رسانه؛ دوستی با حرف‌های تلخ

نسترن فرخه: محدودیت‌هایی از جنس تبعید، بازداشت یا منع کار برای مدت مشخص، همه از احکام صادرشده خبرنگاران و اهالی رسانه در ماه‌های اخیر بوده است. محدودیت‌هایی که خواسته یا ناخواسته شدت گرفته و مستقیم بر اعتماد عمومی جامعه نسبت به رسانه‌ها نیز اثر خواهد داشت.

آخرین محدودیت‌ها در روزهای گذشته به حکم بهروز بهزادی، مدیرمسئول روزنامه اعتماد، برمی‌گردد که با شکایت قرارگاه ثارالله در شعبه ۹ کیفری یک تهران محاکمه و به شش ماه حبس تعزیری محکوم شد‌ و اعلام شده دادگاه با استفاده از اختیارات برآمده از تبصره ماده ۳۵ قانون مطبوعات، مجازات حبس بهروز بهزادی را به محرومیت از هر نوع مسئولیت مطبوعاتی به مدت یک سال تبدیل کرده است. البته پیش از آن هم مرضیه محمودی، سردبیر سایت تجارت‌نیوز، خبر داده بود به دلیل شکایت مجدد حمید رسایی از من، به ۲۴ میلیون جریمه نقدی و یک سال تبعید به تربت جام محکوم شده‌ام و این دومین بار است که سر این پرونده محکوم می‌شوم. بار قبل شش میلیون جریمه نقدی پرداخت کردم.

این تنها بخشی از احکام صادرشده برای اهالی رسانه است که در ماه‌های اخیر صورت گرفته. بهزادی در گفت‌وگو با «شرق» بر این باور است که باید کسی به این نتیجه برسد که رسانه‌های داخلی دشمن نیستند؛ دوستانی هستند که خیلی وقت‌ها حرف‌هایشان هم تلخ است.

‌حکمی غیرمتعارف

بهروز بهزادی، مدیر‌مسئول روزنامه اعتماد، در گفت‌وگو با «شرق» به حکم اعلام‌شده اشاره می‌کند و می‌گوید: «این حکم قطعی نیست. حال در دیوان عالی حکم را می‌پذیرند یا حکم می‌شکند. این حکم غیرمتعارفی است و تا به حال حکمی به این شکل نداشتیم. از هر طرف که نگاه می‌کنیم، این حکم هم تند و هم غیرمتعارف است. شکایت قرارگاه ثارالله برای دو مطلب در روزنامه بوده؛ یکی از آن برای مصاحبه با پدر علم ژنتیک ایران بود که روزهای اول ایسنا هم درباره آن مطلب نوشته بود و بعد ماجرا به شکل دیگری مطرح شد؛ یعنی بعد در همین رابطه اختلاف‌های خانوادگی مطرح شد، در‌صورتی‌که آنچه به خبرنگار ما گفته بود و در روزنامه هم چاپ شد، چیز دیگر بود. ایشان گفته بود گروه چند‌نفره‌ای با لباس شخصی آمدند و من را بردند و بابت مسائلی که علیه دولت طرح کرده بود، به او تذکر دادند؛ اما بعد صحبت‌های دیگری مطرح شد و تیر غیب آن به ما خورد. مطلب دیگرمان هم از بازیگران با تیتر تاوان در کنار مردم بودن بود. البته من آن روز نبودم و دوستانمان که این تیتر را زدند، من گفتم تیتر سایت را تغییر دهیم. فردا شبش هم توضیحاتی در این زمینه دادیم، ولی پذیرفته نشد».

‌روزنامه‌نگار باید مشکلات را بیان کند

این مدیر‌مسئول درباره فضای حال حاضر رسانه نیز اضافه می‌کند: سال‌هاست در این فضا فعالیت می‌کنم و همیشه همین‌طور بوده است؛ به دادگاه احضار و بازداشت می‌شدیم و مدیران ارشد ما حکم می‌گرفتند. در هر حال اعتقاد من این است که روزنامه‌نگار باید به دور از سیاست‌بازی، کار خودش را انجام دهد. روزنامه‌نگار باید جامعه را بشکافد و مشکلات آن را بیان کند؛ اما اینکه توجه کنند یا نکنند، بحثی دیگر است. عده‌ای هم هستند که این حرف‌های ما را برنمی‌تابند و فکر می‌کنند پشت آنچه می‌نویسیم، منظورهای دیگری وجود دارد، در‌صورتی‌که اگر انسان واقعا روزنامه‌نگار باشد، به این شکل فرد سیاسی نخواهد بود.

‌رسانه، دوستی با حرف‌های تلخ است

نقدی که بخشی از منتقدان به محدودیت فضا برای رسانه‌های داخل دارند، منبع‌شدن رسانه‌های خارجی است و بهزادی این موضوع را خطر می‌داند و تصریح می‌کند: «خطر همین است. وقتی این اتفاقات می‌افتد و نمی‌گذارند ما بنویسیم یا خود ما چنان زیر فشار هستیم که فکر می‌کنیم اگر بنویسیم دچار مشکلات متعدد خواهیم شد، باعث می‌شود مرجعیت‌مان را از دست بدهیم و مردم وقتی می‌بینند ما نمی‌توانیم چیز جدیدی به مطالب رسانه اضافه کنیم، به رسانه دیگر رو می‌‌آورند. در هر حال رسانه هم کالایی است که اگر کیفیت کافی نداشته باشد، مخاطبش رو برمی‌گرداند. وقتی مرجعیت داخل از بین برود، به دنبال رسانه‌های خارج از کشور می‌روند که آنها گاهی مفروضات خودشان را هم با کار رسانه مخلوط می‌کنند. مشکل همین‌جا‌ست».

ایشان ادامه می‌دهد: «حتی در مواردی ما عارضه اجتماعی را در روزنامه مطرح کردیم و عین همان گزارش را یک شبکه فارسی‌زبان منتشر کرده و تحلیل خودش را بر روی آن گزارش گذاشته و به ما می‌گویند چرا شما این مطلب را نوشتید که آنها از محتوای گزارش استفاده کنند. در‌واقع این سؤال را از خودشان نمی‌کنند که ما چه کردیم که مردم به رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی گوش می‌دهند؟ این رسانه‌ها داخل مملکت نفوذ دارد. اگر رسانه‌های داخلی بتوانند خوب عمل کنند، هیچ رسانه خارجی امکان نفوذ بر مردم را نخواهد داشت. باید کسی به این نتیجه برسد که رسانه‌های داخلی دشمن نیستند؛ دوستانی هستند که خیلی وقت‌ها حرف‌هایشان هم تلخ است‌».