اعضای اکو بر استفاده از مسیرهای ترانزیتی ایران تأکید کردند

رئیس دولت سیزدهم که به منظور شرکت در شانزدهمین اجلاس سازمان همکاری‌ اقتصادی اکو به ازبکستان سفر کرده بود، در بدو ورود در فرودگاه بین‌المللی اسلام کریموف تاشکند مورد استقبال عبدالله عارفوف، نخست‌وزیر این کشور، قرار گرفت. تا چند سال اخیر سازمان همکاری­‌های اقتصادی اکو برای ایران حکم یک گزینه اجتناب‌ناپذیر برای دیپلماسی اقتصادی و منطقه­‌ای را داشته است؛ از‌این‌رو سیدابراهیم رئیسی در اولین برنامه سفر خود به ازبکستان با شوکت میرضیائف دیدار کرد و در این دیدار ضمن ابراز رضایت از روند اجرائی‌شدن توافقات میان دو کشور به‌ویژه در بخش آی‌تی، تجارت، حمل‌ونقل و مسائل پولی و بانکی، بر ضرورت هدف‌گذاری و تلاش برای ارتقای بیشتر سطح همکاری‌ها در حوزه‌های یاد‌شده تأکید کرد. رئیسی در ادامه، توسعه تعاملات سیاسی و اقتصادی با کشورهای اسلامی، همسایه و همسو را از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی عنوان کرد و با اشاره به اهمیت جایگاه سازمان‌های منطقه‌ای در زمینه‌سازی برای تسهیل روابط با کشورهای همسو، بر بهره‌گیری از ظرفیت این سازمان‌ها در تقویت مناسبات و تعاملات فی‌مابین تأکید کرد. شوکت میرضیائف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، نیز در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از میزبانی از دکتر رئیسی و هیئت عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران، بر ضرورت تقویت مناسبات و همکاری‌ها میان ایران و ازبکستان تأکید و از افتتاح خانه نوآوری ایران در تاشکند تشکر کرد و آن را موجب آشنایی بیشتر فعالان اقتصادی این کشور با دستاوردها، ظرفیت‌ها و تجربیات جمهوری اسلامی ایران دانست. رئیس دولت سیزدهم در شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی «اکو» در تاشکند، پایتخت ازبکستان، با اعلام حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو و فعالیت‌های آن و تأکید بر اینکه مصمم هستیم منابع و انرژی بیشتری را برای رونق همکاری‌ها در اکو بسیج کنیم، اظهار کرد: روند مثبت همکاری‌ها در اکو علاقه‌مندی فزاینده کشورهای عضو به تقویت مناسبات منطقه‌ای در قالب اکو، باور دیرینه و درونی ما را تقویت می‌کند که سازمان اکو کماکان مرتبط‌ترین و بالغ‌ترین سازوکار همکاری اقتصادی در منطقه ماست؛ ظرفیت کم‌نظیری که بر پایه‌های استواری مانند جمعیت عظیم و بالنده، منابع فراوان طبیعی و انرژی، موقعیت جغرافیایی کم‌نظیر و بالاتر از همه، فرهنگ زاینده و هویت مشترک ممتاز بنا نهاده شده است. رئیسی همچنین در پایان بخش ابتدایی سخنان خود که مربوط به جنایات رژیم صهیونیستی و در حمایت از مردم مظلوم و مقتدر غزه بود، برای دقایقی سخنرانی را قطع و از حاضران خواست برای آرامش روح شهدای غزه فاتحه‌ای قرائت کنند. او در بخشی دیگر از سخنانش گفت: در نشست قبلی سران در عشق‌آباد، این‌جانب برخی ضرورت‌ها را که به ارتقای سطح همکاری‌ها در اکو و توسعه ملی و منطقه‌ای همه ما و نیز ارتقای رتبه و منزلت این سازمان در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی منجر می‌شود، برشمردم؛ ضرورت‌هایی مانند آزادسازی بیشتر تجارت درون‌منطقه‌ای، تقویت و تکمیل شبکه‌های مواصلاتی منطقه‌ای، توسعه همکاری‌ها در حوزه ترانزیت و تجارت انرژی، بهره‌گیری از منافع و امتیازات اقتصاد دیجیتال و دانش‌بنیان و نیز پی‌ریزی یک نظام مالی جدید برای تبادلات اقتصادی در منطقه. رئیسی همچنین به مسئله افغانستان که تنها غایب این نشست بود، اشاره کرد و گفت: در ادامه جای دارد به موضوع افغانستان به‌عنوان کشوری مهم در همسایگی جمهوری اسلامی ایران و از اعضای اصلی اکو نیز اشاره کنم. کماکان در انتظار حکومتی فراگیر، مسئول و پاسخ‌گو با حضور مؤثر همه گروه‌های قومی و مذهبی در افغانستان هستیم. البته همان‌طور که قبلا هم اعلام کرده‌ایم، سازمان اکو باید برنامه‌ای درباره حمایت از افغانستان را در کمک به مردم نجیب آن کشور و کمک به بازسازی و توسعه اقتصادی آن کشور به اجرا گذارد. زلزله اخیر نیز بر دشواری‌ها و مشکلات مردم شریف بخش‌های وسیعی از این کشور افزوده است. جمهوری اسلامی ایران مانند همیشه آماده ارسال کمک‌های بشردوستانه است و این آمادگی را دارد تا کمک‌های سایر کشورها و مناطق جهان را نیز به آن کشور منتقل کند. او‌ در پایان هم گفت: در پایان مایلم مجددا حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو و فعالیت‌های آن را اعلام کنم. مصمم هستیم منابع و انرژی بیشتری را برای رونق همکاری‌ها در اکو بسیج کنیم. در دوره ریاست دوره‌ای بر اکو در سال ۲۰۲۴ نیز برنامه‌هایی را طراحی و با مشورت اعضا و دبیرخانه اجرائی خواهیم کرد. امیدوارم نشست بعدی وزرای امور خارجه اکو در اواخر سال ۲۰۲۴ به میزبانی جمهوری اسلامی ایران شاهد تصمیمات خوبی باشد. دیگر وزرای حوزه‌های تخصصی کشورهای عضو نیز ضرورت دارد نشست‌های خود را بدون وقفه و به طور مستمر برگزار کنند تا تصمیمات لازم و به‌موقع برای پیشبرد همکاری‌ها اتخاذ شود. در ادامه رئیسی پس از سخنرانی در اجلاس اکو با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان و اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، در حاشیه شانزدهمین اجلاس سازمان همکاری اقتصادی اکو در تاشکند دیدار و گفت‌وگو کرد. سیدابراهیم رئیسی در دیدار با اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، بر لزوم فشار همه‌جانبه جهان اسلام بر رژیم جنایتکار صهیونیستی، قطع روابط سیاسی و اقتصادی کشورهای اسلامی با رژیم صهیونسیتی به‌عنوان اقدامی مؤثر و بازدارنده در توقف جنایات صهیونیست‌ها تأکید کرد و افزود: همه کشورهای اسلامی از‌جمله ایران، ترکیه و مصر در معرض امتحانی الهی قرار دارند تا با اقدامات به‌موقع خود با این جنایت بی‌سابقه مقابله کنند. او تصریح کرد: اگر نشست اضطراری سازمان همکاری‌های اسلامی در عربستان منجر به کمک به ملت فلسطین و نجات آنها نشود، دامنه درگیری‌ها در منطقه افزایش می‌یابد؛ چرا‌که ملت‌های منطقه متوجه می‌شوند که دولت‌های اسلامی در کمک به مردم فلسطین و غزه ناتوان هستند. رئیسی افزود: گلایه شدید از روند قطره‌چکانی کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه و توقف محموله‌های کمک‌های بشردوستانه و مردمی ایران و چندین کشور مسلمان دیگر در این گذرگاه داریم. سید‌ابراهیم رئیسی پس از بازگشت از سفر ازبکستان و تاجیکستان، ضمن ارائه گزارشی از این سفرها اظهار کرد: سفر به ازبکستان برای شرکت در اجلاس اکو بود. در این اجلاس، گزارشی از اقدامات انجام‌شده و برنامه‌های آینده ارائه شد؛ موضوعات مهمی از‌جمله ترانزیت، تسهیل تجارت به‌ویژه تجارت درون‌منطقه‌ای، تسهیل امور گمرکی، مسائل زیست‌محیطی، علم و فناوری‌های نوین و گردشگری بررسی شد. او ادامه داد: اعضای اکو تأکید داشتند که همکاری‌ها باید افزایش یابد. آنها بر ترانزیت کالا از مسیر ایران تأکید داشته و نیمی از اعضا تأکید کردند این مسیر بهترین مسیر چه به لحاظ صرفه‌جویی در زمان و چه ارزان‌بودن است. از این نظر ایران می‌تواند راه‌های ترانزیتی را تنظیم کند. رئیسی با اشاره به مطرح‌شدن موضوع فلسطین در این اجلاس به خاطر مسلمان‌بودن کشورهای عضو، خاطرنشان کرد: فلسطین موضوع اول جهان اسلام و دنیا است و برخی اعضا در سخنرانی خود به این موضوع توجه داشتند. از قبل گفته شده بود این اجلاس بیانیه پایانی ندارد؛ اما به دلیل تأکید ما و حمایت اعضا قرار شد بیانیه‌ای درباره فلسطین صادر شده و بر ضرورت قطع بمباران و جنایات رژیم صهیونیستی، رفع محاصره غزه، آغاز امدادرسانی و احقاق حقوق حقه مردم فلسطین تأکید شود. او با اشاره به دیدارهای خود با رؤسای جمهور ترکیه، آذربایجان و ازبکستان در حاشیه اجلاس اکو افزود: در دیدار با اردوغان هرچند مسائل دوجانبه بررسی شد؛ اما موضوع فلسطین به بحث اصلی تبدیل شد. مواضع اردوغان در اجلاس خوب بود؛ اما تأکید من این بود که این مواضع کفایت نمی‌کند و باید به اقدام و عمل تبدیل شود. انتظار مسلمانان از مسئولان خود این است که اقدامات آنها موجب بازدارندگی برای رژیم صهیونیستی شود. من در این دیدار بر راهکار رهبر معظم انقلاب مبنی بر قطع ارتباط با رژیم صهیونیستی تأکید داشتم. قطع ارتباطات سیاسی و اقتصادی با این رژیم باید انجام شود؛ زیرا بسیار می‌تواند در بازدارندگی مؤثر باشد. من این موضوع را به اردوغان تأکید کردم. امیدوارم موضوع فلسطین به اقدام و عمل تبدیل شود و بازدارندگی سریعی در منطقه داشته باشد.او‌ همچنین درباره سفر خود به تاجیکستان گفت: فعالیت تجاری ما در مقایسه با سفر دور اول به تاجیکستان تفاوت جدی در این مدت پیدا کرده است. در این سفر، یک سند راهبردی و ۱۸ سند کاری امضا کردیم. او با بیان اینکه ظرفیت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برای همکاری دو کشور وجود دارد، تصریح کرد: زمینه‌های فرهنگی خوبی در تاجیکستان برای همکاری وجود دارد. مردم تاجیکستان کار با ایران را بسیار می‌پسندند و از آن استقبال می‌کنند و در حوزه کار تجاری و اقتصادی کار با ایران برای آنها اولویت دارد. رئیسی در پایان گفت: امیدواریم این سفرها و نشست‌ها به توسعه روابط ما در منطقه بینجامد و سیاست همسایگی که برای دولت ما اساس است، تحقق عینی و عملی پیدا کند؛ به‌ویژه آنکه ایران در دور بعدی اجلاس اکو در سال آینده، ریاست اجلاس را بر‌عهده خواهد داشت.