رئیس سازمان زندان‌ها: با عفو رهبری بسیاری از «زندانیان شاغل» آزاد شدند
زندانیانی که آزادند
سال‌هاست با تمهیداتی که قانون‌گذار اندیشیده، برای برخی از محکومان که البته جزء رسته مجرمان خشن و سابقه‌دار نباشند شرایط بازپروری بدون حضور در سلول فراهم شده است که به رأی‌باز‌ها معروف هستند.
سال‌هاست با تمهیداتی که قانون‌گذار اندیشیده، برای برخی از محکومان که البته جزء رسته مجرمان خشن و سابقه‌دار نباشند شرایط بازپروری بدون حضور در سلول فراهم شده است که به رأی‌باز‌ها معروف هستند. محکومانی که با داشتن شرایط عمومی استفاده از این ارفاق قانونی و تأمین وثیقه لازم می‌توانند صبح تا ظهر با فعالیت در مشاغل تحت نظارت سازمان زندان‌ها هم از حداقل درآمد بهره‌مند شوند و هم با یادگیری حرفه و شغلی جدید در آینده می‌توانند با پایان دوره محکومیت کسبوکار خود را راه بیندازند، به خصوص بعد از پایان کار می‌توانند به جمع خانواده خود بازگردند.
دیروز برای آشنایی خبرنگاران با آنچه تاکنون برای زندانیان مرد زندان بزرگ تهران در همین راستا انجام شده بازدید میدانی ترتیب داده شده بود تا از نزدیک شاهد فعالیت زندانیانی که به جای سلول، آموزش و فعالیت کشاورزی و دام‌پروری را انتخاب کرده‌اند، باشند.
کارکردن به جای ماندن در سلول
یکی از زندانیان در گفت‌وگو با «شرق» توضیح داد که بعد از چهار سال زندان اکنون شش ماهی می‌شود که مشغول فعالیت در باغ پسته شده است. او که به ۹ سال زندان به دلیل حمل ۳۰ گرم شیشه محکوم شده معتقد است همین که شب پیش خانواده است بسیار راضی است. او گفت که از پنج صبح تا یک ظهر مشغول کار است و درآمدی حدود سه تا چهار میلیون هم دارد. زندانی دیگری که مشغول فعالیت در کارگاه نجاری بود و در دوره آموزشی قرار داشت هم از اینکه در حال یادگیری حرفه جدیدی بود ابراز خشنودی کرد، هرچند معتقد بود بالاجبار تن به این کار داده اما از ماندن در زندان برایش بهتر بوده. او هم متهم مواد مخدری برای ۲۰ گرم هرویین و شیشه بود با حکم هشت سال و شش ماه حبس، یک سال قزلحصار بوده و اکنون شش ماه است که رأی‌باز شده است. مددجوی دیگر که برای دو کیلو و نیم گراس، سه سال و ۴۰ روز حبس داشت، تأکید کرد اگر بعد از آزادی وام و حمایتی باشد می‌تواند با این آموزش‌ها کسبوکار خود را راه بیندازد اما از میزان حقوق دریافتی ناراضی بود و می‌گفت کفاف هزینه زندگی و زن و بچه‌‌هایش را نمی‌دهد.
بعد از بازدید، رئیس سازمان زندان‌ها به همراه معاونان خود در جمع خبرنگاران حاضر شد.
با عفو رهبری بسیاری از زندانیان شاغل آزاد شدند
رئیس سازمان زندان‌ها در نشست خبری خود با اصحاب رسانه در حاشیه تور خبرنگاران از اشتغال زندانیان فشافویه گفت: در پایان سال گذشته با عفو گسترده مقام معظم رهبری در زندان‌های کشور بسیاری از زندانیان شاغل آزاد شدند و طی ماه‌های گذشته همچنان آمار اشتغال زندانیان رو به فزونی است. تعداد زندانیان شاغل ٣٦هزار و ٣٤١ نفر است و زندانیان شاغل نسبت به ابتدای سال ۹ هزار نفر افزایش داشته است. نشست خبری غلامعلی محمدی رئیس سازمان زندان‌ها و رحیم مطهرنژاد مدیرعامل بنیاد تعاون زندان‌ها به همراه معاون سلامت اصلاح و تربیت، معاونان دادستان تهران در امور زندان‌ها و مسئولان دیگر با محوریت توانمندسازی و اشتغال زندانیان با حضور اصحاب رسانه برگزار شد. محمدی افزود: مطابق با قوانین، فعالیت‌های سازمان زندان‌ها به سه بخش اساسی تقسیم می‌شود؛ اولین بخش اقدامات تأمینی بوده و کلیه فعالیت‌هایی را شامل می‌شود که با هدف نگهداری مناسب زندانیان از لحاظ جسمی، روحی و روانی و ایجاد امنیت اجتماعی و قضائی برای جامعه طی دوره حبس انجام می‌شود از جمله خدمات نگهداری، غذا، پوشاک، بهداشت و درمان، ایجاد فضای نگهداری مناسب و زیربنایی و مباحث امنیتی و قضائی. محمدی بیان کرد: دومین اقدامات تربیتی همه فعالیت‌هایی است که منجر به اصلاح رفتار و عملکرد رفتاری زندانیان شده تا پس از آزادی از انجام مجدد جرم و ایراد خسارت به جامعه و افراد آن و بازگشت مجدد آنان به زندان جلوگیری می‌کند و این شامل همه فعالیت‌ها و اقدامات فرهنگی و تربیتی دوره‌های آموزشی کلاسیک از سوادآموزی تا دانشگاه و غیرکلاسیک هنری و ورزشی، حرفه‌آموزی و مهارتی و از همه مهم‌تر اشتغال می‌شود که در ابعاد گسترده‌ای با هدف غنی‌سازی اوقات زندانیان و نیل به اهداف تربیتی ارائه و اجرا می‌شود. وی ادامه داد: سومین اقدامات حمایتی کلیه فعالیت‌هایی است که با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی زندانیان و خانواده زندانیان حین حبس و تکمیل فرایند اصلاح و تربیت تا رسیدن زندانی آزادشده به شرایط مطلوب و پذیرش و تثبیت در جامعه انجام می‌شود و این شامل خدمات مددکاری و روان‌شناسی، حمایت از خانواده زندانیان توانمندسازی زندانیان و خانواده‌ها و مراقبت بعد از خروج زندانیان و... می‌شود.رئیس سازمان زندان‌ها گفت: هر چقدر این چرخه تکمیل‌تر باشد خروجی خدمات زندان‌ها هم بهتر و امکان موفقیت بیشتر است. با افزایش کیفیت خدمات ارائه‌شده در سطح زندان‌ها طی ۲۰ ماه اخیر شاخص کوتاه‌مدت بازگشت مجدد به زندان که در دنیا به‌عنوان شاخص اصلی سنجش عملکرد زندان‌ها مورد محاسبه قرار می‌گیرد، کاهش چشمگیری داشته و کاهش حدود ۳۰درصدی را تجربه کرده است. بازگشت مجدد زندانیان آزادشده در سال ۱۳۹۹ که در همان سال بازگشت به زندان داشته‌اند ۶۶ نفر در ازای هزار نفر زندانی آزادشده، در سال ۱۴۰۰ که در همان سال بازگشت به زندان داشته‌اند ۵۵ نفر در ازای هزار نفر زندانی آزادشده و در سال ۱٤۰۱ که در همان سال بازگشت به زندان داشته‌اند ۴۵ نفر در ازای هزار نفر زندانی آزادشده است. وی درخصوص اشتغال زندانیان گفت: فقط اشتغال مولد به بالاترین سطح در پایان سال جاری به حدود ۴۶هزار و ۱۰۰ نفر رسید که حکایت از رشد ۵۰درصدی نسبت به ابتدای سال گذشته داشت؛ این در حالی است که تعداد زیادی از زندانیان در قالب اشتغال نشسته تولیدات فراوانی را داشته و دارند. رئیس سازمان زندان‌ها تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۱۸ هزار نفر در مراکز اشتغال خصوصی خارج از زندان مشغول هستند. رویکرد ما استقرار نظام عادلانه و انگیزه‌بخش در دستمزد زندانیان است تا با این اتفاق فرهنگ کار و کارآفرینی بین زندانیان افزایش یابد و زمینه برای کمک بیشتر به خانواده از محل درآمد زندانیان فراهم شود.
دستمزد زندانیان شاغل چقدر است؟
محمدی بیان کرد: در شهریور ماه سال ١٤٠٣ به طور میانگین به هر زندانی شاغل ماهانه مبلغ ۲۴۸۰۰۰۰، ۲۴ ریال دستمزد پرداخت شده که نسبت به میانگین دستمزد پرداختی در سال ۱۴۰۱ به مبلغ 16 میلیون و 347 هزار ریال، حدود ۴۹ درصد رشد داشته است.
وی در ادامه تشریح کرد: برای اشتغال مولد در مجموع در شهریور سال گذشته حدود ۵۵ میلیارد تومان و در شهریور امسال حدود ۸۸ میلیارد تومان دستمزد به زندانیان پرداخت شده که رشد قابل توجه حدود ۶۰ درصدی را نشان می‌دهد.
ماجرای کسبوکار زندانیان
بنیاد تعاون زندانیان با ۸۲ سابقه سال، مسئولیت حرفه‌آموزی، اشتغال زندانیان و کمک به امرار معاش خانواده‌های آنان را بر عهده دارد. این بنیاد با در اختیار داشتن هزار واحد تولیدی، سالانه بالغ بر ۵۰ هزار نفر از زندانیان را در داخل، پیرامون و بیرون از زندان‌های کشور مشغول به کار کرده و بیش از پنج هزار نوع محصول را در صنایع مختلف تولید و به بازار عرضه می‌کند.
بنیاد تعاون زندانیان براساس اساسنامه دو مأموریت مهم شامل، حرفه‌آموزی به زندانیان در زمان تحمل حبس و ایجاد اشتغال برای زندانیان ایجاد شده است تا مددجویان ضمن بهتر طی‌کردن دوران محکومیت خود بتوانند کسب درآمد داشته باشند و هزینه زندگی خود و خانواده‌هایشان را تأمین کنند. از دیگر کار‌های بنیاد تعاون زندانیان نیز می‌توان به اداره واحد‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی اشاره کرد.
در بازدید میدانی دیروز، خبرنگاران با شرکت کشت و صنعت حامیان فدک یکی از ۱۰ شرکت وابسته به بنیاد تعاون زندانیان آشنا شدند که چند مجتمع دارد و تمامی اراضی متعلق به شرکت دو هزارو ۶۵۰ هکتار است و محصولات مختلفی اعم از گندم، جو، کلزا و... را تولید می‌کند. اهالی رسانه در این تور نظارتی از ناحیه خانلق بازدید کردند که در آن ۴۲۰ قطعه شترمرغ پرورش داده می‌شود، همچنین ۳۰۰ کندو زنبور عسل، دام‌پروری و زراعت در این مجتمع وجود دارد که مددجویان رأی باز در آن مشغول به کار هستند. ناحیه آراد با مساحت ۳۰۰ هکتار از دیگر مکان‌هایی بود که خبرنگاران از آن بازدید کردند که در آن شش‌هزارو ۶۰۰ رأس گوسفند پرورش داده می‌شود.
بازدید از ناحیه زلف‌آباد که حدود ۵۰۰ هکتار زیر کشت دارد و شامل ۱۷۲ هکتار کشت یونجه، ۲۰۲ هکتار کشت جو، ۵۲ هکتار گندم و ۵۵ هکتار تریتیکاله است و یک واحد پرورش ماهی و یک واحد سه هزار رأسی پرواربندی گوسفند دارد، از دیگر برنامه‌های این تور نظارتی بود.
همچنین خبرنگاران از کارخانه تولید مصنوعات چوبی بنیاد تعاون زندانیان استان تهران بازدید کردند که یکی از واحد‌های مدرن تولید محصولات چوبی شامل در‌های چوبی، کمد و مبلمان است. بخشی از این محصولات چوبی در داخل زندان‌ها و بخشی دیگر نیز اطراف زندان تولید می‌شود.
خبرنگاران در این تور نظارتی از باغ پسته اشتهازان وابسته به بنیاد تعاون زندانیان بازدید کردند. وسعت این باغ ۴۲۰ هکتار است که ۴۰۴ هکتار آن کشت شده و سیستم آبیاری قطره‌ای تحت فشار در آن راه‌اندازی شده است و دارای دو استخر ۲۰ هزار و ۵۰ هزار مترمکعب ذخیره‌کننده آب است که جمعا میزان ظرفیت آب استخر‌ها ۷۰ هزار مترمکعب است، همچنین آب مورد نیاز این باغ از هفت حلقه چاه تأمین می‌شود.
در این باغ پسته رقم‌های پایه بادامی اردکان، رقم پیوندی اکبری و احمدآقایی کشت می‌شود و ۱۳۵ مددجو در آن مشغول به کار هستند.
معاون رئیس سازمان زندان‌ها در پاسخ به «شرق»:
قطعی تلفن بند زنان اوین بررسی خواهد شد
در حاشیه نشست خبری رئیس سازمان زندان‌ها، امکان پرسش و پاسخ برای خبرنگاران فراهم شد که محمود ضیایی‌فر معاون رئیس سازمان زندان‌ها پاسخ‌گوی سؤالات خبرنگاران بود. او در پاسخ به سؤال «شرق» مبنی بر اینکه «زندان محل نگهداری زندانیان در شرایطی برابر است. چگونه است که فیلم کباب‌پزی از بند محکومان مالی زندان اوین با گوشی موبایل هوشمند ضبط و منتشر می‌شود اما بند زنان اوین مدتی است از چهارشنبه‌شب تا روز شنبه تلفن عمومی هم ندارد؟» گفت: در رابطه با ورود و استفاده از گوشی موبایل به شدت حساس هستیم و همان‌گونه که با رصد دقیق سعی در ممانعت ورود مواد مخدر به زندان‌ها داریم، در رابطه با موبایل هم حساس هستیم اما خب واقعیت این است که ممکن است مواردی از ورود موبایل رخ دهد که با فعال‌کردن جمر سیم‌کارت‌های احتمالی را می‌سوزانیم، منکر وجود موبایل نیستیم اما اگر متوجه همراهی زندانبان در چنین مواردی شویم با اینکه قانونی در این رابطه نداریم اما زندانبان را اخراج می‌کنیم. ما در تمام زندان‌ها فروشگاه و رستوران داریم که استفاده از این رفاه بسته به درآمد زندانیان است که فعالیت و اشتغال زندانیان کمک خوبی برای گذران راحت در زندان است. زندانی امانت دست ماست و حتی موردی بود که زندانبان در اصفهان زندانی را کتک زده بود که ظرف ۱۰ روز اخراج شد. اگر زندانبان سبب ورود مواد مخدر، موبایل و تنبیه بدنی زندانی شود بدون اغماض، مجازات و اخراج خواهد شد. ما موردی داشتیم زندانی موبایل را در بدن خود جاساز و وارد زندان کرده بود مثلا قیمت موبایل اگر بیرون ۱۰ میلیون است در زندان می‌شود ۱۰۰ میلیون، بنابراین تلاش برای ورود موبایل وجود دارد اما ما هم سعی در کنترل و ممانعت از این امر داریم. صددرصد موفق نیستیم اما بسیار سختگیرانه با متخلفان برخورد می‌کنیم. او در رابطه با قطعی تلفن بند زنان اوین با ابراز بی‌اطلاعی از مسئله وعده بررسی موضوع را داد. در ادامه مطهرنژاد، رئیس بنیاد تعاون زندانیان هم در توضیحاتی تکمیلی گفت: امام می‌فرمایند زندانی به غیر از تحمل دوران محکومیت نباید مجازات دیگری را متحمل شود؛ بنابراین وظیفه انسانی ما حکم می‌کند شرایط رفاه همه زندانیان را فراهم‌کنیم که شرایط طبخ غذا هم در همین راستا فراهم است. ما با تأمین مواد اولیه و تجهیز آشپزخانه این امکان را فراهم‌کرده‌ایم که هم وقت زندانی پر می‌شود، هم غذای دلخواه خود را می‌پزد. بین اوین و سایر زندان‌ها هم فرقی در این زمینه وجود ندارد؛ همه زندان‌ها برای ما به یک میزان اهمیت دارند.
