تاریخ دو دوره در سه دست‌نوشته

گالری آ به همت ماهور احمدی و به مناسبت سالگرد فوت احمدرضا احمدی چیدمان گزیده‌ای از دست‌نوشت‌های روزانه ‌احمدرضا احمدی را در حوالی 20 تا 22 تیر سال‌های مختلف به نمایش گذاشته و ویدئویی ۲۰‌دقیقه‌ای از دست‌های احمدرضا در چند روز تا آخرین روز.

این بزرگداشت هنرمندانه که روز جمعه 22 تیر آغاز شد تا دوم مرداد ادامه دارد. در کنار ارزش‌های هنری و یادبودی این چیدمان، برخی از دست‌نوشته‌ها توجه من را جلب کرد. احمدرضا احمدی عادت نداشت در گفت‌وگوهایش درباره سانسور و توقیف کتاب حرف بزند. معمولا به این صفت شناخته نمی‌شد و کسی هم گمان نمی‌کرد شعرهای او نیز دچار توقیف و توقف شده باشد.

همین‌طور که لابه‌لای دست‌نویس‌هایش می‌گشتم و سعی می‌کردم به زحمت بخوانم، چشمم به یادداشتی خورد و در تاریخش دقیق شدم. این یادداشت 20 تیر 1401 نوشته شده است:

روز پرحادثه‌ای بود.

صبح خانم ادیب در وزارت ارشاد هرچه کوشش کرد، نتوانست مجوز کتاب شعرم با نام در خیابان‌های نیویورک {را} بگیرد. بسیار غمگین شدم. تصمیم گرفتم دیگر کتاب شعر چاپ نکنم... .

یادداشت 21 تیر 1401

به آیدین تلفن کردم. گفتم ارشاد به کتاب شعر من مجوز نمی‌دهد.

گفت نقاشی کن!

یادداشت بعدی مربوط به چند سال پیش بود: 20 تیر 1392 هنوز دولت جدید سر کار نیامده است:

صبح رفتم نشر ثالث. بقیه شعرهایم را برای حروف‌چینی دادم. بعد رفتم نشر چشمه- با این دخترک و هیچ.

... منشی انتشارات کانون با تلفن دعوا شدم. آن هفته گفت اگر پول نداری برو مسافرکشی. امروز هم باز {بی}پروایی و وقاحت داشت. نان من دست چه کسی است. به آقای ... مدیر تولید تلفن کردم. گفتم من دیگر کانون نمی‌آیم. برای تصویب قصه‌هایم هم کوشش نکن! من نمی‌خواهم تکلیف زندگی‌ام را چهار جوان عضو شورا تعیین کنند... .

این سه یادداشت کوتاه و دردناک فقط احوال شخصی احمدرضا احمدی نیست، تصویری از دو دوره سیاه در رفتار نهاد دولت با پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری است. در یادداشت‌ها‌ و خاطرات نوشته‌شده بسیاری دیگر از هنرمندان و نویسندگان از این موارد می‌توان یافت. این سه یادداشت هشداری است به همه کسانی که اتفاق، آنان را در صندلی تصمیم‌گیری برای دیگران می‌نشاند. در آستانه تشکیل دولت جدید، خواندن این یادداشت‌ها برای همه کسانی که چشم به این صندلی‌ها دوخته‌اند، ضروری است.