دردسرهای آقای داماد

شرق: «آقای داماد» باز هم موضوع تذکر برخی از اعضای شورای شهر تهران بود؛ اما این بار شفاف، دیگر صحبت‌ها کنایه‌آمیز و در لفافه نبود. اعضای شورای شهر تهران به موضوع دخالت‌های داماد شهردار تهران در برخی از سازمان‌های شهرداری تذکر جمعی داده بودند. روز گذشته علی‌اصغر قائمی، عضو شورا، درباره مداخلات مکرر داماد شهردار تهران در برخی سازمان‌های تابعه شهرداری، تذکر داد: داماد شهردار تهران در امور سازمان‌های تابعه شهرداری تهران، مداخلات فراوانی داشته است؛ به گونه‌ای که تصمیم‌گیری درباره حتی ساده‌ترین کارها نیز از آنها سلب شده است.

او در ادامه با اشاره به قول شهردار تهران مبنی بر لغو حکم دامادش گفت: این اقدام کار پسندیده‌ای بود؛ اما مردم زمانی از این تصمیم خوشحال خواهند شد که واقعا اجرا شود، نه اینکه در عمل شاهد اتفاق دیگری باشیم؛ همان‌طور که امروز می‌بینیم به‌عنوان نمونه در دو سال اخیر ما هیچ دستاورد چشمگیری در قیاس ملی با اهمیتی در حوزه هوشمندسازی نداشتیم؛ بلکه متأسفانه شاهد پسرفت برخی از اقدامات نیز بوده‌ایم که به نظر می‌رسد ریشه برخی از این مسائل همین موضوع باشد. متن تذکر به طور مفصل در‌این‌باره توضیح داده و به امضای 9 نفر از اعضا نیز رسیده است؛ امیدواریم شهردار تهران این معضل را با تدبیر خوبی که خواهد کرد، حل کند. قائمی هفته گذشته نیز در جریان تخریب پنج ساختمان در خلازیر از استفاده از سامانه‌های هوشمند و به‌ویژه هوش مصنوعی و همچنین حجم عظیم داده‌های موجود در شهرداری تهران از اطلاعات مربوط به املاک و ابنیه آنها، که امکان پیش‌بینی را فراهم می‌کند و می‌توان گامی فراتر از پیشگیری نیز برداشت، سخن گفته بود. این نخستین بار نبود که حضور و نقش داماد شهردار در تصمیم‌گیری‌های شهرداری از سوی اعضای شورای شهر تهران مطرح می‌شد. پیش‌از‌این اعضای منتقد به این حضور درباره اینکه چرا این گلایه‌ها را به صورت تذکر در صحن مطرح نمی‌کنند، می‌گفتند در صحن حرمت نگه می‌دارند؛ اما به نظر می‌رسد با این تذکر جمعی صبر این نمایندگان به پایان رسیده باشد. برخی از اعضای نزدیک به زاکانی هم خواهان تعریف این حضور در شهرداری شده‌اند. آنها که از روز نخست مدافع حضور حسین حیدری به‌عنوان دستیار ویژه شهردار در حوزه هوشمندسازی بودند، در سخنان غیرخبری با رسانه‌ها خواهان تعیین تکلیف این حضور هستند.

یکی از آخرین تذکراتی که در سال ۱۴۰۱ در صحن شورای شهر تهران مطرح شد، دخالت افراد خاص در تصمیم‌گیری‌های حوزه فناوری و اطلاعات بود. این تذکر هم از سوی علی‌اصغر قائمی مطرح شد. او در این تذکر به وضعیت سازمان فاوا اشاره کرد و گفت استاندارد این سازمان متأسفانه به‌شدت افت کرده و ممکن است مشکل‌ساز باشد. تغییر متناوب مدیریتی و نبود ثبات مدیریتی در فاوا ازجمله مهم‌ترین مشکلات این سازمان است و هر بار سرپرست برای آن انتخاب می‌شود. او ادامه داد: دخالت افراد خاص که بدون هیچ سمت و منصبی در مجموعه فاوا دخالت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند کار پیش برود و تعیین تکلیف هیئت‌مدیره سازمان بدون تخصص و تجربه ازجمله دیگر مشکلات است. آبان سال ۱۴۰۰ بود که علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در حکمی حسین حیدری را به‌عنوان مشاور و دستیار ویژه شهردار در حوزه هوشمندسازی، فناوری‌های نوین و نوآوری شهری منصوب کرد؛ انتصابی که اعتراض‌های زیادی را در پی داشت. او در دفاع از حکمی که برای دامادش زده بود، در توییتی نوشت: «جهت پاسخ‌گویی خدمت عزیزان: آقای مهندس حیدری هیچ‌گونه رابطه استخدامی با شهرداری و دریافتی از آن نخواهد داشت و صرفا از تجربه و دانش علمی ایشان در حوزه هوشمندسازی تهران استفاده خواهم‌ کرد. این امر غیرقانونی نبوده و این حکم صرفا برای اشراف و نظارت دقیق بنده از طریق ایشان در این پروژه مهم صادر شده‌ است». در ادامه علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران، هم در یادداشتی در دفاع از این انتصاب نوشت: حوزه هوشمندسازی و فناوری اطلاعات به لحاظ حساسیت امنیتی و ارتباطی، حکم چشم و گوش شهردار را دارد؛ بنابراین علاوه بر فعالیت‌های مشخص اجرائی همکاران شهرداری در سازمان فاوا، معاونت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها، نیازمند یک مرکز مسئولیت مشخص و متمرکز کنار دست شخص شهردار بود که هم متخصص این حوزه و هم صددرصد مورد اعتماد و اطمینان باشد تا این حوزه را از جانب شخص شهردار راهبری کند؛ بنابراین آقای زاکانی از آقای حسین حیدری که هم متخصص و باتجربه در این حوزه است و هم کاملا مورد اعتماد، دعوت کرده است که این مسئولیت را به نیابت از خودش بپذیرد و چشم و گوش شهردار در این حوزه و عملا دستیار و بازرس ویژه او در تحقق هوشمندسازی تهران باشد. البته به جهت حساسیتی که زاکانی همواره نسبت به تعارض منافع داشته و دارد و به دلیل قرابتی که هست، قرار گذاشته که حیدری هیچ‌گونه رابطه استخدامی با شهرداری و هیچ رقم دریافتی از شهرداری تهران نداشته باشد و البته حیدری هم آن‌قدر سوابق حرفه‌ای در بخش خصوصی دارد که نیازمند ارتباط استخدامی و مالی با شهرداری نیست. به نظر می‌رسد اصرار زاکانی بر اعلام این موضوع و صدور حکم علنی در زمینه‌ای محدود و مشخص برای حیدری هم بر این اساس است که اولا ضرورت اعتماد کامل در این حوزه بوده و ثانیا کسی گمان نکند نزدیکان او قرار است در هر زمینه‌ای دخالت کنند و ثالثا همه چیز باید برای مردم عزیز، به طور شفاف بیان و تبیین شود.

عده‌ای از کاربران شبکه‌های اجتماعی فراتر از ایرادات سیاسی وارد بر این انتصاب، آن را غیرقانونی توصیف کردند. طبق ماده ۱۰ مصوبه شورای اسلامی شهر تهران با عنوان «مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران» به‌کارگیری بستگان مدیران شهرداری تهران و واحدهای تابعه و بستگان اعضای شورای اسلامی شهر تهران طی دوره مسئولیت در شهرداری تهران و واحدهای تابعه و شورای اسلامی شهر تهران ممنوع است.

اما این سخنان باعث فروکش‌کردن اعتراض‌ها نشد و سرانجام شهردار تهران با نگارش نامه‌ای رسما حکم انتصاب دامادش را لغو کرد. در متن نامه شهردار آمده بود: در برنامه‌ای که به شورای اسلامی شهر تهران ارائه دادم، هوشمندسازی کامل مدیریت شهری آن‌چنان اهمیت داشت که این حوزه را از ابتدا شخصا برعهده گرفتم. یکپارچه‌سازی و دسترسی به داده‌ها و اطلاعات حساس محرمانه نیازمند ایجاد تمرکز مسئولیت در فردی متخصص و کاملا مورد اعتماد و دارای فهم مشترک در کنار این‌جانب بود. آن‌چنان که این مسئله حتی از برخی مناصب حساس و نظارتی سپرده‌شده به نزدیک‌ترین بستگان مسئولان طراز اول که در ادوار گذشته توصیه و تأیید شده بود، هم برایم مهم‌تر و حیاتی‌تر بود. حسین حیدری داماد شهردار تهران متولد دهه ۶۰ و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف تهران است. سایت‌های خبری درباره رزومه داماد زاکانی نوشته‌اند که او پس از پایان تحصیلاتش در شرکت عرش مشغول به کار شد و سوابق کاری دیگری تا رسیدن به پست جدید به نظر می‌رسد وجود ندارد یا رسانه‌ای نشده است. این شرکت در سال ۸۹ از سوی چند نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف تأسیس شد که زمینه فعالیت آن در زمینه طراحی نرم‌افزار و سامانه‌های تحت وب است. اما لغو حکم او باعث نشد که حاشیه‌های حضور آقای داماد پایان پیدا کند. در جریان بررسی عملکرد ۱۵‌ماهه شهرداری تهران که رئیس وقت سازمان بازرسی شهرداری هم در صحن شورای شهر تهران حضور داشت، برخی از اعضا از اعمال نفوذ شخصی در تصمیم‌گیری‌های شهرداری گفتند که به‌ صورت شکلی مغایرتی با مصوبه تعارض منافع ندارد؛ اما در عمل بی‌توجهی به این مصوبه است. افرادی که در تصمیم‌گیری‌ها و انتخاب‌های شهرداری نقش اساسی دارند. مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران، یکی از اعضایی بود که در این زمینه تذکر داد و گفت: گزارش‌هایی داریم که یک نفر با نفوذ به سازمان‌ها و شرکت‌های شهرداری در انتصابات و مسائل مالی دخالت می‌کند. جلویش را بگیرید؛ چراکه هم برای ما و هم برای شهرداری بد است. البته علیرضا زاکانی هیچ‌گاه حضور دامادش در شهرداری را رد نکرد. او آذر ماه سال ۱۴۰۱ در دانشگاه شریف در دیدار با دانشجویان گفت‌:‌‌ کل مدیران در شهرداری تهران در کانون ارزیابی انتخاب شدند و ۹۷ درصد آنها نیز از درون شهرداری بودند. ناظر به حوزه فناوری تجربه‌ای داشتیم که تشخیص دادم دامادم در اینجا می‌تواند منشأ جهش شود؛ بنابراین بدون حقوق حکم مشاور برای او زدم. کسی که فارغ‌التحصیل شریف است؛ ولی آن‌قدر شرایط بالا و پایین شد که عملا مضمون درست حرف بنده که ایجادنکردن شغل برای اطرافیانم بود، فهم درستی از آن منعکس نشد؛ بنابراین ایشان را برداشتم؛ ولی هنوز هم ایشان در این زمینه به من کمک می‌کند.

جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران، هم یکی از اعضایی بود که سال گذشته درباره تصمیم‌گیری‌های فردی که پستی در شهرداری ندارد؛ اما در امور شهرداری دخالت می‌کند، تذکر داد. او در صحن شورا گفته می‌بینیم که افراد نسبی و سببی و داماد و پسر و دختر با وجود اینکه پستی در شهرداری ندارند، در تصمیمات شهرداری تهران تأثیرگذار هستند و دخالت می‌کنند.

مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران، هم در تذکری در صحن شورا به این حضور اشاره کرده و گفته است: ما توقع داریم که مصوبه تعارض منافع در هر سطحی از سوی بازرسی اجرا شود و با هیچ‌کس تعارف نداشته باشید. گزارش‌هایی داریم که نشان می‌دهد به لحاظ شکلی و اداری ممکن است تعارض منافع رعایت شود؛ اما فرد خاصی در سازمان‌ها و شرکت‌های شهرداری نفوذ و دخالت می‌کند. این فرد در انتصابات و حساب‌های مالی وارد شده و باید جلویش را بگیریم؛ چرا‌که هم برای ما و هم برای شهرداری دردسر می‌شود. با این تذکر جمعی به نظر می‌رسد شهردار به‌زودی درباره این حضور به شورای شهر پاسخ دهد. تذکر به حضور داماد شهردار در تصمیم‌گیری‌های شهرداری تنها تذکر روز گذشته صحن شورای شهر نبود. 

روز گذشته مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران، در تذکری به قطع درخت در منطقه یک اشاره کرد و با بیان اینکه در شهر هزار علت وجود دارد که ما کار انجام دهیم، یادآور شد: مگر می‌شود در روز روشن درختان را قطع کنند و ادعا شود که چند درخت کاشته شده است؛ این فضا، فضای سبز بوده و باید با ضوابط باغات ساخت‌وساز انجام می‌شده است و شهرداری باید در این زمینه پاسخ‌گو باشد. مهدی چمران نیز با تأکید بر اینکه قطع درخت و جابه‌جایی آن باید در کمیسیون مربوطه بررسی شود، تصریح کرد: این اقدام بسیار دردآور بود. در ادامه جعفر تشکری‌هاشمی با بیان اینکه در مجمع اتوبوس‌رانی مصوبه ویژه‌ای داشتیم که براساس‌آن نباید هیچ‌یک از املاک اتوبوس‌رانی بدون مجوز شورا واگذار شود، اظهار کرد: ما درخواست کردیم که سامانه معلولان نباید جابه‌جا شود و یک مصوبه قانونی در شورا با دو بار حقوقی مجمع و شورا درباره این موضوع به تصویب رسید. رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه با دو مصوبه تأکید کردیم که سامانه باید تحت نظارت اتوبوس‌رانی باشد، تصریح کرد: معلولان از این مصوبه خوشحال بودند؛ اما متأسفانه تمام وسایل نقلیه به محل شیر پاستوریزه منتقل شده است. اگر مصوبات شورا برای شهرداری فاقد ارزش است، باید تکلیف خود را بدانیم و ظاهرا خودسری بر شهرداری حاکم است. 

او افزود: اگر قانون وجود دارد، این خودسری‌ها از سوی شهرداری پذیرفتنی نیست و از رئیس شورا می‌خواهیم سامانه سریعا به محل سابق خود بازگردد؛ اگر به‌موقع برای شرکت کنترل ترافیک اقدام می‌کردیم، این خودسری انجام نمی‌شد. تشکری‌هاشمی با بیان اینکه اگر شورا اثرگذار نباشد، باید برای شورا تصمیم بگیریم، گفت: اگر این موضوع تعیین تکلیف نشود، با اکثریت اعضا از شهردار تهران سؤال خواهیم کرد. اگر قرار باشد به صورت قانونی حل نشود، از شهردار سؤال خواهیم کرد.