط سطح‌بندی‌شده وجود دارد. سفر سلطان عمان در راستای ایجاد صلح منطقه‌ای و بین‌المللی، گسترش روابط با عربستان و بازگشت تعاملات عادی با دولت‌های غربی، از انتظارات مسلم مردم از دستگاه حاکم بر دیپلماسی است. شرایط فعلی همکاری بین‌المللی زمینه‌ساز توافق برد - برد و گسترش دیپلماسی را ایجاد کرده که توجه‌نکردن به آن مصداق عینی فرصت‌سوزی است.
