نوجوان‌هایی که از خودشان مسن‌تر هستند
چه اصراری است که برای ایفای نقش نوجوانان در فیلم‌های هالیوودی از بازیگران بزرگسال استفاده شود؟ نوجوان‌ها میل به بزرگ‌شدن دارند یا بزرگسالان از رؤیا‌های نوجوانانه لذت می‌برند؟ شاید کارگردان‌ها با نوجوان‌های واقعی راحت نیستند؟
محمد سرابی: چه اصراری است که برای ایفای نقش نوجوانان در فیلم‌های هالیوودی از بازیگران بزرگسال استفاده شود؟ نوجوان‌ها میل به بزرگ‌شدن دارند یا بزرگسالان از رؤیا‌های نوجوانانه لذت می‌برند؟ شاید کارگردان‌ها با نوجوان‌های واقعی راحت نیستند؟
البته این فیلم‌ها همه مخاطبان ممکن را به‌عنوان مشتری در نظر گرفته‌اند؛ ولی نباید تصور کرد که یک نوجوان متوجه اختلافات سنی نمی‌شود. در آخرین نمونه، بازیگر مرد فیلم «باربی 2023» تقریبا میانسال است. شکی نیست که عروسک‌های باربی برای کودکان ساخته شده‌اند. در کشور تولیدکننده این عروسک‌ها هم بحث درباره الگوپذیری کودکان از این اسباب‌بازی‌های پلاستیکی لاغر زیاد است. حالا در یک سرمایه‌گذاری و تبلیغاتی به بزرگی بمب اتم، فیلمی ساخته شده است که اتفاقا در داستان خود، انواع حاشیه‌ها و نظریه‌های توطئه و نصیحت‌های شبه‌روان‌شناسی درباره خودش را تأیید می‌کند. اینکه باربی‌ها اصلا نوجوان و حتی جوان نیستند؛ بلکه بزرگسال‌های غیرعادی افسرده هستند که در دنیایی خیالی، به‌زور خودشان را به این شکل درآورده‌اند.
در دنیای واقعی هم از این عروسک‌ها وجود دارد. نمونه زنده باربی «دکتر تیلور سویفت» 33ساله است. هم از نظر قد 180 سانتی‌متری و هم از نظر لاغری مفرط و رنگ‌پریدگی. او که در آخرین اجرای زنده‌اش زلزله درست کرده و پول پارو کرده است، موسیقی را از نوجوانی شروع کرد، به‌سرعت به موفقیت رسید و سال‌‌هاست که در همان نقطه اوج نوجوانی یخ زده است. حتی متن ترانه‌ها هم همچنان درباره عشق پاک و بی‌وفایی دردناک نوجوانان است. در بین جوان‌تر‌ها هم خواننده‌ای که نزدیک‌ترین سن به نوجوانان را دارد؛ یعنی بیلی آیلیش 21ساله تلاش می‌کند ظاهر خود را کم‌سن‌تر نشان دهد و قسمتی از این تلاش شامل پوشیدن لباس‌های گشاد نوجوانانه روی استیج است.
نوجوان‌ها و بزرگسال‌هایی که از بازگشت به خیالات آن دوران خود لذت می‌برند، بازار مصرف خوبی هستند؛ اما بنا به یک عرف و عادت شغلی، سازندگان هالیوود ترجیح می‌دهند بازیگران بزرگ‌تر را به کار بگیرند. در فیلم و سریال‌هایی که دقیقا درباره بچه‌مدرسه‌ای‌ها ساخته شده بود؛ یعنی «ونزدی» و «شوالیه‌های گاتهام» نه‌تنها بازیگر نوجوان واقعی به‌ندرت پیدا می‌شود و نقش‌های اصلی حدود 20 تا 25 سال دارند؛ بلکه سن تعدادی از بازیگر‌ها به 30 سال هم می‌رسد. حتی وقتی سن بازیگر به نقش نزدیک باشد، باز هم تفاوت ظاهری واضح است. در فیلم تبدیل‌شوندگان، مگان فاکس 21ساله شباهتی به دانش‌آموزان دبیرستان نداشت. این وضعیت در گذشته هم رخ داده است. اینگرید برگمن در «ژاندارک 1948» حدود 14 سال مسن‌تر از نقش دختر زره‌پوش بود.
آیا زیر 20ساله‌ها نمی‌توانند جلوی دوربین بازی کنند؟ برخی تهیه‌کنندگان مسئله سن قانونی برای اشتغال و بستن قرارداد کار با شرکت‌های فیلم‌سازی را مطرح می‌کنند؛ ولی اگر این‌طور باشد؛ پس کلا نباید کودکان را روی پرده سینما ببینیم. از نظر فنی می‌شود از بازیگران نوجوان استفاده کرد. ناتالی پورتمن در «لئون 1994» 13 سال داشت و این فیلم تبدیل به نقطه درخشانی در بازیگری او شد. ایزابل فورهمن در فیلم «یتیم 2009» 12 سال داشت که منطبق با سن شخصیت بود. این بازیگران از عهده اجرای نقش خود برآمدند. از طرف دیگر به نظر نمی‌آید مسائل قانونی مزاحمتی برای کسب‌وکار استودیو‌های هالیوود ایجاد کند؛ حتی اگر کل فیلم یا یک صحنه آن محدودیت سنی داشته باشد. جوزپه سولفارو در هنگام بازی در فیلم «مالنا 2000» 16ساله بود. کامرون برایت هم در فیلم «تولد 2004» 11 سال داشت. در فیلم ترسناک «ایت 2017» تقریبا همه بازیگران اصلی، حوالی 15 سال داشتند؛ آن‌هم در‌حالی‌که فیلم شامل انواع داستان و صحنه و کلام‌هایی بود که برای نوجوانان ممنوع است.
ازآنجا که در ایران سینمای نوجوان تقریبا وجود ندارد، امکان مقایسه هم نیست. وقتی پسرهایی با سینه پهن و ماهیچه بازو و زاویه فک، نقش بچه دبیرستانی را بازی می‌کنند، بر تصور عمومی از میز و نیمکت مدرسه تأثیر نمی‌گذارند؟ این بازیگر‌ها به اختیار خود تصمیم‌هایی می‌گیرند و با قدرت و اطمینان اجرا می‌کنند و عواقب آن را می‌پذیرند؛ در‌حالی‌که در دنیای واقعی، کسی که زیر 18 سال باشد، امکان جسمی و قانونی چنین کاری را ندارد.
دو بازیگر زن و مرد فیلم باربی به ترتیب 33 و 42 سال دارند و درگیر یافتن هدف در زندگی و تغییر نگرش عمیق نسبت به خود و تفسیر معنای موفقیت در جهان مجازی صورتی هستند. سینما قوی‌ترین هنر زمان است که مستقیم و غیرمستقیم بر دیدگاه ما به دنیا تأثیر می‌گذارد. رفت‌وآمد بین جهان نوجوانی و جهان بزرگسالی، تصور ما از مرز‌های سن‌و‌سال را تغییر داده است.