قدرت تحول‌آفرین گردشگری و صلح
اگر اسناد مختلف untourism از جمله «اعلامیه گردشگری جهانی»، «منشور حقوق گردشگری»، «کدهای اخلاقی گردشگری» و... را بررسی و تحلیل کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که با «افزایش ارتباطات مردم»، «تقویت همکاری‌های بین‌المللی، فرهنگی و ارتباطات جهانی و گسترش دوستی و تفاهم بین مردم جهان»، گردشگری می‌تواند یک «نیروی حیاتی» برای ترویج صلح و تفاهم بین‌المللی باشد.
حسن تقی‌زاده انصاری-عضو هیئت رئیسه مجمع تشکل‌های گردشگری: اگر اسناد مختلف untourism از جمله «اعلامیه گردشگری جهانی»، «منشور حقوق گردشگری»، «کدهای اخلاقی گردشگری» و... را بررسی و تحلیل کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که با «افزایش ارتباطات مردم»، «تقویت همکاری‌های بین‌المللی، فرهنگی و ارتباطات جهانی و گسترش دوستی و تفاهم بین مردم جهان»، گردشگری می‌تواند یک «نیروی حیاتی» برای ترویج صلح و تفاهم بین‌المللی باشد.
جهان ما اکنون از بحران‌های مختلف، تنش‌های قومی و مذهبی، جنگ، بیماری و... رنج می‌برد. بنابراین، نیاز مبرم به ایجاد یک الگوی جدید از مذاکرات بین‌المللی برای از بین بردن یا کاهش ناآرامی‌ها و منازعات مختلف سیاسی و... بین ملت‌ها وجود دارد.
در واقع، این پیش‌فرض که گردشگری می‌تواند درک و تساهل بین فرهنگی را ارتقا دهد، مدت‌هاست که به عنوان زیربنای گفتمان دیپلماسی گردشگری و راهی به سوی صلح مطرح است.
گردشگری و صلح رابطه‌ای پیچیده و چندوجهی دارند که می‌توانند از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرند. گردشگری به عنوان یک صنعت جهانی پتانسیل بسیار زیادی برای ترویج روابط دوستانه دارد.
وقتی مردم به نقاط مختلف جهان سفر می‌کنند، فرصتی فراهم می‌شود تا با ملل مختلف، فرهنگ‌ها و ارزش‌های جدید آشنا شوند. این تجربه می‌تواند درک و شناخت فرهنگی متقابل میان گردشگران و جامعه میزبان را افزایش دهد، علاوه بر این از نظر اقتصادی و سیاسی نیز کشورهای میزبان منتفع می‌شوند. پس اگر عمیق‌تر به رابطه بین گردشگری و صلح نگاه کنیم، گردشگری موجب:
۱-افزایش تعاملات بین فرهنگی: (سفر و گردشگری فرصت‌هایی برای افراد فراهم می‌کند تا با فرهنگ‌ها، سنت‌ها و عقاید مختلف آشنا شوند. این تعاملات می‌تواند به کاهش پیش‌داوری و سوءتفاهم‌ها کمک کند و احترام متقابل بین ملت‌ها را افزایش دهد).
۲-توسعه اقتصادی و کاهش فقر:(گردشگری می‌تواند منبع درآمدی پایدار برای جوامع محلی باشد و به بهبود شرایط زندگی مردم کمک کند. توسعه اقتصادی می‌تواند به کاهش نابرابری‌ها و تنش‌های اجتماعی منجر شود و در نتیجه صلح و ثبات را تقویت کند).
۳-حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی: (گردشگری مسئولانه می‌تواند به حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی کمک کند. این اقدام می‌تواند به ایجاد افتخار ملی و همبستگی فرهنگی منجر شود و جوامع را به همکاری و حمایت از یکدیگر ترغیب کند).
اکنون گردشگری جهانی با سرعت خیره‌کننده‌ای در حال رشد است، به‌طوری‌که بر اساس بسیاری از معیارها، به بزرگ‌ترین صنعت جهان تبدیل شده است، تعداد گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۱.۵ میلیارد رسید و با وجود کاهش در دوره بحران کووید مجددا در سال ۲۰۲۳ به تعداد گردشگران پیش از بحران نزدیک شده است. اگر گردشگری چنین صنعت بزرگ و پرشتابی است، می‌توان تأثیرات غیرمستقیم و مستقیم آن در دیپلماسی عمومی را مورد توجه قرار داد. با شناخت از نقشی که گردشگری می‌تواند در شکل‌دادن تصویر عمومی یک مقصد یا کشور ایفا کند، فرصتی برای اندیشه بیشتر فراهم می‌شود.
بدون تردید سفر و گردشگری در مناطقی امکان‌پذیر است که آرامش و امنیت وجود داشته باشد. در مناطق جنگی یا بحرانی و پرتنش سفر و گردشگران بسیار کاهش می‌یابد، زیرا عموما گردشگران تمایل به بازدید از مقاصد امن دارند و این خصوصیت رابطه بین گردشگری و دیپلماسی را نشان می‌دهد.
کشورها می‌توانند از گردشگری به عنوان ابزار دیپلماسی استفاده کنند تا روابط دوستانه‌تری با کشورهای دیگر برقرار کنند، همچنین پروژه‌ها و رویدادهای بین‌المللی که در زمینه گردشگری برگزار می‌شود، می‌تواند به تقویت همکاری‌های جهانی کمک کند.
اگر به یافته‌ها و پژوهش‌ها توجه کنیم؛ درمی‌یابیم که اهمیت صلح و امنیت برای رشد و توسعه صنعت گردشگری در سوئیس غیرقابل انکار است. این عوامل زمینه‌ساز موفقیت گردشگری کشور، جذب مسافران، تقویت رشد اقتصادی و تسهیل تبادل فرهنگی هستند. تعهد پایدار سوئیس به صلح و امنیت، زیربنای صنعت گردشگری این کشور است، توجه به این مهم در بسیاری ازکشورهای اروپایی وآسیایی مانند اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و... یا کشورهایی مانند امارات، ترکیه، آذربایجان، عمان یا عربستان که در دهه اخیر در نظام گردشگری خود تغییرات ویژه‌ای به وجود آورده است و به دلیل دراختیارداشتن یک مقصد مهم مذهبی همیشه امنیت و آرامش را در سیاست‌های خود مورد توجه قرار می‌دهد یا کشورهایی مانند مالزی، تایلند، اندونزی، سنگاپور، هند و... یا ویتنام که با تبلیغات گسترده به دنبال حذف ذهنیت جنگ و درصدد نشان‌دادن صلح و آرامش بوده و خود را به عنوان مقصدی جذاب و محبوب معرفی می‌کنند.
اکنون ویتنام دروازه سفر‌های اروپاییان شده و توانسته به عنوان نخستین مقصد محبوب بعد از ژاپن برای کره‌ای‌ها نیز باشد.
یا قطر به عنوان نخستین کشور خاورمیانه که میزبان جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۲ شد، سروصدای زیادی به پا کرد. از آن زمان، این کشور در صحنه جهانی نامی برای خود دست و پا کرده است. در سال ۲۰۲۳ قطر شاهد رکوردشکنی جذب گردشگر بین‌المللی بود.
به دیگر سخن می‌توان گفت گردشگری یک اقدام دوسویه است.
شناخت و گفت‌وگوی انسان‌ها، تمدن‌ها و مذاهب باعث تفاهم، دوستی، احترام متقابل، مودت و تبادل دانش و تجربه خواهد شد که شاید کارکرد اصلی و زیربنایی گردشگری نزدیک‌شدن ملت‌ها، درک متقابل و همبستگی در این دهکده جهانی باشد.
سازمان گردشگری ملل متحد با شعار «گردشگری و صلح» در پنجم مهرماه و ۲۷ سپتامبر به استقبال امنیت، صلح و آرامش می‌رود و این روز را جشن می‌گیرد.
هدف روز جهانی گردشگری در سال ۲۰۲۴ بررسی تقاطع گردشگری و ایجاد صلح است و نشان می‌دهد که چگونه سفر، تبادل فرهنگی و شیوه‌های گردشگری پایدار می‌تواند به حل مناقشه، آشتی، ثبات اقتصادی و اجتماعی، همزیستی مسالمت‌آمیز و ترویج صلح در سراسر جهان کمک کند.
قدرت تحول‌آفرین گردشگری در ایجاد پل بین فرهنگ‌ها، تقویت گفت‌وگو و تعاملات، ایجاد جهانی پایدارتر و ترویج فرایندهای صلح و تفاهم بین ملت‌ها را نباید نادیده گرفت.
