ترکیه و یونان؛ چرخش در دیپلماسی دفاعی
پس از سفر اخیر رئیسجمهوری ترکیه به یونان برای شرکت در پنجمین شورای عالی همکاری ترکیه و یونان در هفتم دسامبر، بسیاری از مقامات یونان بر همکاری دوجانبه سودمند، دستور کار مثبت و اقدامات اعتمادساز دفاعی و نظامی تأکید میکنند. دندیاس، وزیر دفاع یونان، اگرچه سفر اخیر اردوغان به یونان را گام مثبتی دانسته، اما تأکید کرده «ما وظیفه داریم برای هرگونه سناریویی آماده باشیم.
محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بینالملل: پس از سفر اخیر رئیسجمهوری ترکیه به یونان برای شرکت در پنجمین شورای عالی همکاری ترکیه و یونان در هفتم دسامبر، بسیاری از مقامات یونان بر همکاری دوجانبه سودمند، دستور کار مثبت و اقدامات اعتمادساز دفاعی و نظامی تأکید میکنند. دندیاس، وزیر دفاع یونان، اگرچه سفر اخیر اردوغان به یونان را گام مثبتی دانسته، اما تأکید کرده «ما وظیفه داریم برای هرگونه سناریویی آماده باشیم.
ما سادهلوح نیستیم که انتظار داشته باشیم مشکلات ما با ترکیه با تشکیل یک شورای عالی و چنین دیدارهایی حلوفصل شود. برای ایجاد یک تحول واقعی در روابط با ترکیه، باید رویکردهای این کشور با موضوعات خاص که هریک میتواند تنش را افزایش دهد، تغییر کند».
از دیدگاه او، تهدید جنگ علیه حق یونان در گسترش آبهای سرزمینی خود، توافقنامه ترکیه و لیبی درخصوص تحدید مناطق دریایی بین دو کشور، دیدگاه دکترین «وطن آبی» و رویکرد یونان در قبال قبرس و سایر خواستههای غیرمنطقی ترکیه اساسا باید تغییر کند. او امیدوار است ترکیه به سیاست خود در زمینه کاهش تنش در میدان ادامه دهد.
وزیر دفاع ازجمله شخصیتهای سیاسی است که بعضا نسبت به نتایج اخیر سفر اردوغان به آتن تردید میکند، اما اجبارا باید خود را با سیاستهای کلی کشورش هماهنگ کند.
او فضای مثبت بهوجودآمده در روابط آتن-آنکارا را «پنجره فرصت» میداند. در دیدار او با همتای ترک خود در جریان سفر اردوغان به آتن، طرفین با تأکید بر اقدامات اعتمادساز، اعلام کردند از هرگونه اقدامات تهاجمی خودداری کنند.
وزیر دفاع یونان با حضور در پارلمان یونان، به سفر اردوغان به آتن اشاره کرد و آن را مثبت دانست و مدعی شد: همه ما معتقدیم یک تغییر واقعی در روابط یونان و ترکیه ایجاد شده، ورق برگشته و طرفین به دنبال یک راهحل ساختاری هستند. مسئله قبرس نمیتواند حلنشده باقی بماند. از دیدگاه او، شرط بقای ملی، برقراری سیستم پشتیبانی از تمامیت ارضی و دفاع از حاکمیت ملی است. به اعتقاد او، دیپلماسی دفاعی بسیار فراتر از خرید تسلیحاتی است و شامل پاسخ به یکسری سؤالات فراتر از مرزهای جغرافیایی است. در شرایط کنونی باید از سیاست واقعبینانه بلندمدت پیروی کرد.
«یاشار گولر»، وزیر دفاع ترکیه نیز در نشست عمومی مجلس ملی ترکیه، به روابط یونان و قبرس با ترکیه اشاره کرد. به گفته او«در نتیجه دیدارهایی که پس از فاجعه زلزله در ترکیه رخ داد، دوران مثبتی را در روابط ترکیه با یونان تجربه میکنیم. هدف ما حلوفصل مشکلات در دریای اژه و مدیترانه شرقی بر اساس قوانین بینالمللی است. به تلاشهایمان برای حفظ این فضای مثبت با یونان از طریق ادامه گفتوگوها و جلسات در بالاترین سطح ادامه میدهیم. ما البته منافع خود را بههیچوجه به خطر نمیاندازیم، درحالیکه برای یافتن راهحل مسالمتآمیز تلاش میکنیم. ما از این روند خرسندیم و به نگرش سازندهای که در دیدارهایی که با طرفین خود در چارچوب سفر رئیسجمهور ترکیه داشتیم، ادامه میدهیم».
او که از راهحل دو کشوری و همچنین به رسمیت شناختن حاکمیت برابر و موقعیت بینالمللی برابر ترکهای قبرس حمایت میکند، مدعی است در موضوع قبرس، همانطور که در افکار عمومی بینالمللی آشکارا بیان میشود، تنها راهحل قطعی این است که دو دولت جداگانه حاکم باشند تا حقوق مردم ترک قبرس را تضمین کند. وی از طرفین خواست با منطق به واقعیتهای تاریخی و فعلی بپردازند. ترکیه تحت هر شرایطی به حمایت از منافع مشروع برادران قبرسی خود ادامه میدهد.
وزیر دفاع ترکیه در جدیدترین موضعگیری خود، مذاکرات اخیر رهبران یونان و ترکیه و بهویژه مذاکراتش با همتای یونانی خود را مثبت ارزیابی کرد و از سفر وزیر دفاع یونان به ترکیه که در آن توافقاتی پیشبینی شده، خبر داد. او پس از آتشسوزیها و زمینلرزهها در ترکیه، به فضای مثبت حسن همجواری با یونان اشاره و ابراز امیدواری کرد که چنین فضایی در آینده ادامه یابد. دومین نشست درباره اقدامات اعتمادسازی برگزار خواهد شد و ما با آنها بحث و توافق خواهیم کرد. ما در تلاش هستیم تا اعتمادها را افزایش دهیم. این فرایندی نیست که برای حل مشکلات آغاز شده باشد، بلکه برای افزایش اعتماد است.
بهعنوان دو همسایه، این روابط را توسعه خواهیم داد و تلاش داریم تا آنها را ادامه دهیم و قادر به انجام آن هستیم. رئیسجمهوری ما خیلی خوب اشاره کرد که ممکن است بین دو «برادر» یا بین دو «همسایه» مشکلاتی وجود داشته باشد، اما میخواهیم روابط خوب همجواری را توسعه دهیم و به این سیاست ادامه خواهیم داد. همتای من قبلا به منطقه زلزله آمده بود و مایل است دوباره به این منطقه سفر کند.
وزیر دفاع ترکیه، رویکرد راهحلمحور و رابطه صادقانه و سازنده را به نفع هر دو کشور میداند. او تأکید کرده به تلاشهای خود برای حفظ این فضای مثبت با یونان ادامه خواهد داد.