کره شمالی آماده میزبانی از «نزدیکترین دوست»
وزارت خارجه کره شمالی اعلام کرد کشورش برای استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، آماده است.
وزارت خارجه کره شمالی اعلام کرد کشورش برای استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، آماده است. پوتین در ادامه تقویت روابط روسیه و کره شمالی، دو متحد سنتی، احتمالا بهزودی عازم پیونگیانگ خواهد شد. در بیانیه وزارت خارجه کره شمالی که خبرگزاری مرکزی رژیم کمونیستی این کشور منتشر کرد، آمده است: «دولت کره شمالی از سفر رئیسجمهوری پوتین به پیونگیانگ به گرمی استقبال میکند». این وزارتخانه، پوتین را «نزدیکترین دوست مردم کره شمالی» توصیف کرد. ولادیمیر پوتین هفته گذشته در دیدار با چو سون هوی، وزیر خارجه کره شمالی، در مسکو، برای دیدار از پیونگیانگ در آینده نزدیک ابراز تمایل کرد. این نخستین سفر رهبر روسیه به کره شمالی در بیش از دو دهه اخیر خواهد بود؛ سفری که چند ماه پس از سفر خارجی «نادر» کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، به روسیه در سپتامبر ۲۰۲۳ انجام میشود. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هفته گذشته در جریان دیدار وزیر خارجه کره شمالی از مسکو، ابراز امیدواری کرد سفر پوتین به کره شمالی، به دعوت کیم، در آینده نزدیک انجام شود. پسکوف تأکید کرد هنوز سر هیچ تاریخی توافق نشده است و زمان آن پس از مشخصشدن، از طریق کانالهای دیپلماتیک اعلام خواهد شد. کره شمالی در این بیانیه با قدردانی از «مأموریت و نقش مهم فدراسیون قدرتمند روسیه در حفظ ثبات و تعادل راهبردی جهان»، ابراز امیدواری کرد که روسیه در آینده، در صلح و امنیت بینالمللی و ایجاد نظم بینالمللی سهمی «برابر و عادلانه» داشته باشد.
خبرگزاری مرکزی کره شمالی نخست نوشته بود پوتین «قصد دارد» به این کشور سفر کند؛ اما در گزارشهای بعدی آن را اینطور تصحیح کرد که پوتین «مایل است» بهزودی به کره شمالی سفر کند. روابط رو به رشد کیم و پوتین در سالهای اخیر، نگرانی واشنگتن و متحدانش را برانگیخته است. آنها تجارت تسلیحات بین دو کشور را نقض چند قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل خوانده و محکوم کردهاند. کاخ سفید اخیرا پیونگیانگ را به ارسال موشکهای بالستیک و پرتابگر به روسیه متهم کرده و این اقدامها را حمایت از تلاشهای جنگی مسکو و نگرانکننده خوانده است. اخیرا نیز گزارشهایی درباره استفاده روسیه از تسلیحات کره شمالی در جنگ اوکراین منتشر شده است. در همین حال، وزارت خارجه کره شمالی در بیانیهاش اعلام کرد مسکو و پیونگیانگ از اقدامهای «تحریکآمیز» ایالات متحده و متحدانش علیه حقوق حاکمیت کره شمالی نگران هستند و از همین رو برای همکاری دوجانبه به منظور مقابله با اوضاع منطقه موافقت کردهاند. کره جنوبی نیز پیشتر پیونگیانگ را به انتقال بیش از یک میلیون گلوله توپ به مسکو در ازای مشاوره در مورد فناوری ماهوارههای نظامی متهم کرده بود.
مسکو و پیونگیانگ در حالی به تقویت روابط و همکاریهایشان ادامه میدهند که گرانت شاپس، وزیر دفاع بریتانیا، هفته گذشته ضمن هشدار درباره اینکه جهان در مرحله «پیش از جنگ» قرار دارد، گفت: «بریتانیا در پنج سال آینده با جنگهایی در روسیه، چین، ایران و کره شمالی روبهرو خواهد بود».
گزینه سلاحهای هستهای غیراستراتژیک
در همین حال، یک اندیشکده گزارش داده که جنگ در اوکراین، اعتماد روسیه به نیروهای متعارف را کاهش داده و در مقابل اهمیت سلاحهای هستهای غیراستراتژیک (NSNW) را برای مسکو افزایش داده است. سلاحهای هستهای غیراستراتژیک شامل تمام سلاحهای هستهای با برد تا پنجهزارو ۵۰۰ کیلومتر است که شامل سلاحهای تاکتیکی طراحیشده برای استفاده در میدان جنگ میشود. اما سلاحهای هستهای راهبردی با برد بلندتر که روسیه و ایالات متحده برای حمله به یکدیگر به آنها نیاز خواهند داشت، شامل این تسلیحات نمیشوند. گزارش مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک (IISS) این سؤال را مطرح کرد که آیا روسیه ممکن است از یک سلاح هستهای غیراستراتژیک با این باور ذهنی که غرب اراده لازم را برای ارائه پاسخ هستهای به آن ندارد، استفاده کند؟ در ادامه این گزارش تحلیلی آمده که ادراک روسیه از فقدان اراده معتبر غربی برای استفاده از سلاحهای هستهای یا پذیرش تلفات در درگیریها، افکار و دکترین تهاجمی روسیه در استفاده از «سلاحهای هستهای غیراستراتژیک» را بیشتر تقویت میکند. منطق استفاده از NSNW برای روسیه بر سه اصل استوار است؛ نخست تشدید درگیری به شیوهای کنترلشده، دوم اقدامی برای جلوگیری از درگیری آمریکا و ناتو و سوم برای وادارکردن کشورهای غربی به پایاندادن به جنگ با شرایط مدنظر روسیه.
مسکو میگوید قصدی برای استفاده از تسلیحات هستهای ندارد؛ اما از ابتدای جنگ، اظهاراتی از سوی پوتین مطرح شده که برخی آن را نوعی تهدید به استفاده مسکو از تسلیحات هستهای تفسیر میکنند. ازجمله آنها میتوان به تهدید پوتین مبنی بر اینکه کشورهای غربی با «عواقبی روبهرو خواهند شد که هرگز در تاریخ آن را ندیدهاند»، اشاره کرد.
بااینحال، هشدارهای او مانع از ارائه کمکهای نظامی گسترده به اوکراین ازجمله سیستمهای تسلیحاتی پیشرفته از سوی ایالات متحده و متحدانش در ناتو نشده است. کمکهایی که در ابتدای جنگ غیرقابلتصور به نظر میرسید. بااینحال و با وجود تمام این کمکها، در نهایت اوکراین به توفیقی در میدان جنگ دست نیافته و بخشهایی از سرزمین خود را از دست داده است. پوتین با درخواستهای جنگطلبانه برخی از شخصیتهای تندروتر در این کشور، مخالفت کرده و اجازه استفاده از تسلیحات هستهای را نداده است. بااینحال او موضع روسیه را در قبال معاهدات هستهای کلیدی تغییر داده و گفته که در حال استقرار سلاحهای هستهای تاکتیکی در بلاروس است.
تحلیلگران و سیاستگذاران غربی از نزدیک بحث میان کارشناسان نظامی روسیه را در مورد اینکه آیا مسکو باید آستانه استفاده هستهای خود را کاهش دهد یا خیر، دنبال کردهاند. برای مثال، سال گذشته سرگئی کاراگانوف، تحلیلگر روسی، از لزوم تهدید به حملات هستهای در اروپا برای ترساندن و هوشیارکردن دشمنان مسکو صحبت کرده بود. کاراگانوف در این زمینه گفته بود: «کشورهای غربی و اروپا از ما میترسند و طبق صحبتهای خودشان، این مسئله ما را جسورتر کرده است. به همین دلیل است که ما باید کار دیگری انجام دهیم تا ایالات متحده را بیش از این بترسانیم. در حال حاضر این بحث هستهای میتواند با این هدف مؤثر واقع شود». کاراگانوف به خبرنگاران روسی گفته بود اگر روسیه واقعا برای پرتاب سلاحهای هستهای غیراستراتژیک آماده شود، کشورهای غربی سیگنالهایی دریافت خواهند کرد که میتواند برای هدف ما مفید هم باشد.
ویلیام آلبرک، نویسنده گزارش مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، میگوید کاراگانوف بخشی از یک جریان گستردهتر در روسیه درباره شکست ارتش این کشور در پیروزی قاطع و سریع در جنگ اوکراین به شمار میرود. او میافزاید که اقدام روسیه در این زمینه میتواند شامل حرکت تسلیحات از یک انبار مرکزی به یک پایگاه هوایی و احتمالا حملات متعارف در نزدیکی منطقه هدف برنامهریزیشده به منظور فلجکردن رادارها و دفاع ضدموشکی باشد. به باور آلبرک، در آن مرحله پوتین احتمالا به یک پناهگاه هستهای منتقل میشود و در صورت پاسخ هستهای بزرگ از سوی ایالات متحده، کل سیستم فرماندهی و کنترل هستهای روسیه را در حالت آمادهباش قرار میدهد.
آلبرک میگوید هرگونه استفاده روسیه از «سلاحهای هستهای غیراستراتژیک» مستلزم آن است که مسکو دُز مناسب را برای وادارکردن دشمنانش به عقبنشینی به جای ایجاد چرخه تشدید محاسبه کند. آلبرک که قبلا در پنتاگون و ناتو کار کرده است، همچنین میگوید: «این سؤال که چگونه میتوان به چنین سناریویی پاسخ داد، پرسشی است که برنامهریزان آمریکایی را تمام شب بیدار نگه میدارد». او میافزاید: «وقتی طرف مقابل از آستانه هستهای عبور کرد، چگونه میتوان تنشها را کنترل کرد و اجازه نداد کار به نابودی کامل برسد؟ چگونه میخواهید طرف مقابل را مهار و آن را کنترل کنید؟ این یکی از سختترین مشکلاتی است که از آغاز عصر هستهای با آن روبهرو بودهایم».