اردوغان و برجستهکردن پیروزیهای ترکیه
اردوغان در صدویکمین سالگرد «روز پیروزی ترکیه» و شکست ارتش یونان در سال ۱۹۲۲ یک بار دیگر چنین روزی را به فرصتی برای طرح شعارهای دیرینه و برجستهکردن پیروزیهای ترکیه تبدیل کرد. او مدعی شد «کشور به حضور قویتر خود در جهان ادامه خواهد داد و درعینحال گامهایی را برای رسیدن به اهدافش برمیدارد. امروز جمهوری ترکیه با همه ظرفیتهای سیاسی، اقتصادی و نظامی خود بسیار قویتر و پیشرفتهتر از ربع قرن، نیم قرن و یک قرن پیش است.
محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بینالملل: اردوغان در صدویکمین سالگرد «روز پیروزی ترکیه» و شکست ارتش یونان در سال ۱۹۲۲ یک بار دیگر چنین روزی را به فرصتی برای طرح شعارهای دیرینه و برجستهکردن پیروزیهای ترکیه تبدیل کرد. او مدعی شد «کشور به حضور قویتر خود در جهان ادامه خواهد داد و درعینحال گامهایی را برای رسیدن به اهدافش برمیدارد. امروز جمهوری ترکیه با همه ظرفیتهای سیاسی، اقتصادی و نظامی خود بسیار قویتر و پیشرفتهتر از ربع قرن، نیم قرن و یک قرن پیش است. وقتی میگوییم ترکیه را به یکی از ۱۰ کشور قدرتمند و شکوفای جهان تبدیل خواهیم کرد، با تکیه بر زیرساختها و تجهیزات ترکیه این را میگوییم. ترکیه با گامهایی به سمت اهدافش پیشروی خواهد کرد. در 30 آگوست بر دشمنی که با چکمههای خود خاک آناتولی را آلوده کرده بود و بر ارتش متجاوز یونانیها پیروز شدیم».
اردوغان رئیسجمهور ترکیه همچنین در کنسرت ویژه سالگرد پیروزی 30 آگوست و برنامه ترویج سرود صدویکمین سالگرد تأسیس جمهوری مدعی شد امروز جمهوری ترکیه با ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی قویتر و پیشرفتهتر از ربع قرن، نیم قرن یا یک قرن پیش است. دوران کسانی که سالها انرژی این مملکت و ملت را میمکیدند و نامردی و ضعف خود را سیاست دولت معرفی میکردند، به پایان رسیده است. ما به هیچ شخص و کشور و ملت اجازه نداده و نخواهیم داد که این دستاوردها را که محصول آرزوهای چندصدساله است، خدشهدار کند. ما با ملتمان که جهان و پتانسیل واقعی ترکیه را میشناسد و از اهمیت آنچه در اختیار دارد، آگاه هستیم و گام به گام به سوی اهداف خود پیش خواهیم رفت. ترکیه که تهدیدات امنیتی و رفاهی خود را از بین برده و قدرت خود را با دوستان خود تقسیم کرده است. همچنان که انتظار میرفت، وزارت خارجه یونان در پاسخ به چنین سخنانی اعلام کرد این سخنان خصمانه و غیرسازنده است و به تلاشی که برای تحکیم فضای آرامش، همکاری و گفتوگو در روابط دو کشور در جریان است، کمکی نمیکند. همچنین فرماندهی زمینی ناتو مستقر در ازمیر (LANDCOM) با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر، فرارسیدن صدویکمین سالگرد «عید پیروزی» ترکیه را که مصادف با شکست ارتش یونان در آسیای صغیر به دست نیروهای کمال آتاتورک در سال 1922 است، تبریک گفت. سخنان او با واکنش طرف یونانی روبهرو شد و نماینده دائمی یونان در ناتو به دستور وزارت خارجه این کشور اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه کل ناتو اعلام کرد. اظهارات دو مقامات دو کشور در حالی است که وزرای خارجه یونان و ترکیه پنج سپتامبر در آنکارا دیدار خواهند کرد و انتظار میرود سران دو کشور در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک (18 تا 20 سپتامبر) نیز دیدار داشته باشند. گفتوگو درباره اقدامات اعتمادساز بین وزارتخانههای دفاع دو کشور احتمالا بین دو دیدار یادشده انجام خواهد شد؛ اما هنوز تاریخی رسما اعلام نشده است. پیشبینی میشود شورای عالی همکاری یونان و ترکیه نیز به ریاست نخستوزیر یونان و رئیسجمهوری ترکیه در ماه نوامبر در شهر تسالونیکی یونان برگزار شود.
طرف یونانی مدعی است هدف آتن حصول توافق با ترکیه برای ارجاع پرونده تحدید فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی بین دو کشور در اژه و مدیترانه، به دیوان لاهه است؛ اما به نظر میرسد مسیر رسیدن به توافق برای ارجاع پرونده به لاهه طولانی و دشوار است. نخستوزیر یونان تأکید دارد برای رسیدن به توافق، هر دو طرف باید بهطور متقابل از مواضع اولیه خود در مذاکرات عقبنشینی کنند؛ اما همزمان تأکید دارد یونان از خطوط قرمز خود عقبنشینی نکرده و درباره موضوعات حاکمیتی وارد مذاکره نخواهد شد.
از تماسهای بعدی مقامات یونان و ترکیه آشکار خواهد شد که آیا امکان حصول توافق بین دو کشور برای ارجاع پرونده تحدید فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی به دیوان بینالمللی دادگستری وجود دارد یا خیر. درباره زمان ازسرگیری گفتوگوهای اقدامات اعتمادسازی که در سطح نظامی برگزار خواهد شد، هنوز تصمیمی اعلام نشده است. تعلیق فعالیتها و مانورهای نظامی در اژه (که تا 15 سپتامبر اعتبار دارد) از سوی هر دو کشور عضو ناتو رعایت شده و از نظر نظامی تابستان آرامی را دو کشور در اژه و شرق مدیترانه پشت سر گذاشتند.
آقای کیلیچ، مشاور اردوغان در امور سیاست خارجی، در آستانه دیدار وزرای خارجه و دیدار رهبران دو کشور در نیویورک مدعی شد «اینکه با هم بحث و تبادل نظر میکنیم، به این معنی نیست که درباره همه موارد توافق نظر داریم؛ اما یونان همسایه ماست. ما در اژه، در جزایر، در شرق مدیترانه و درباره وضعیت حاکم بر جزیره قبرس اختلاف نظر جدی داریم. باوجوداین ما دارای یک تاریخ مشترک هستیم و باید با هم در این منطقه زندگی کنیم. چنانچه آتن بخواهد در چارچوب اتحادیه اروپا به مسائل بین دو کشور رسیدگی کند، نمیتوانیم به راهحل برسیم؛ اما اگر در چارچوب دوجانبه موضوعات بررسی شود، شاید حصول پیشرفت در برخی موضوعات امکانپذیر باشد».