تنش درونحزبی برای انتخاب رئیس مجلس نمایندگان آمریکا
فرصت ماه نوامبر برای جلوگیری از تعطیلی مجدد دولت فدرال چندان دور نیست و در چشم برهمزدنی از راه میرسد اما هنوز تکلیف ریاست مجلس نمایندگان آمریکا روشن نیست.
فرصت ماه نوامبر برای جلوگیری از تعطیلی مجدد دولت فدرال چندان دور نیست و در چشم برهمزدنی از راه میرسد اما هنوز تکلیف ریاست مجلس نمایندگان آمریکا روشن نیست. جمهوریخواهان که کوین مککارتی رئیس سابق مجلس نمایندگان را از سمت خود برکنار کرده بودند، اکنون با آزمون مهمی دست و پنجه نرم میکنند و باید فردی را برای ریاست مجلس نمایندگان نامزد کنند که توانایی رهبری اکثریت جمهوریخواه مجلس در روزهای پرتنش پیشرو را داشته باشد. قانونگذاران جمهوریخواه به تازگی جیم جوردن، رئیس کمیته قضائی مجلس نمایندگان کانگرس آمریکا را به عنوان جایگزین کوین مککارتی، رئیس پیشین مجلس نمایندگان نامزد کردند. جوردن که متحد سرسخت دونالد ترمپ، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده است، تلاش خواهد کرد تا قبل از رأیگیری عمومی که ممکن است هفته آینده برگزار شود، همکاران خود از حزب جمهوریخواه را که به شدت دچار اختلاف شدهاند، متحد سازد. او در اوایل این هفته در یک رأیگیری غیرعلنی از ستیف اسکالیس عقب افتاد. اسکالیس در رأیگیری داخلی قانونگذاران جمهوریخواه با ۱۱۳ رأی موافق در برابر ۹۹ جوردن پیروز شد. اما جوردن پس از آنکه اسکالیس در رأیگیری عمومی نتوانست آرای کافی را به دست بیاورد و از نامزدی خود انصراف کرد، فرصت دیگری را برای احراز این کرسی به دست آورد. مجلس نمایندگان کانگرس آمریکا برای نخستین بار در تاریخ ۲۳۴ساله خود، روز سوم اکتبر مککارتی را با ۲۱۶ رأی موافق در برابر ۲۱۰ رأی مخالف از سمتش برکنار کرد. شماری از قانونگذاران راست افراطی حزب جمهوریخواه در مجلس نمایندگان کنگره ایالات متحده که از همکاری مککارتی با دموکراتها عصبانی بودند، خواستار رأیگیری برای برکناری او شده بودند.
جوردن یکی از قانونگذاران راست افراطی حزب جمهوریخواه است و به همین دلیل همه جمهوریخواهان نمیخواهند او را در مقام ریاست مجلس که در قطار جانشینی رئیسجمهور این کشور در رده دوم قرار دارد، ببینند. آستن سکات، یکی از مخالفان جوردن گفت: «اگر میخواهیم حزب اکثریت باشیم، باید مانند حزب اکثریت عمل کنیم». برخی از جمهوریخواهان پیشنهاد کردهاند که به پتریک مکهنری، رئیس موقت مجلس اختیارات بیشتری داده شود تا رهبری مجلس نمایندگان را برای مدتی در اختیار بگیرد.
جوردن برای احراز کرسی ریاست مجلس نمایندگان به ۲۱۸ رأی نیاز دارد و جمهوریخواهان که با تفاوت اندکی در مقایسه با دموکراتها در مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده اکثریت هستند، هراس دارند که ممکن است انتخابات رئیس مجلس به چندین دوره کشیده شود.
مککارتی نیز در ماه ژانویه سال جاری میلادی پس از ۱۵ دور رأیگیری به ریاست مجلس نمایندگان رسید، زیرا برخی جمهوریخواهان به او رأی نمیدادند و دموکراتها به طور کامل از نامزد خود حمایت میکردند. تمامی ۲۱۲ عضو دموکرات مجلس نمایندگان به حکیم جفریس برای ریاست مجلس رأی دادند و اکنون نیز توقع میرود که تمام دموکراتها به جفریس رأی بدهند. برکناری مککارتی باعث توقف کار در مجلس نمایندگان شده است. این در حالی است که ضربالاجل برای چندین لایحه از جمله تصویب بودجه که از تعطیلی دفاتر دولتی جلوگیری میکند، در اواسط ماه نوامبر منقضی میشود.
علاوه بر این، کمک به اوکراین و نیاز آنان به قطعنامهای بر اساس تحولات اخیر در اسرائیل، قانونگذاران جمهوریخواه را بر آن داشته است تا بر لزوم انتخاب سریع رئیس جدید تأکید کنند تا به مجلس اجازه دهد تا به کار خود بازگردد.
در همین حال، استیو اسکالیس نماینده جمهوریخواه کنگره آمریکا درست یک روز بعد از آنکه از سوی حزب خود نامزد شد، از رقابت برای ریاست مجلس نمایندگان کنارهگیری کرده است. اسکالیس، ۵۸ساله، برای جلب آرای اکثریت در این مجلس با مانع جدی روبهرو بود. این خبر بعد از آن اعلام شد که اعضای جمهوریخواهان مجلس نمایندگان تشکیل جلسه دادند. معلوم نیست اکنون چه کسی نامزد این پست خواهد شد. اسکالیس بعد از آن جلسه به خبرنگاران گفت که «لازم است اعضا دستور کار خاص خود را کنار بگذارند و بر آن چیزی تمرکز کنند که کشور لازم دارد». او گفت: «مجلس نمایندگان نیازمند رئیس است و ما باید مجلس را بازگشایی کنیم. اما معلوم است که برخی حاضر نیستند. هنوز شکافهایی وجود دارد که باید برطرف شود».
اسکالیس با وجود پیروزی مقابل جیم جوردن، نماینده راستگرا با نارضایتی فزاینده اعضای عادی حزب روبهرو بود. تلاشها برای تغییر نظر نمایندگان و جمعآوری ۲۱۷ رأی لازم برای پیروزی او در این رقابت در روز پنجشنبه ناکام ماند. اسکالیس پنجشنبهشب در سخنانی اذعان کرد که آرای کافی «فراهم نبود». اسکالیس در مقایسه با جوردن یک نامزد متعارفتر به حساب میآمد. او به تدریج در رده رهبری حزب ترقی کرد و وجهه خود را به عنوان یک قانونگذار کارآمد و کسی که توانایی جمعکردن کمکهای مالی را دارد تثبیت کرد. تا زمانی که مجلس نمایندگان رئیس نداشته باشد، امکان وضع لوایح یا تصویب درخواستهای کاخ سفید برای کمکهای اضطراری را نخواهد داشت. به علاوه این بدان معنی است که کنگره قادر به وضع طرحهای بودجه نیست، درحالی که بودجه فعلی دولت تا اواسط ماه نوامبر به پایان خواهد رسید و اگر بودجه تازهای تصویب نشود دولت ممکن است تعطیل شود. پیش از کنارهگیری اسکالیس از این رقابت، جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان پیشنهادهایی را برای پایاندادن به تلاطم در کنگره مطرح کردند. یک پیشنهاد این است که پاتریک مکهِنری، رئیس موقت این مجلس، برای مدتی محدود از اختیارات بیشتری برخوردار شود به طوری که مجلس نمایندگان امکان انجام امور به خصوص تصویب بودجه برای پرهیز از تعطیلی دولت را داشته باشد. اما این کار نیازمند همکاری دموکراتهاست. قانونگذاران درباره عملیبودن این پیشنهاد دچار اختلاف نظر بودند. یک گزینه دیگر این است که دموکراتها و جمهوریخواهان برای انتخاب نامزدی که مورد قبول هر دو طرف است همکاری کنند. برخی دموکراتها هم پیشنهاد کردهاند که بعضی از جمهوریخواهان میتوانند با پیوستن به آنها حکیم جفریس - رهبر اقلیت دموکراتها در این مجلس - را به عنوان رئیس انتخاب کنند. ولی خیلیها این گزینه را بعید میدانند.
رد پای ترامپ
روزنامه محافظهکار فیگارو در تحلیلی درباره تنشهای داخلی اخیر جمهوریخواهان که در برکناری رئیس مجلس نمایندگان نمایانتر شد، نوشت: برکناری رئیس مجلس نمایندگان آمریکا را نتیجه موضعگیری تعدادی نماینده جمهوریخواه رادیکال میداند که با دموکراتها همراه شدند و رویدادی بیسابقه در تاریخ کنگره آمریکا را رقم زدند. این رویداد دو روز بعد از آن اتفاق افتاد که کوین مککارتی، برای تصویب بودجه موقت دولت با دموکراتها همراه شد تا از فلجماندن دولت جلوگیری کند. اما جمهوریخواهان تندرو، کنارآمدن رئیس مجلس را با جناح مخالف برنتابیدند و سرانجام تحت رهبری مَت گیتز، نماینده تندرو فلوریدا، که ظاهرا دشمنی شخصی و دیرینهای با مککارتی دارد، او را برکنار کردند.
به عقیده فیگارو، این وضعیت، «نشانهای از بحران عمیق حزب جمهوریخواه است که طی آن اکثریت محافظهکار به رهبری مککارتی با اقلیت رادیکال و گاه نهیلیست درافتاد». این اقلیت تندرو که برای فلجکردن نهادهای حکومتی آمریکا از هیچ اقدامی روگردان نیست، هر روز خواستههای تازهای را در کنگره مطرح میکند: از توقف کمکها به اوکراین تا کاهش بودجه دولت که البته با توجه به قدرت دموکراتها در مجلس سنا هیچ بختی برای پذیرفتهشدن ندارند.
فیگارو خبر میدهد مَت گیتز در پشت پرده به شدت از سوی دونالد ترامپ حمایت میشود. ترامپ که به وضوح استراتژی ایجاد هرجومرج را دنبال میکند و امیدوار است که از این طریق دوباره به ریاستجمهوری برسد، در شبکهای که خود به راه انداخته (Truth Social) نوشته است: «چرا جمهوریخواهان همیشه بین خودشان دعوا دارند؟ چرا به جای این کار با دموکراتهای چپ رادیکال که کشور را رو به ویرانی میبرند مبارزه نمیکنند؟» روزنامه لوموند هم مینویسد: «از هفت سال پیش که حزب جمهوریخواه زیر سلطه ترامپ قرار گرفت، مدام شاهد انفجارهای درونی بوده است». این وضعیت اگرچه میتواند برای نمایندگان دموکرات لذتبخش باشد، با این حال حکیم جفریس، رئیس اقلیت دموکرات در مجلس نمایندگان از رقبای سیاسی خود خواسته که از «افراطیگری و هرجومرج» پرهیز کنند و به «جنگ داخلی» پایان دهند. در حالی که هنوز جانشین قطعی کوین مککارتی معلوم نیست، روزنامه لوموند مینویسد که با کناررفتن او، تصویب بودجه کمک به اوکراین به خطر میافتد. به عقیده سرمقالهنویس لوموند، ماجراهای اخیر کنگره آمریکا چهره حزب جمهوریخواه را بعد از تحولات 15 سال اخیر برملا میکند: بخشهایی از این حزب اساسا نسبت به دولت فدرال آمریکا کینه میورزد و به بهانه «خلوص ایدئولوژیک» که معمولا نقابی برای جاهطلبیهای فردی است به بینظمی و هرجومرج دامن میزند. لوموند مینویسد که اختلال در عملکرد دموکراسی آمریکایی و ویرانهای که از مجلس نمایندگان باقی مانده جز اینکه متحدان واشنگتن را نگران و دشمنان آمریکا را شاد کند حاصل دیگری نخواهد داشت.