«شرق» از جدیترشدن فرآیند شکلگیری آتشبس دوم در جنگ غزه و توقف نسلکشیهای اسرائیل گزارش میدهد
شیب کاهشی جنگ؟
با سفر دیروز چهارشنبه اسماعیل هنیه به مصر، زمزمهها برای برقراری آتشبس در غزه پررنگتر از قبل شده است. اگرچه حماس و جنبش جهاد اسلامی پیششرط خود برای مذاکرات را توقف کامل حملات و آتشافروزیهای اسرائیل اعلام کرده و در کنار آن اسرائیل هم پس از عدم تمدید آتشبس به تکرار اعلام کرده بود تا رسیدن به اهداف خود در نوار غزه دیگر به دنبال مذاکره با حماس نخواهد بود، اما اکنون سیر تحولات به سمتی میل کرده که دو طرف (اسرائیل و حماس) را مجددا پای میز مذاکره کشانده است. دراینباره خبرگزاری فرانسه اعلام کرد رئیس دفتر سیاسی حماس دیروز برای گفتوگو درباره آتشبس و تبادل اسرا به مصر سفر کرده است.
شرق: با سفر دیروز چهارشنبه اسماعیل هنیه به مصر، زمزمهها برای برقراری آتشبس در غزه پررنگتر از قبل شده است. اگرچه حماس و جنبش جهاد اسلامی پیششرط خود برای مذاکرات را توقف کامل حملات و آتشافروزیهای اسرائیل اعلام کرده و در کنار آن اسرائیل هم پس از عدم تمدید آتشبس به تکرار اعلام کرده بود تا رسیدن به اهداف خود در نوار غزه دیگر به دنبال مذاکره با حماس نخواهد بود، اما اکنون سیر تحولات به سمتی میل کرده که دو طرف (اسرائیل و حماس) را مجددا پای میز مذاکره کشانده است. دراینباره خبرگزاری فرانسه اعلام کرد رئیس دفتر سیاسی حماس دیروز برای گفتوگو درباره آتشبس و تبادل اسرا به مصر سفر کرده است. پیشتر خبرگزاری مذکور (فرانسه) به نقل از یک منبع نزدیک به حماس اعلام کرده بود که اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی این جنبش برای انجام مذاکراتی با محوریت دستیابی به توافق آتشبس در نوار غزه و تبادل اسیران با رژیم صهیونیستی چهارشنبه به مصر میرود.
سفر امیرعبداللهیان به دوحه پیش از سفر هنیه به قاهره
در حالی سفر هنیه به مصر برای انجام مذاکرات صورت گرفته که ساعاتی قبل از آن حسین امیرعبداللهیان با رئیس دفتر سیاسی حماس دیدار کرد. وزیر امور خارجه که بامداد دیروز چهارشنبه، تهران را به مقصد دوحه ترک کرده بود، با هنیه در پایتخت قطر گفتوگوی مفصلی داشت که به نظر میرسد بیارتباط با سفر رئیس دفتر سیاسی حماس به مصر برای انجام مذاکرات آتشبس نیست. آنگونه که ایسنا گفته حسین امیرعبداللهیان در دیدار با اسماعیل هنیه، ابعاد و جزئیاتی از جدیدترین تلاشهای دیپلماتیک کشورمان در حمایت از ملت فلسطین و توقف جنایات جنگی اسرائیل علیه غزه را برشمرد و افزود: «امروز هیچکس تردید ندارد که مقاومت و ملت فلسطین بهرغم تحمل دردها و رنجهای فراوان و تقدیم بیش از ۲۰ هزار شهید در ۷۵ روز گذشته، برتری قدرت و اراده خود را بر ماشین کشتار رژیم صهیونیستی اثبات کرده است».
امیرعبداللهیان ضمن تقبیح حمایتهای همهجانبه و نامحدود آمریکا از اسرائیل در جنگ جاری علیه غزه و تأکید بر مسئولیت حقوقی و بینالمللی آمریکا نسبت به جنایات جنگی و نسلکشی علیه فلسطینیان، به برخی تلاشها و پیامهای سیاسی دولت آمریکا به منظور یافتن راهی برای برونرفت از بنبست و شکست راهبردی نظامی اشاره کرد و تأکید کرد: «اینکه آمریکا به این نتیجه برسد که جنگ راهحل نیست، یک تحول بزرگ است و آنها بهتر است هرچه زودتر از تداوم حمایت بیحاصل و شکستخورده خود از راهبرد نظامی جنونآمیز رژیم اشغالگر دست بردارند».
امیرعبداللهیان با اشاره به سرگردانی راهبردی کاخ سفید درخصوص بحران غزه گفت: «همه در داخل کاخ سفید معتقدند رژیم صهیونیستی باید پیروز میدان باشد، اما اکنون با درک واقعیتهای میدان و اطمینان از قدرت ایستادگی و پایداری مقاومت مردم فلسطین، همزمان با حمایت تمامعیار نظامی از رژیم کودککُش صهیونیستی، در پی آن هستند که با یک روش سیاسی، آبرومندانه از این جنگ خارج شوند و رژیم اسرائیل را از این شکست راهبردی نجات دهند». وی با بیان برخی تلاشهای دیپلماتیک کشورمان در سطوح مختلف ازجمله رایزنیهای انجامشده در سطح سران توسط رئیسجمهور کشورمان، این را هم خاطرنشان کرد: «جمهوری اسلامی ایران مانند گذشته به تلاشهای حداکثری دیپلماتیک خود در حمایت از ملت مظلوم اما مقتدر و صبور فلسطین به منظور خاتمهدادن به تجاوز جنایتکارانه رژیم صهیونیستی علیه غزه، پایان کامل محاصره و ارسال فوری کمکهای گسترده انساندوستانه و نیز مقابله با طرحهای سیاسی تحمیلی و جانبدارانه از رژیم صهیونیستی ادامه خواهد داد».
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: «جمهوری اسلامی ایران اطمینان دارد که ملت فلسطین همانگونه که در میدان مقاومت و نبرد علیه جنگ نابرابر تحمیلی توسط رژیم صهیونیستی و حامیان آن بهویژه دولت آمریکا، اقتدار، توانایی و صلابت خود را اثبات کرده است، در حوزه سیاسی نیز مانند گذشته اجازه تحقق طرحهای سیاسی تحمیلی را به هیچکس نخواهد داد و ایران از تلاشها و ابتکار عملهای سیاسی مقاومت برای برونرفت از شرایط جاری، توقف جنگ علیه غزه و رفع محاصره ظالمانه و ضدبشری علیه شهروندان فلسطینی و نیز حق مشروع و طبیعی ملت فلسطین در تعیین نهایی سرنوشت خود حمایت میکند».
اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس نیز در این دیدار علاوه بر تشریح آخرین وضعیت میدانی جنگ علیه غزه، به تشریح تلاشها و رایزنیها و تحرکات سیاسی مقاومت برای پایاندادن به حملات اسرائیل علیه غزه و کرانه غربی با هدف ایجاد یک آتشبس پایدار، رفع کامل محاصره و ارسال گسترده کمکهای انساندوستانه برای شهروندان پرداخت. اسماعیل هنیه گفت که بعد از گذشت ۷۵ روز از آغاز جنگ علیه غزه و جنایات بیسابقه علیه مردم و شهروندان فلسطینی و بهرغم شهدای بسیار، اما مقاومت همچنان قدرتمند و در وضعیت درخشان و ممتازی به سر میبرد. وی با اشاره به اینکه اسرائیل با وجود جنایتهای بیشمار به هیچیک از اهداف راهبردی و اعلامشده خود دست نیافته است، عنوان کرد: «رژیم صهیونیستی ادعا میکرد که بر شمال غزه سیطره یافته است، اما اکنون مقاومت در تمام مناطق شمال نوار غزه حضور داشته و مقاومت میکند؛ هرچند در سایه حمایت تمامعیار آمریکا، رژیم صهیونیستی در حال ارتکاب جنایات هولناکی علیه ساکنان در تمام نوار غزه و نیز رفتارهای ضدبشری علیه شهروندان بازداشتشده فلسطینی است».
هنیه از حمایت جریانهای مقاومت در منطقه و همچنین حمایتهای سیاسی، دیپلماتیک و رسانهای ایران از مقاومت و ملت فلسطین تجلیل و تقدیر کرد و افزود: این حمایتها و نیز تحرکات گسترده مردمی در کشورهای اسلامی و غیراسلامی در سراسر جهان در حمایت از فلسطین، آثار روحی و معنوی زیادی برای ملت فلسطین و نیز آثار و فشارهای سیاسی زیادی بر رژیم صهیونیستی و دولتهای غربی حامی رژیم دارد و ما برای پایاندادن به جنگ و تجاوز ظالمانه و وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین به این حمایتها نیازمندیم. هنیه با ابلاغ سلامهای گرم خود به رهبر معظم، رئیسجمهور، دولت و ملت ایران، از حمایتهای همیشگی و مستمر ایران از ملت فلسطین خاصه حمایتهای دیپلماتیک مستمر و چشمگیر ایران از مقاومت و ملت فلسطین پس از عملیات طوفان الاقصی تشکر و قدردانی کرد.
از تماس تلفنی امیرعبداللهیان با همتای عمانی تا دیدار با همتای قطری
البته پس از دیدار امیرعبداللهیان و هنیه، حوالی ظهر دیروز بود که وزرای خارجه ایران و قطر در دوحه گفتوگو کردند. به گزارش ایسنا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران که در دوحه به سر میبرد با محمد بنعبدالرحمن، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر دیدار و گفتوگو کرد. در دیدار حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان با شیخ محمد بنعبدالرحمن آلثانی، نخستوزیر و وزیر امور خارجه قطر برخی موضوعات مورد اهتمام دوجانبه و منطقهای ازجمله تحولات فلسطین و غزه مورد گفتوگو و تبادل نظر قرار گرفت. در این دیدار وزیر امور خارجه کشورمان روابط سیاسی میان دو کشور را سازنده و متمایز توصیف کرد و بر لزوم تقویت تلاشهای مشترک به منظور ارتقای روابط تجاری و اقتصادی دوجانبه همپای روابط سیاسی دو کشور تأکید کرد. امیرعبداللهیان با ابراز خرسندی از اجرای بخشهای مهمی از توافقات رؤسای دو کشور، به برگزاری موفق اجلاس اخیر کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی دو کشور اشاره کرد و پیگیری مشترک برای اجرای کامل توافقات را خواستار شد. وزیر امور خارجه کشورمان همچنین با اشاره به مسئله فلسطین و تحولات غزه بهعنوان مهمترین موضوع مشترک مورد اهتمام و پیگیری دو کشور در دوماهه اخیر با هدف توقف پایدار آتشافروزیهای رژیم اسرائیل علیه شهروندان در غزه و ارسال کمکهای انساندوستانه، افزایش تحرکات در سطح منطقهای و بینالمللی مبتنی بر یافتن راهکار سیاسی برای بحران غزه را حائز اهمیت دانست و بر ضرورت تداوم تلاشهای مشترک در مسیر اهداف مورد توافق دو کشور و مبتنی بر خواست و نیاز ملت فلسطین تأکید کرد.
امیرعبداللهیان با اشاره به دریافت برخی پیامها و نشانهها گفت به نظر میرسد آمریکاییها در تلاشهای جدید میخواهند حساب خود را از حساب جنایات رژیم صهیونیستی در حق فلسطینیها جدا کنند، اما عملا همچنان در کنار رژیم اسرائیل در روند شکستخورده نظامی ایستادهاند. وی زمان را به ضرر دولت آمریکا و اسرائیل دانست و عنوان کرد «اصرار رژیم صهیونیستی بر تداوم جنگ علیه غزه و حمایت دولت آمریکا از این رژیم، صرفا بر ابعاد و دامنه شکست نظامی و سیاسی آنها و نیز افزایش مسئولیتهای بینالمللی آنها خواهد افزود».
شیخ محمد بنعبدالرحمن آلثانی نخستوزیر و وزیر خارجه قطر نیز در این دیدار، با ارائه ارزیابی مثبت از روند روابط دوجانبه، عزم کشورش را برای اجرای کامل توافقات رؤسا و مسئولان دولتی دو کشور و ارتقای روابط اقتصادی و تجاری فیمابین مورد تأکید قرار داد. وی ضمن مثبت و مؤثر خواندن تلاشهای مشترک دو کشور در مسیر تحقق آتشبس پایدار در غزه و تقویت ارسال کمکهای گسترده انساندوستانه برای مردم فلسطین، روند تحولات را به نفع راهکار سیاسی و حرکت به سمت پایان جنگ ارزیابی کرد. دقایقی پیش از دیدار وزرای امور خارجه ایران و قطر، منابع خبری اعلام کردند امیرعبداللهیان و بدر بنحمد البوسعیدی وزرای خارجه ایران و عمان تلفنی گفتوگو کردند.
به گزارش الخلیج آنلاین، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران و بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، تلفنی گفتوگو کردند. دو طرف در این گفتوگو به آخرین تحولات غزه و تلاشهای انجامشده در راستای ایجاد آتشبس و توقف حملات اسرائیل پرداختند. وزیر خارجه عمان در این گفتوگو بر موضع ثابت کشورش در حمایت از ملت فلسطین برای تحقق کامل حقوق آن و همچنین تحقق صلح عادلانه و فراگیر تأکید کرد.
تشریح جزئیات دیدار امیرعبداللهیان و هنیه
پس از دیدار وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و رئیس دفتر سیاسی حماس، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در تشریح جزئیات این دیدار افزود که دیدار حسین امیرعبداللهیان و اسماعیل هنیه فرصت دیگری بود که گفتوگوها و تبادل نظراتی درباره آخرین وضعیت فلسطین انجام شود. آنطور که ایرنا گزارش داده، سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد که ایران بهعنوان مهمترین حامی ملت فلسطین در مبارزه رهاییبخش ملت فلسطین از ابتدای تحولات جاری تلاشهای دیپلماتیک گستردهای را در سطح منطقهای و بینالمللی برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین، پایان جنگ جنایتکارانه و تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه غزه انجام داده است.
او افزود «در سایه ارتباط نزدیک و مشورتهای منظمی که میان طرفین وجود داشت، آخرین وضعیت سیاسی و میدانی تحولات غزه مورد گفتوگو و تبادل نظر قرار گرفت و هنیه گزارش کاملی از وضعیت میدانی و داخلی غزه ارائه داد». کنعانی همچنین بیان کرد که «خوشبختانه هنیه در این دیدار روحیه و چشمانداز خوبی را از توانایی نیروهای مقاومت در میدان ترسیم کرد». او این را هم گفت که «آنچه ما از گفتوگوها دریافت کردیم، این است که مقاومت هم از جنبه میدانی و هم توان نظامی از وضعیت بسیار خوبی با وجود همه جنایاتی که انجام شده، برخوردار است». کنعانی در ادامه خاطرنشان کرد «مسیری که رژیم صهیونیستی در پیش گرفته، هرگز به نتیجه مطلوبی نخواهد رسید و تا این لحظه پیروزی قطعی از آن مردم فلسطین است». سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با بیان اینکه آنچه تاکنون رژیم صهیونیستی انجام داده، تحت مدیریت و اشراف راهبردی آمریکا بوده است، افزود که «دولت آمریکا بازنده اخلاقی و سیاسی جنگ غزه است».
او در ادامه با اشاره به چشمانداز و روند تحولات غزه، تصریح کرد که «امیرعبداللهیان آخرین نتایج حاصله از مذاکرات دیپلماتیک خود را بیان و هنیه نیز اعلام کرد که برای توقف و آتشبس پایدار آمادگی داریم؛ اما بههیچوجه تحت حملات رژیم اسرائیل مذاکره نخواهیم کرد؛ چراکه آمادهایم با تمرکز بر حقوق بنیادین و طبیعی و اصولی فلسطین برای آتشبس گفتوگو کنیم». سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با اشاره به کنشگری دوحه، عنوان کرد که با دولت قطر درباره ضرورت توقف فوری جنگ ظالمانه رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه اتفاق نظر داریم و در این مسیر تلاشهای مشترک خوبی انجام شده است. او افزود که تهران و دوحه در راستای گشایش مسیر ارسال کمکهای انساندوستانه به غزه و شکلگیری توقف پایدار وضعیت جنگی مشورتهایی را انجام دادند.
چراغ سبز تلآویو با 3 پیششرط
پیش از سفر اسماعیل هنیه به مصر، رئیسجمهور اسرائیل از آمادگی تلآویو برای برقراری آتشبس انسانی دیگری با مقاومت فلسطین خبر داد. به گزارش ایسنا، اسحاق هرتزوگ، روز سهشنبه تصریح کرد که ما آماده آتشبس انسانی دیگری برای اجازه به آزادی اسیران هستیم. دفتر رئیسجمهور اسرائیل اعلام کرد که او در مقابل جمعی از سفیران گفت که ما آماده آتشبس انسانی دیگری در غزه و انتقال کمکهای انسانی بیشتر هستیم تا امکان آزادی اسیران فراهم شود.
البته هرتزوگ گفت که مسئولیت کاملا برعهده یحیی السنوار، رئیس حماس در نوار غزه و دیگر رهبران حماس قرار دارد. پیشتر دیوید بارنیا، رئیس موساد، با محمد بن عبدالرحمن آلثانی، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر و ویلیام برنز، رئیس آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، روز دوشنبه در ورشو، پایتخت لهستان، برای بررسی توافق تبادل جدید اسیران دیدار و گفتوگو کرد. روزنامه یدیعوت آحارونوت گزارش داد که اسرئیل از «سه اصل اساسی» یا «سه پیششرط» در مذاکرات سخن گفت؛ نخست اینکه هرگونه مذاکراتی با حماس در شرایط آتشبس باشد و حتی یک روز آتشبس هم بدون بازگرداندن اسیران نباشد.
اما شرط دوم این است که توافق از جایی ادامه یابد که توافق پیشین متوقف شد، به این معنا که اسرائیل از تحویلگرفتن زنانی که در اسارت ماندهاند، کوتاه نخواهد آمد. شرط سوم این است که توافق براساس سازوکارهای آشکاری برای هریک از گروهها انجام شود. پس از آنکه مقاومت یک فایل ویدئویی از اسیران منتشر کرد، اسرائیل تمایل دارد که اسیران سالخورده را در کنار زنان و بیماران بازگرداند و تلآویو تأکید دارد که فقط درباره استرداد اسیران زنده صحبت کند. این روزنامه به نقل از یک منبع سیاسی عبری که نامش را ذکر نکرد، گزارش داد که روزهای آتی تعیینکننده خواهد بود و همراه با فشار خواهد بود. در این روزها، توپ در زمین اسرائیل نیست. رئیس موساد گام نخست را برداشت و درحالحاضر فشارها از ایالات متحده به قطر و از قطر به حماس انتقال خواهد یافت و این امر چند روز زمان میبرد.
آمادهباش دوحه در کنار قاهره
به موازات میزبانی مصر از اسماعیل هنیه و اعلام آمادگی اسرائیل برای انجام مذاکرات، رسانههای عبری دیروز چهارشنبه گزارش دادند که تلآویو، قطر را هم از آمادگی خود برای برقراری آتشبس به مدت یک هفته در ازای آزادی ۴۰ اسیر حماس از نوار غزه مطلع کرده است. به گزارش ایسنا، عصر سهشنبه وبگاه واللا به نقل از مقامات اسرائیلی و یک منبع خارجی گزارش داد که تلآویو میانجیگر قطری را از آمادگی خود برای برقراری آتشبس به مدت یک هفته مطلع کرده است. به نوشته این وبگاه، میانجیگر قطری به اسرائیل اطلاع داده است که حماس برای ازسرگیری مذاکرات نیاز به توقف جنگ دارد. این وبگاه توضیح داد که دیوید بارنیا، رئیس موساد، با محمد بن عبدالرحمان آلثانی، نخستوزیر و وزیر امور خارجه قطر، در ورشو دیدار کرد و بر درخواست اسرائیل از حماس برای کنارگذاشتن سلاح و تسلیمشدن خود تأکید کرد. درحالیکه وزیر خارجه قطر توضیح داد که حماس برای موافقت با تکمیل قرارداد تبادل اسیران و ورود به آتشبس جدید، درخواست آتشبس و پایان جنگ در نوار غزه را دارد.
پیشازاین، هلی تروبر، عضو کابینه امنیتی اسرائیل، سهشنبه به وبگاه Ynet گفت که کابینه درباره توافق تبادل زندانیان با حماس بحث کرده است؛ اما «درحالحاضر هیچ چیز مشخصی وجود ندارد». تروبر از فراکسیون «اردوگاه اصلی» افزود که روز دوشنبه در کابینه رایزنی درباره این موضوع انجام شد و درحالحاضر چیزی روی میز نیست. میتوانم بگویم که به چنین طرحی نزدیک شدهایم. او بیان کرد اظهاراتی وجود دارد که امیدوارم کامل شوند؛ اما هنوز خیلی زود است که این را بدانیم. تروبر درباره احتمال آزادی اسرای فلسطینی با احکام طولانیمدت از طرف تلآویو در ازای آزادی اسرائیلیهای بازداشتشده در نوار غزه، گفت «معلوم است که دراینباره رایزنیهایی انجام شده است». او افزود با توجه به اینکه «این بررسیها خارج از کابینه انجام شود، درست نیست؛ زیرا حماس به این موضوعات گوش میدهد» و هر چیزی که من اکنون میگویم، ممکن است بر مذاکرات تأثیر بگذارد و به نقطه شروع تبدیل شود؛ بنابراین من فقط در داخل کابینه صحبت میکنم. او ادعا کرد که «تعهد ما واقعی و عمیق است و مسئولیت بازگرداندن همه مردان و زنان ربودهشده به خانههایشان را برعهده داریم. نحوه اجرای آن به ما بستگی دارد؛ اما نهتنها به ما. ما باید بدانیم که همه کارها را انجام دادهایم و از هر فرصتی برای بازگرداندن آنها استفاده کردهایم». تروبر صحبت درباره دو هدف اصلی اسرائیل از جنگ غزه، یعنی بازگشت اسرا و از بین بردن حکومت حماس را تکرار کرد؛ اما افزود که «بازگشت ربودهشدگان فوریتر است. هر دو مهم هستند؛ اما این مهمتر است. امکان هدف قراردادن حماس پسفردا و همچنین ماه آینده وجود دارد و اتفاقا در وهله اول باید گفت که انتظار میرود این جنگ ماهها و سالها طول بکشد؛ بنابراین من میتوانم فردا، پسفردا، پس از یک ماه، پس از یک سال آنها را هدف قرار دهم؛ اما مطمئن نیستم که بتوانم افراد ربودهشده را بعد از یکی، دو روز برگردانم». تروبر این را هم گفت که «ما میبینیم که آنجا چه میگذرد و از کسانی که بازگشتهاند میشنویم که شرایط چگونه است؛ بنابراین اگر امروز یا فردا امکان بازگرداندن آنها وجود دارد، باید این امکان را فراهم کنیم».
البته او این را هم گفت «یک چیز است که من قطعا با آن موافق نیستم و آن توقف جنگ، یعنی پایاندادن به جنگ است». تروبر اینگونه ادامه داد «ما متوجه هستیم که مرحله بعدی (تبادل اسیران) پیچیده خواهد بود؛ اما معتقدیم که امکانپذیر است و مطمئنا معتقدیم که باید تمام تلاش خود را برای بازگرداندن اسیران به خانه انجام دهیم. هزینههایی نیز در پی خواهد داشت و پیچیده خواهد بود؛ اما این تعهد ما به آنها است و بعد از همه اینها میگویم که جنگ باید به اشکال مختلف و با آتشبسهای مشخص ادامه یابد».