تعقیب قضائی شهردار در ترکیه
در اخبار ۲۱ شهریور ۱۴۰۲ موضوع تعقیب قضائی یکی از مسئولان محلی در بخشی از خسارتهای زمینلرزه ششم فوریه ۲۰۲۳ نظرها را مجددا به تبعات زمینلرزههای بزرگ بهمن ۱۴۰۱ در ترکیه جلب کرد.
در اخبار ۲۱ شهریور ۱۴۰۲ موضوع تعقیب قضائی یکی از مسئولان محلی در بخشی از خسارتهای زمینلرزه ششم فوریه ۲۰۲۳ نظرها را مجددا به تبعات زمینلرزههای بزرگ بهمن ۱۴۰۱ در ترکیه جلب کرد.
شهردار شهر کوچک نورداغی در استان غازانتپ در زمان زمینلرزه به 22 سال حبس محکوم شد. در کیفرخواست صادره برای شش متهم که چهار نفر از آنها از جمله اوکش کاواک، شهردار نورداغی بازداشت شدند، تا 22 سال و شش ماه حبس درخواست شده است.
آپارتمان کاواک در منطقه نورداغی غازیانتپ نیز در زمینلرزه ششم فوریه ویران شد و 26 نفر در ساختمان مسکونی که شهردار قبلا ساخته بود و فروریخت، جان خود را از دست دادند و بسیاری از شهروندان مجروح شدند. در نتیجه تحقیقات انجامشده پس از این حادثه، اوکش کاواک، شهردار نورداغی و چند نفر دیگر دستگیر شدند. مقرر شد که افراد نامبرده بدون بازداشت محاکمه شوند. کیفرخواست تهیهشده پس از تحقیقات دادگاه عالی کیفری شهر «اصلاحیه» پذیرفته شد. در کیفرخواست تنظیمشده، خواسته شده بود که اوکش کاواک، پیمانکار ساختمانی که در سالهای قبل از انتخابش به شهرداری نورداغی ساخته شده بود و سایر متهمان به حبس از دو سال و هشت ماه تا 22 سال و شش ماه محکوم شوند. جرم او «مشارکت در فوت و جراحت چندین نفر با غفلت آگاهانه» ذکر شده است.
ساخت این بنا در سال 1377 بدون پروانه و بدون مجوز شروع شده بود. در کیفرخواست تهیهشده عنوان شده است «ساخت بنا در سال 1377 بدون پروانه شروع شده و در سال 1380 به پایان رسیده… و اینکه پروانه ساختمانی با مدارک جعلی صادر شده و ساختمان فاقد پروانه ساختمانی بوده است». در کیفرخواست آمده است که بر اساس قرارداد مشارکت در ساخت ارائهشده
از سوی مالک زمین، آپارتمان کاواک که در آن 26 نفر جان خود را از دست دادهاند، دارای شریکان در حین ساخت بوده و نام پیمانکار و دفتر فنی مهندسی محاسب و مهندس ناظر نیز در کیفرخواست آمده است. بررسی کارشناس دادگستری نشان میدهد که «در محل احداث، بررسی میدانی انجام نشده، از مصالح بیکیفیت استفاده شده و ساختمان بدون محاسبه تا تاریخ اتمام ساخت تکمیل شده است. جزئیات آرماتورها کافی نبوده، از مواد استفادهشده بهصورت ناکافی بهرهگیری شده، گزارش جعلی نقشهبرداری زمینی تهیه شده است. متهمان، مسئول اقدامات بیاحتیاطی خود در ریزش ساختمان و جانباختن مردم هستند». در کیفرخواست آمده است که امضاهای صورتجلسه مربوط به ساختمان متعلق به افراد موردنظر نبوده و بدون بررسی اینکه آیا ساختمان در تاریخ صدور پروانه مطابق با مقررات زلزله بوده یا خیر، در انجام وظایف و مسئولیتهای خود قصور کرده و پروانه ساختمانی با مدارک جعلی صادر شده است و به این ترتیب، آنها مسئول فروریختن ساختمان و مرگ افراد با اقدامات بیپروای خود بودند.
یونس کایا، عضو شورای شهرداری نورداغی و عضو حزب عدالت و توسعه که در کمیسیون تعیین پیمانکار سایتها و ساختمانهای منطقه نورداغی غازیانتپ بود نیز در شهر مرسین دستگیر شد. یونس کایا نیز پیمانکار ساختمانهای فروریخته شراکت داشته و در مرحله ساختوساز بازرسیهای موردنیاز شهرداری را انجام نداده است. کاواک شهردار دستگیرشده گفت در فاجعه زلزله بستگان زیادی را از دست داده و قبلا بهعنوان پیمانکار مشغول به کار بوده اما پس از شهردارشدن شرکت را به برادرش عثمان کاواک واگذار کرده است.
بر اساس گزارش منتشرشده توسط اداره راهبرد و بودجه ترکیه در 18 مارس 2023، کل هزینه خسارتهای زلزله ششم فوریه ۲۰۲۳ برای اقتصاد ترکیه دو تریلیون لیر (حدود 10۴ میلیارد دلار) بوده است. بااینحال، طبق گزارش کمیسیون تحقیقات زلزله مجلس در سال 2023، هزینه کل زلزله حدود ۱۵۰ میلیارد دلار بوده است. خسارت مادی که معادل 9 درصد از تولید ناخالص داخلی ترکیه در سال 2023 بود، تقریبا بیش از شش برابر خسارت مالی ناشی از زلزله ایزمیت (گولجوک، دریای مرمره) در سال 1999 بود. بانک جهانی هزینه مستقیم زلزله برای سوریه را 5.1 میلیارد دلار اعلام کرد. این رخداد سومین زمینلرزهای بود که بیشترین خسارت مالی را در جهان وارد کرد. سازمان جهانی کار (ILO) اعلام کرد که 658 هزار کارگر در ترکیه و 170 هزار کارگر در سوریه معیشت خود را بر اثر زمینلرزه از دست دادهاند.