گورهای دسته‌جمعی هنوز برقرار است
10سال پس از نسل‌کشی ایزدی‌ها توسط گروه تروریستی داعش کماکان شمار چشمگیری از اعضای این جامعه مذهبی آواره، مفقود یا در اسارت هستند. در این گزارش نگاهی به وضعیت کنونی این جامعه در عراق شده است. یکی از نام‌هایی که به عنوان راوی سختی‌های «ایزدی‌ها» در خاطره‌ها ثبت شده، «نادیا مراد» است. او قربانی جنگ و خشونت جنسی در جنگ است.
دویچه‌وله: 10سال پس از نسل‌کشی ایزدی‌ها توسط گروه تروریستی داعش کماکان شمار چشمگیری از اعضای این جامعه مذهبی آواره، مفقود یا در اسارت هستند. در این گزارش نگاهی به وضعیت کنونی این جامعه در عراق شده است. یکی از نام‌هایی که به عنوان راوی سختی‌های «ایزدی‌ها» در خاطره‌ها ثبت شده، «نادیا مراد» است. او قربانی جنگ و خشونت جنسی در جنگ است. داعشی‌ها شش برادر و مادرش را جلوی چشمانش کشتند. در سال‌های گذشته دهها هزار نفر از اعضای جامعه ایزدی به پناهندگی آلمان پذیرفته شده‌اند. همچنین آلمان در کنار بریتانیا و فرانسه یکی از کشورهایی است که جنایت علیه ایزدی‌ها را با عنوان نسل‌کشی به رسمیت شناخته است.
در سال ۲۰۱۴، گروه تروریستی داعش به موصل و شهرهای اطراف آن هجوم برد. شنگال (سنجار) و مناطقی که کردهای ایزدی در آن زندگی می‌کنند، عموما در شمال استان نینوا قرار دارند و بر اساس ماده ۱۴۰ قانون اساسی عراق، جزء مناطق مورد مناقشه میان اربیل و بغداد محسوب می‌شوند. نیروهای داعش، به سوی شنگال و شهرهای اطراف آن هجوم بردند. در کمال ناباوری نیروهای پیشمرگه مقاومتی از خود نشان ندادند و به سوریه و استان دهوک گریختند و این‌گونه مردم ایزدی تنها ماندند. بخش عمده کردهای ایزدی توانستند خود را به کوهستان شنگال برسانند. اما هزاران نفر نیز توسط داعش کشته شده و به‌ویژه زنان و کودکان به بردگی گرفته شدند.
با گذشت 10 سال کماکان جامعه ایزدی‌ها از نبود امنیت رنج می‌برد. دست‌کم دو هزار و ۶۰۰ نفر مفقود هستند. این اطلاعاتی است که «برکات عیسی» روزنامه‌نگاری ایزدی بیان می‌کند. برکات و همراهانش برای زنده‌ماندن مجبور به خوردن علف و برگ درختان شده بودند. برکات پس از آنکه نجات یافته، برای سال‌ها روایتگر دردها و رنج‌های مردمش بوده است. بر اساس آمارهای غیررسمی کماکان دهها هزار نفر از ایزدی‌ها آواره هستند و عمده آنها در کمپ‌های بزرگ پناه‌جویان در استان دهوک زندگی می‌کنند. مسئله اصلی برای بازگشت آنها نبود امنیت و عدم اعتماد به جریان‌های سیاسی است.
رزا امین، از قربانیان خشونت داعش و از کنشگران این جامعه مذهبی در گفت‌وگو با تاگس‌شاو آلمان به این موضوع اشاره کرده و گفته است: «ایزدی‌ها به دلیل ترس از درگیری بین نیروهای مختلف نمی‌توانند به سرزمین خود بازگردند. ایزدی‌ها در معرض خطر قربانی‌شدن از سوی حملات هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه هستند».
پارلمان عراق مشغول بررسی لایحه عفو عمومی است. بر اساس این لایحه قرار است هزاران نفر از افرادی که با گروه تروریستی داعش در ارتباط بوده‌اند، آزاد شده و به خانه‌های خود بازگردند. هفته گذشته سه نماینده ایزدی پارلمان عراق در اعتراض به این لایحه جلسه پارلمان را ترک کردند. سازمان عفو بین‌الملل آلمان اعلام کرد که دو هزار و ۶۰۰ نفر از ایزدی‌ها کماکان مفقود هستند. به همین دلیل عفو بین‌الملل خواستار آزادی فوری همه ایزدی‌ها شده و از جامعه جهانی خواسته از بستگان آنها برای یافتن مفقودان حمایت کنند.
به گفته سازمان‌های حقوق‌بشری گمان می‌رود که شماری از این افراد، زنان ایزدی باشند. برخی از زنان ایزدی که معمولا در سنین کودکی و نوجوانی به بردگی گرفته شده و به ازدواج اجباری اعضای داعش درآمد‌‌ه‌اند، از آنها بچه‌دار شده‌اند. به همین دلیل حاضر به آشکارسازی هویت خود نیستند. زیرا بیم دارند که خود یا کودکانشان از سوی جامعه رانده شوند. همچنین گمان می‌رود که شماری از زنان و مردان ایزدی کماکان در مناطق بیابانی سوریه و حتی اردن در اسارت و بردگی عشایر عرب منطقه باشند.
بیش از ٣٠ گور دسته‌جمعی کماکان دست‌نخورده باقی مانده‌اند.
گزارش‌های سازمان‌های مردم‌نهاد در عراق تأیید می‌کنند که ایزدی‌ها بیشترین میل به مهاجرت را نشان می‌دهند. بسیاری از آنها مشتاقانه می‌خواهند به اروپا، به‌ویژه آلمان مهاجرت کنند. انگار آنها همچون دندان‌دردی هستند که در عراق برای آن نسخه‌ای وجود ندارد.
