ون‌کافه‌ها از پایتخت می‌روند؟
تصمیم برای کیوسک‌های شهر تهران دشوار است. سال‌هاست می‌خواهند بدنه این کیوسک‌ها را تغییر دهند و بارها نیز از چهره جدید آن رونمایی کرده‌اند، اما مقاومت کیوسک‌داران مانع آن شده است. می‌گویند این کیوسک‌ها دیگر شبیه سوپرمارکت شده و خبری از روزنامه‌فروشی نیست، اما وزارت بهداشت هم نتوانست مانع فروش سیگار و اقلام خوراکی در این کیوسک‌ها شود.
شرق: تصمیم برای کیوسک‌های شهر تهران دشوار است. سال‌هاست می‌خواهند بدنه این کیوسک‌ها را تغییر دهند و بارها نیز از چهره جدید آن رونمایی کرده‌اند، اما مقاومت کیوسک‌داران مانع آن شده است. می‌گویند این کیوسک‌ها دیگر شبیه سوپرمارکت شده و خبری از روزنامه‌فروشی نیست، اما وزارت بهداشت هم نتوانست مانع فروش سیگار و اقلام خوراکی در این کیوسک‌ها شود. روز گذشته هم طرح «ممنوعیت افزایش کیوسک‌ها (دکه‌ها) و کاهش سالیانه 2 درصد از تعداد کیوسک‌های موجود در سطح مناطق 22گانه شهرداری تهران» برای بررسی بیشتر به کمیسیون مربوطه ارجاع داده شد و با وجود تلاش‌های رئیس شورای شهر تهران، به سرانجامی نرسید. برخی از اعضا از واکنش کیوسک‌دارها نگران و معتقد بودند در سال آخر شورا تصمیمی گرفته نشود که آه‌وناله قشری را به دنبال داشته باشد. برخی هم شفاف‌‌نبودن ساز‌وکار حذف کیوسک‌ها را یادآوری می‌کردند و اینکه بودجه‌ای برای جبران حذف این کیوسک‌ها پیش‌بینی نشده است.
در این طرح به موضوع ون‌کافه‌ها هم پرداخته شده بود. برخی از اعضای شورا مدافع فعالیت‌های ون‌کافه‌ها بودند و اعتقاد داشتند نسل جوان از این ون‌کافه‌ها استقبال کرده و برخی بر غیر‌بهداشتی‌بودن آن به دلیل نبود مجوزهای بهداشت تأکید کردند. شهرداری تهران مدتی پیش ون‌کافه‌های خیابان سی‌ِتیر را به بهانه ساماندهی حذف، و قرار بود اردیبهشت‌ماه امسال با شکل‌وشمایل جدید به این خیابان بازگردند که با مخالفت مهدی چمران روبه‌رو شد. روز گذشته نیز در ابتدا مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری، در توضیح این طرح گفت: صدور هرگونه مجوز نصب کیوسک جدید و استقرار کیوسک و ون‌کافه جدید و امثالهم به صورت موقت و دائم با هر کاربری و تحت هر عنوانی در معابر و شوارع شهر تهران ممنوع بوده و در سایر فضاهای عمومی شهر نیز صرفا با ارائه دلایل توجیهی توسط مناطق ۲۲گانه به شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر پس از طرح و بررسی کارشناسی بر‌اساس کلیه ملاحظات حقوقی قانونی و اجرائی و تأیید کمیته‌ای که ترکیب آن هم در این طرح پیش‌بینی شده قابل رسیدگی و تصمیم‌گیری نهایی است. در تبصره یکم این طرح اشاره شده که شهرداری تهران موظف است حداکثر ظرف مدت دو ماه از ابلاغ این مصوبه نسبت به تعیین ساز‌وکار مناسب برای کاهش سالیانه دو درصد از تعداد کیوسک‌های موجود در سطح معابر مناطق ۲۲گانه شهرداری تهران اقدام کند و طبق تبصره دوم، شهرداری تهران مکلف است راهکارهای حقوقی و بودجه سالیانه لازم را برای کاهش دو درصد از تعداد کیوسک‌های موجود در سطح معابر شهر تهران پیش‌بینی کند. پیرهادی درباره ون‌کافه‌ها نیز گفت: ایجاد ون‌کافه جدید ممنوع است، اما در مورد کافه‌های موجود فعلی ظرف بازه زمانی شش ماه یا یک سال باید نسبت به تعیین‌تکلیف آنها اقدام شود و چون اینها از وزارت بهداشت مجوز ندارند، برای شهروندان و سلامت آنها یک دغدغه جدی محسوب می‌شوند و ممکن است که به سلامت آنها آسیب برسانند. در اینجا پیشنهاد می‌شود که لزوم اخذ مجوز از وزارت بهداشت به عنوان یک بند جدید به مصوبه افزوده شود. در ادامه، محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورا، پیشنهاد کرد: در گام نخست کیوسک‌ها تعیین‌تکلیف شوند. زمانی که ما در این موضوع تأکید داریم که صدور هرگونه مجوز و استقرار کانکس، ون‌کافه جدید و امثالهم، یعنی نصب و استقرار هر‌آنچه در عالم وجود دارد در تهران ممنوع است. با دو خط نمی‌توان برای کلان‌شهری مانند تهران تصمیم‌گیری کرد. لذا پیشنهاد می‌شود در این ماده‌واحده‌ها و تبصره‌ها تکلیف کیوسک‌ها مشخص شده و در مرحله بعد در قالب طرح دقیق‌تری نکات مربوط به ون‌کافه‌ها و غیره مورد بررسی قرار گیرد. اینکه با یک خط همه‌چیز را در تهران ممنوع کنیم صورت خوشی ندارد و کارشناسانه نیز نیست. در برخی موارد اینها می‌تواند باعث ایجاد اشتغال جدید در تهران شود که این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
سپس حبیب کاشانی، عضو شورا، هم یادآوری کرد: اینکه ما سالی دو درصد از تعداد کیوسک‌ها در سطح شهر تهران و مناطق ۲۲گانه بکاهیم، یک بار حقوقی ایجاد می‌کند. برخی از اینها در گذشته محل توزیع یخ بوده و بیش از پنج دهه سابقه فعالیت دارند و با گسترش تهران اجازه دادیم این دکه‌ها از شکل خاص خود تغییر کاربری دهند. اینکه تلاش می‌کنیم این مسئله را ساماندهی کرده و یک مبلمان شهری جامع داشته باشیم خوب است، اما درباره افزایش آن باید تدبیری اندیشیده شود تا به صورت افسارگسیخته اضافه نشود. در طی ۲۰ سال گذشته شورا درباره افزایش تعداد کیوسک‌ها مخالفت داشته، به این دلیل که هزاران خانواده عادی و بازنشسته تمایل به فعالیت در قالب این دکه‌ها دارند. اما متأسفانه در این دکه‌ها چیزی تحت عنوان نشریه وجود نداشته و تبدیل به سوپرمارکت شده است. لذا این کاهش دو‌درصدی با توجه به سابقه برخی از آنها باید با تدبیر بیشتر انجام شود. هیچ مرجع قضائی بر‌اساس مصوبه شورا در‌این‌باره تصمیم نمی‌گیرد. بنابراین درخواست می‌شود در این مورد بیشتر تأمل شود. من با موضوع کاهش دو‌درصدی مخالف هستم. مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا، نیز درباره این طرح گفت: اگر امتیاز کیوسکی به خانواده‌ای واگذار شده بود در شرایطی اختصاص پیدا می‌کرد که مأمور به ارائه خدمات فرهنگی بود، یعنی حتی قیمت واگذاری و شرایط واگذاری هم به گونه‌ای بود که اقتصاد آن منوط به ارائه خدمات فرهنگی بود. ولی امروز دایره خدمات آن فراتر رفته و می‌بینیم اقلام دیگری جز محصولات فرهنگی در آن به فروش می‌رسد. بنابراین درآمد آنها فرهنگی محسوب نمی‌شود، بلکه در ساختار درآمدزایی تجاری قرار می‌گیرند.
این عضو شورا اضافه کرد: امروز تجارت و اقتصاد کیوسک‌ها با فلسفه واگذاری کیوسک‌ها در تناقض است. به‌طوری‌که برخی از این کیوسک‌ها هم در حوزه ضد‌سلامت اقدام به درآمدزایی و نقش‌آفرینی می‌کنند. وقتی ما می‌گوییم دخانیات، قطعا باور داریم که این مؤلفه در مسیر سلامت نیست. او با اشاره به اینکه شاید کاهش دو‌درصدی در سال امری شدنی نباشد اما می‌تواند دو رویکرد جدی همچون ممنوعیت بلاشک افزایش کیوسک در شهر تهران و ساماندهی کیوسک‌هایی که با فلسفه خدمات شهر و آسایش شهری در تضاد است در دستور کار قرار گیرد، گفت ساماندهی هم به منظور حذف نیست. شاید در جایی تصمیم به حذف باشد و در مقطعی تصمیم به جابه‌جایی محل استقرار کیوسک‌ها باشد. جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران شورا، نیز درباره ون‌کافه‌ها عنوان کرد: بهتر است کمی به حال‌وهوای جوانان و نسل جدید هم توجه کرد. نسل امروز این نوع خدمات و حتی مشابه آن را می‌پسندد. به‌جای حذف آن می‌توان بررسی کرد که به اقتضای نیاز و علاقه‌مندی نسل امروز چطور می‌توانیم این ون‌کافه‌ها را از لحاظ بهداشتی، نظم و سایر پارامتر‌ها ساماندهی کنیم. در ادامه مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، با بیان اینکه برخی ون‌کافه‌ها تجهیزات تهیه کرده‌اند و منظور ما حذف آنها نیست، گفت: برخی خودروها همچون گاری وسط خیابان ایستاده‌اند و میوه می‌فروشند و هیچ کاری با آنها ندارند. این موارد باید ساماندهی شود. پیشنهاد بنده این بود که فعلا مجوز ندهند تا دستور‌العمل تهیه شود. شست‌وشوی ظروف ون‌کافه‌ها چگونه انجام می‌شود؟ آیا بهداشت رعایت می‌شود؟ در خیابان سی‌ِتیر یک منبع آب پیش‌بینی کرده بودند که ظروف را می‌شستند اما روال درست نبود.
چمران با بیان اینکه در کشورهای دیگر در فضاهای بزرگ ون‌کافه‌ها مستقر می‌شوند، گفت: برای مثال در پیاده‌روی ۳.۵متری یک کیوسک مستقر است و روزنامه‌ها در پیاده‌رو قرار داده شده است. رئیس شورای شهر تهران تأکید کرد: سد معابر عمومی و اشغال پیاده‌روها و استفاده غیرمجاز از آنها و پارک‌ها ممنوع است و شهرداری وظیفه دارد از این موارد جلوگیری و نسبت به بازگشایی معبر توسط نیروهای خود رأسا اقدام کند.
در‌نهایت این طرح برای بررسی بیشتر و اعمال اصلاحات به کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورا ارجاع داده شد.
