تولید موفقیت‌آمیز کلاف گرم گرید 42CrMo4 در فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا
معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه گفت: در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» برای نخستین بار گرید جدید، استراتژیک و بسیار پرکاربرد 42CrMo4 با موفقیت در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولاد مبارکه تولید و کشورمان از واردات این محصول نیز بی‌نیاز شد.
معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه گفت: در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» برای نخستین بار گرید جدید، استراتژیک و بسیار پرکاربرد 42CrMo4 با موفقیت در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولاد مبارکه تولید و کشورمان از واردات این محصول نیز بی‌نیاز شد. غلامرضا سلیمی، معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه، اظهار کرد: این گرید یکی از پرکاربردترین گریدهای مورد استفاده در صنایع قطعه‌سازی و ماشین‌سازی است و به نام تجاری Mo40 شناخته می‌شود. این فولاد که در گروه فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر قرار می‌گیرد، به واسطه طیف وسیعی از خواص مکانیکی که با استفاده از عملیات حرارتی ایجاد می‌شود، در قطعات مخصوص انتقال قدرت، ساخت قالب‌های صنعتی، فنرهای تخت، ابزارآلات صنعتی و کشاورزی، سیلندرها و چرخ‌دنده‌ها کاربرد دارد.
به گفته سلیمی، یکی از استراتژی‌های پنج‌گانه فولاد مبارکه طی حدود سه سال اخیر استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تولید با تمرکز بر تولید محصولات ویژه با ارزش‌افزوده بالاتر بوده است. نکته حائز اهمیت در این فرایند این است که فولاد مبارکه با انتقال تجارب خود به سایر تولیدکنندگان داخلی، زمینه را برای حرکت آنها به سمت تولید محصولات تجاری فراهم کرده است. او بر این باور است که تحقق این استراتژی گامی دیگری در مسیر ارتقای جایگاه فولاد مبارکه بوده است. اگرچه پیش‌تر این محصول در جهان تولید شده، اما به دلیل تحریم‌ها امکان واردات آن فراهم نبوده است.
معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: امروز با چنین رویکردی، محصول جدید 42CrMo4 که در صنعت بسیار پرکاربرد است، در فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا تولید شده که شایسته است از زحمات همکاران در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولاد مبارکه به خاطر همه تلاش‌هایی که برای تحقق اهداف شرکت و توسعه و سربلندی صنعت فولاد کشور متحمل می‌شوند، تشکر و قدردانی کنیم. علیرضا مولوی‌زاده، مدیر متالورژی و روش‌های تولید فولاد مبارکه، دراینباره اظهار کرد: در راستای هدف استراتژیک توسعه محصولات جدید در فولاد مبارکه، گرید عملیات حرارتی‌پذیر 42CrMo4 طراحی و تولید شد. گرید فوق مصارف گسترده‌ای در صنایع به‌ویژه قطعه‌سازی و ماشین‌آلات دارد. در این فرایند، پس از طراحی آنالیز مناسب شیمیایی و تعیین پارامترهای دمایی نورد گرم در واحد متالورژی و روش‌های تولید در فولادسازی، ذوب‌ریزی و ریخته‌گری این گرید انجام و پس از کنترل‌های لازم در مرحله تولید و کنترل کیفی، تختال‌ها به نورد گرم ارسال شد. مدیر متالورژی و روش‌های تولید فولاد مبارکه از همکاری تمامی واحدهای تولید، پشتیبانی و به‌ویژه نواحی فولادسازی و نورد گرم و همچنین از واحد برنامه‌ریزی فروش، کنترل کیفی و آزمایشگاه که در تمامی مراحل تولید این گرید خاص نیز همکاری کردند، تشکر و قدردانی کرد. بهمن خلیلی، مدیر عملیات مجتمع فولاد سبا، نیز در این زمینه اظهار کرد: با توجه به اهداف کلان شرکت، همکاران پرتلاش مجتمع فولاد سبا با تدبیر مثال‌زدنی موفق به تولید کلاف گرم گرید 42CrMo4 شدند. این کلاف فولادی برای اولین بار در ضخامت‌های ۶، ۸، ۱۰ و ۱۲ میلی‌متر تولید شد. این گرید از جمله فولادهای آلیاژی عملیات حرارتی محسوب می‌شود و از خواص بارز آن می‌توان به استحکام پیچشی و استحکام خستگی بالای آن اشاره کرد. او ادامه داد: در سال‌های اخیر توسعه سبد محصولات با حمایت مدیریت ارشد سازمان در دستور کار قرار گرفته و هم‌زمان با رشد کمی و کیفی سبد محصولات مجتمع فولاد سبا هم افزوده شده است. این موفقیت را به کلیه همکاران و ذی‌نفعان گروه فولاد مبارکه تبریک می‌گوییم و امیدواریم با تجاری‌سازی و تولید محصولات استراتژیک ویژه و با ارزش افزوده بالا بتوانیم رضایت مشتریان را جلب کنیم و کشور را از واردات این‌گونه محصولات بی‌نیاز کنیم.
آرش حاجی‌پور، رئیس برنامه‌ریزی و متالورژی مجتمع فولاد سبا، نیز در این زمینه تصریح کرد: با توجه به دانش و مهارت کارکنان مجتمع فولاد سبا و همچنین احاطه آنها بر تکنولوژی خطوط CSP به عنوان یکی از جدیدترین تکنولوژی‌های فولادسازی روز دنیا، استراتژی مجتمع فولاد سبا در حوزه توسعه سبد محصولات، تولید گریدهایی بود که در کشور تولید نشده بود یا تولید آنها با چالش‌های جدی همراه بود که از جمله آنها می‌توان به گریدهای فولادهای زنگ‌نزن، الکتریکی، دوفازی، کورتن و... اشاره کرد. عمده این گریدها شامل گریدهای عملیات حرارتی‌پذیر، فولادهای فنر، فولادهای مقاوم به سایش، فولادهای زنگ‌نزن مارتنزیتی و... است؛ بنابراین نقشه راهی در این زمینه تدوین شد که تولید این گرید نیز در همین راستا انجام شد. او ادامه داد: کلاف گرم فولاد 42CrMo4 اولین بار است که در مجتمع فولاد سبا تولید می‌شود. با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد از مصرف این گرید در ضخامت‌های بیش از هشت میلی‌متر است و تاکنون این ابعاد در کشور تولید نشده بود، برنامه‌ریزی بر تولید این ضخامت‌ها انجام شد و ضخامت‌های ۱۰،۸ و ۱۲ میلی‌متر گرید 42CrMo4 برای اولین بار در کشور تولید شد. مهدی ناظم‌الرعایا، رئیس نورد گرم سبا، نیز دراینباره گفت: با توجه به اینکه یکی از اهداف اصلی مجتمع فولاد سبا افزایش سبد محصولات و در پی آن، افزایش رضایت مشتریان است، یکی از گریدهای مورد نیاز بازار، 42CrMo4 در برنامه تولید قرار گرفت که در ساخت مخازن و قطعات خودرو استفاده می‌شود. نظر به اینکه استحکام گرم این گرید بالای ۲۰ درصد از گریدهای نرمال بیشتر است، توزیع بار در قفسه‌های نورد برای جلوگیری از پیچیدگی و توقف آن بسیار حائز اهمیت است. حامد صفاری، کارشناس متالورژی و روش‌های تولید مجتمع فولاد سبا، هم در این زمینه اظهار کرد: یکی از پرکاربردترین گریدهای مورد استفاده قطعه‌سازان، گرید 42CrMo4 مطابق با استاندارد DIN17200 است. این فولاد که در گروه فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر قرار می‌گیرد، به واسطه طیف وسیعی از خواص مکانیکی که می‌تواند با استفاده از عملیات حرارتی ایجاد کند، کاربردهای وسیعی پیدا کرده است. رسول رحمانی، تکنسین تولید فولادسازی، نیز گفت: پس از برگزاری جلسات متعدد کارشناسی و تهیه دستورالعمل تولید گرید 42CrMo4 با تلاش و همت کارکنان شیفت و نظارت کارشناسان مربوطه این محصول تولید شد. از تمهیدات ویژه تولید این محصول در واحد فولادسازی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
۱- تنظیم دمایی خاص این گرید برای ریخته‌گری، ۲- احیای سرباره و ذوب قبل از افزودن فروآلیاژها و ۳- افزودن فروآلیاژهای خاص در زمان و مقدار مورد نیاز برای رسیدن به آنالیز مورد نظر. اسماعیل سلیمیان، کارشناس فرایند، نیز تصریح کرد: در راستای هدف‌گذاری شرکت فولاد مبارکه نسبت به تکمیل سبد محصولات، تأمین نیازهای کشور و افزایش سود شرکت با تولید گریدهایی با ارزش افزوده بالا با تشکیل جلسات منظم و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده موفق به تولید این گرید شدیم که در صنعت قطعه‌سازی و ماشین‌سازی بسیار پرکاربرد است. امید است با برنامه‌ریزی منسجم و کار تیمی فرایند تولید گریدهای جدید بر‌اساس نیاز بازارهای داخلی و خارجی ادامه یابد و در آینده نزدیک موفق به تولید انبوه فولادهای الکتریکی و سایر گریدهای ویژه شویم. همچنین حامد نوری، کارشناس تولید، دراینباره ابراز کرد: از سال گذشته در واحد ریخته‌گری تختال نازک، با همکاری دفتر فنی تولید و حمایت‌های مدیریت، اقدام به تولید آزمایشی گریدهای پرکربن و ایجاد دانش فنی در تولید این گریدها شده و به خواست خداوند متعال و با تلاش همکاران، موفقیت‌های مهمی در این راستا حاصل شده است.
عبدالله ملکی، تکنسین فرایند هم در این ارتباط گفت: برای تولید گرید 42CrMo4 نیاز به مطالعه و طراحی کلیه پارامترهای تولید از جمله پارامترهای خنک‌کاری، سرعت و کاهش ضخامت و...
و همچنین جایگزینی آنها در سیستم LEVEL 2 ریخته‌گری بودیم که با همکاری و همت کلیه همکاران موفق به تولید این گرید پرکاربرد فولاد شدیم. محسن حسن‌زاده، کارشناس فرایند اظهار کرد: نورد گرید 42CrMo4 با کد استاندارد داخلی ۵۹۲۹ برای اولین بار در فولاد سبا به صورت آزمایشی با توجه به محدودیت‌های مصرف برق و نیاز به عدم کاهش تولید در شرایط دو ماشین ریخته‌گری فعال انجام شد. دو کلاف ضخامت ۱۰ و دو کلاف ضخامت ۱۲ بدون مشکل کیفیت، تولید شد. علیرضا عطاری، تکنسین حمل مواد هم ادامه داد: نکته حائز اهمیت در چنین گریدهایی این است که شارژ فروآلیاژهایی مانند فروکروم و مولیبدن در ذوب بسیار حساس بوده و با وزن مشخص و دقیق و مرحله‌به‌مرحله و بعضا در وزن‌های کم و به صورت دستی، انجام می‌شود. در همین راستا، واحد حمل مواد که وظیفه ذخیره‌سازی و ارسال مواد اولیه به فولادسازی و همچنین سرویس و نگهداری تجهیزات نوار نقاله‌ها را ایفا می‌کند، در چنین گریدهایی بنا‌بر نیاز فولادسازی، فروآلیاژهای خاص را با وزن‌های مشخص بسته‌بندی و ارسال می‌کند. غلامرضا سلیمی، معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه در خاتمه کسب این موفقیت‌های ارزشمند را به همه همکاران فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا و به طور کلی به خانواده بزرگ صنعت فولاد کشور و ذی‌نفعان تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد.
