عدالت آموزشی نیازمند نوسازی نظام آموزش است
«آیین‌نامه تقویت و توسعه مهارت‌آموزی دانش‌آموزان» دستاوردی دیگر از دولت آیت‌الله رئیسی برای نوسازی نظام آموزشی و گسترش عدالت آموزشی است که با جایگزینی «مهارت‌آموزی» به جای «حافظه‌محوری»، منجر به تربیت نیروهایی متخصص از دل مدارس خواهد شد تا این‌گونه با «تیر» تربیت نیرو، شعار برپایی «عدالت اجتماعی» را نشانه بگیرد.
ایسنا: «آیین‌نامه تقویت و توسعه مهارت‌آموزی دانش‌آموزان» دستاوردی دیگر از دولت آیت‌الله رئیسی برای نوسازی نظام آموزشی و گسترش عدالت آموزشی است که با جایگزینی «مهارت‌آموزی» به جای «حافظه‌محوری»، منجر به تربیت نیروهایی متخصص از دل مدارس خواهد شد تا این‌گونه با «تیر» تربیت نیرو، شعار برپایی «عدالت اجتماعی» را نشانه بگیرد.
درحالی‌که آیت‌الله رئیسی بسط «عدالت آموزشی» را از اولویت‌های دولت خود دانسته و با تأکید بر اینکه «همه فرزندان ایران اسلامی باید فرصت شکوفاشدن استعدادهای‌شان را داشته باشند و دولت به مقوله عدالت آموزشی به‌عنوان زیرساخت اصلی توسعه متوازن در کشور باور جدی دارد»، نوسازی نظام آموزشی را روی میز کار خود قرار داد و حتی ۱۲ مأموریت به وزیر پرمخاطب‌ترین وزارتخانه‌اش داد، ازجمله: تدوین نقشه راه مبتنی بر سند تحول آموزش و پرورش، توجه ویژه به عدالت آموزشی و توجه ویژه به مدارس فنی و حرفه‌ای. به این ترتیب بود که طراحی و تدوین نقشه راه سند تحول به صورتی ویژه در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفت و در نهایت چندی پیش به تصویب شورای‌عالی آموزش و پرورش رسید تا با عملیاتی‌شدن آن، گامی در راستای عدالت آموزشی و به دنبالش عدالت اجتماعی و کاهش فقر برداشته شود.
از آموزش و پرورش به‌عنوان مساواتگر بزرگ در جهان یاد میشود، چراکه وقتی یک نظام آموزشی باکیفیت بتواند دانش‌آموزان مختلف اعم از برخوردار و کم‌برخوردار را به یک سطح حداقلی از مهارت‌ها برساند، شکاف مهارتی و به تبع آن شکاف نابرابری و انتقال بین‌نسلی فقر کاهش می‌یابد؛ تحلیل داده‌های کشور ما نیز این موضوع را نشان می‌دهد.
«مهارت‌آموزی» به جای «حافظه‌محوری»
دولت سیزدهم با آگاهی کامل درباره این امر، تغییر رویکرد در آموزش و توجه به «مهارت‌آموزی به جای حافظه‌محوری» و سوق‌دادن آموزش‌ها به سمت «شایستگی‌محوری» را در راستای رفع نیازهای کشور برای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز بازار کار در طول دوران ۱۲ساله تحصیل در دستور کار خود قرار داد و سپس اولین آیین‌نامه اجرائی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را بعد از ۱۲ سال، با عنوان «آیین‌نامه توسعه و تقویت مهارت‌های دانش‌آموزان» پیشنهاد داد که در هیئت دولتش تصویب شد.
آیت‌الله رئیسی درحالی‌که تعلیم و تربیت را مهم‌ترین مسئله روز کشور و ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌دانست، می‌گفت: «اجازه ندهید کسانی که نگاه تحولی ندارند، مانع تحول شوند. گذشته را خوب واکاوی کنید تا موفقیت‌ها و نقاط ضعف را خوب بشناسید»؛ بدین‌گونه دولت سیزدهم با تغییر نوع نگاه خود به مؤلفه عدالت آموزشی، نتایج و ثمرات عظیمی در عمر ۳۳ماهه خود بر جای گذاشت.
در زمان استقرار دولت سیزدهم شاهد افت حدود ۱۳درصدی رشته ریاضی فیزیک در شاخه نظری بودیم که با توجه به نیاز کشور به علوم پایه، تقویت رشته ریاضی فیزیک مدنظر قرار گرفت و در همین راستا سهم رشته ریاضی فیزیک در این دولت سه درصد افزایش یافت. این در حالی است که لازمه توجه به توسعه متوازن رشته‌ها، تقویت مهارت‌آموزی در راستای پرهیز از حافظه‌محوری و توجه به مهارت‌های مختلف بود که این امر باید در دوره دوم متوسطه و شاخه فنی‌وحرفه‌ای هم دنبال می‌شد. از سویی دیگر لازمه رشد اقتصاد و رفع مشکلات اقتصادی کشور نیز، تربیت نیروهای انسانی متخصص و متعهد است که در همین راستا بر تقویت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای تأکید شد.
ابلاغ «آیین‌نامه تقویت و توسعه مهارت‌آموزی»
هرچند در دولت سیزدهم شاهد افزایش ۱۳درصدی هنرجویان دوره دوم متوسطه فنی و حرفه‌ای و کاردانش، رشد ۴۰۰درصدی ساخت هنرستان‌ها هستیم و حتی با حمایت از فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش و توسعه عدالت و نصیب برابر آموزشی، تعداد هنرجویان هنرستان‌های شبانه‌روزی در سه سال تحصیلی اخیر با روند افزایشی ۱۱درصدی روبه‌رو بوده است اما در ادامه راه رئیس‌جمهور شهید، «آیین‌نامه تقویت و توسعه مهارت‌آموزی» که در هیئت دولت تصویب شده بود، ۹ خرداد ابلاغ شد.
با واکاوی آیین‌نامه یادشده، به اهمیت آن و تکالیف دستگاه‌ها در این زمینه می‌توان پی برد که در ادامه به بخش‌هایی از آن پرداخته میشود:
افزایش سهم آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی به حداقل ۵۰ درصد کل دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه
به گزارش ایسنا، هیئت وزیران در جلسه 5/2/۱۴۰۳ به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و به استناد اصل صدوسی‌وهشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در راستای تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، آیین‌نامه تقویت و توسعه مهارت‌آموزی دانش‌آموزان را تصویب و نهم خردادماه ۱۴۰۳ آن را ابلاغ کرد که براساس‌آن وزارت آموزش و پرورش موظف است مطابق برنامه زمانی و با همکاری دستگاه‌های اجرائی سهم آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی در دوره دوم متوسطه را به حداقل ۵۰ درصد کل دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه برساند.
تکلیف سازمان اداری و استخدامی کشور برای صدور مجوز جذب هنرآموز و استادکار متناسب با نیاز وزارت آموزش و پرورش
براساس‌این سازمان اداری و استخدامی کشور نیز موظف است مجوز جذب هنرآموز و استادکار را در پنج سال برنامه هفتم متناسب با اعلام نیاز سالانه وزارت آموزش و پرورش و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه صادر کند.
الزام وزارت علوم و ارتباطات برای تربیت استادکار و هنرآموز مورد نیاز توسعه آموزش‌های هنرستانی
همچنین این آیین‌نامه وزارت علوم را نیز مکلف کرده با همکاری وزارت آموزش و پرورش و استفاده از ظرفیت دانشگاه‌های سراسری به‌ویژه دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای و به منظور تربیت و تأمین سالانه حداقل ۱۵ هزار استادکار و هنرآموز به‌عنوان نیروی انسانی متخصص مورد نیاز توسعه آموزش‌های هنرستانی و حوزه کار و فناوری با رعایت ضوابط سنجش، پذیرش، گزینش و تربیت مندرج در قانون متعهدان خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب ۱۳۶۹ و اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مصوب ۱۳۹۰ شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، زمینه جذب دانشجوی متعهد خدمت به آموزش و پرورش (بورسیه) را فراهم کند.
