|

سفتن سنگ سراچه دل

به میمنت و مبارکی سفر سه روزه ریاست‌ جمهور به روسیه و تاجیکستان به پایان رسید و ده‌ها سند همکاری به‌علاوه سند راهبردی روابط ایران و روسیه به امضا رسید.

به میمنت و مبارکی سفر سه روزه ریاست‌ جمهور به روسیه و تاجیکستان به پایان رسید و ده‌ها سند همکاری به‌علاوه سند راهبردی روابط ایران و روسیه به امضا رسید. وقتی رئیس کشور تاجیکستان با آن بیان و قیافه صمیمی از روابط مردم و دو کشور می‌گفت چقدر بر گذشته افسوس خوردم که رابطه ما با تنها کشور فارسی‌زبان سال‌ها قطع شده بود و به قول سعدی که «یک شب تأمل ایام گذشته می‌کردم و بر عمر تلف‌کرده تأسف می‌خوردم و سنگ سراچه دل به الماس آب دیده می‌سفتم»، بر سیاست‌هایی که مردم را از هم جدا می‌کند و فرصت‌ها را به باد می‌دهد افسوس خوردم. چه زمان‌های نیکویی را از دست دادیم و اکنون می‌دهیم. زنده‌یاد رئیسی رئیس‌جمهور سابق هم به روسیه رفت و در کاخ کرملین هم نماز به پا داشت و اکنون اگر عمرش وفا می‌داد همین کار دکتر پزشکیان را می‌کرد. مهم آن است که ببینیم سه روزی را که رئیس‌جمهور صرف این سفر کرد در آینده چه دستاوردی خواهد داشت. آیا سندهای امضاشده سرنوشت راه‌آهن رشت- آستارا را خواهد داشت یا طرحی نو درانداخته خواهد شد.

به نظر می‌رسد یکی از دلایل ناکامی‌های دولت‌ها در این موارد یا سایر موارد عدم تسلط دفاتر ریاست‌جمهوری در اختصاص وقت رئیس‌جمهور برای امور مختلف کشور باشد. یعنی آنکه نه رؤسای جمهور و نه دفاتر آنها نمی‌دانند اوقات رئیس‌جمهور باید به چه کاری اختصاص یابد و به چه کاری اختصاص نیابد و به همین دلیل رشته بسیاری از کارها از دستشان خارج می‌شود. در یکی از جلسات یکی از رؤسای جمهور محترم با صنعتگران که ایشان مطابق معمول رؤسای جمهور، متکلم وحده بودند یعنی به جمعیت کثیری از صنعتگران و کارآفرینان رهنمود می‌دادند، ایشان گفتند که این جلسه پنج سال به تأخیر افتاده است. معنی کلام ایشان این بود که در چهار سال اول ریاست‌جمهوری اصلا با صاحبان صنعت و کارآفرینان جلسه‌ای نداشته‌اند. این را مقایسه کنید با روش رئیس‌جمهور سابق کره جنوبی آقای پارک چونگ هی که از سال 1963 تا سال 1979 به مدت 18 سال رئیس‌جمهور کره جنوبی بود و هر هفته دو نفر از صاحبان صنایع را ملاقات می‌کرد و از پیشرفت کارها آگاهی می‌یافت و احیانا مشکلات آنها را حل‌وفصل می‌کرد.

اینکه به مسائل کشور هراز‌چندگاهی پرداخته شود، راه به جایی برده نمی‌شود و مسائل کشور باید دسته‌بندی شود و به طور منظم و تقویم‌وار پیگیری شود.

در طول دوران ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد حتی یک بار شورای سازمان تربیت بدنی تشکیل نشد، ولی وقتی مدال‌آوران المپیک موفق می‌شوند، ژست حمایت و ورزش‌دوستی گرفته می‌شود، درحالی‌که هیچ مشکلی از ورزش حل نشده است.

همچنین رئیس‌جمهور محترم چگونه کارهای آموزش و پرورش را دنبال می‌کند؟ تنها گزارش وزیر محترم که معمولا 90 درصد آن به مسائل مالی پرداخته می‌شود، کجای آموزش و پرورش را درمان می‌کند و اصلا آیا تفکر رایج در آموزش و پرورش را رئیس‌جمهور می‌پسندد؟ می‌توان هر ماه دو ساعت به این کار اختصاص داد و علاوه بر وزیر، چند نفر از صاحب‌نظران را برای گفت و شنود دعوت کرد. از وزارت صمت چه خبر؟ چه تصمیمی گرفته شده و چه کاری انجام شده است. آیا ماهانه نمی‌توان برای وزیر و نیز صاحب‌نظران مستقل دو ساعت وقت اختصاص داد؟ ‌واگذاری طرح‌های دولتی به بخش خصوصی در چه مرحله‌ای است و تا کجا پیگیری شده است؟ از طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری چه خبر؟ از طرح‌های تصفیه فاضلاب‌ها چه خبر؟ روش‌های تربیتی آموزش و پرورش کدام است و چگونه پیگیری می‌شود. وقتی موضوعات پیگیری شود و بدانند که یک ماه دیگر باید ارائه کار کنند (در جمعی محدود و با کیفیت و نیز منتقد) آن وقت تحرک در همه پیدا می‌شود و همه امیدوارانه و مسئولانه به کار می‌پردازند.

در دوران مسئولیت سازمان تربیت بدنی سه‌شنبه اول هر ماه ساعت پنج تا هفت بعدازظهر جلسه‌ای با رؤسای فدراسیون‌های ورزشی که دستور کار عمده آن علمی‌کردن ورزش بود، به مدت هفت سال برگزار می‌شد. (بدون تأخیر یعنی در رأس ساعت پنج بعدازظهر). برخی رؤسای فدراسیون‌ها بعدا اظهار کردند که در طول یک ماه مرتب مطالعه و بررسی می‌کردند تا در جلسه بعد به قول معروف کم نیاورند. پیگیری و جدی‌بودن می‌تواند تحرک سیستم‌ها را به نحو مطلوب افزایش دهد.

حتما این نوشته موجب ملال خاطر دوستان خواهد شد، ولی منصفانه درخواست می‌کنم برنامه یک ماه گذشته رئیس‌جمهور را مرور کنند یا بدهند نقادی کنیم و برنامه یک ماه آینده ایشان را هم اگر دارند ببینند آنگاه قضاوت کنند که آیا این یک برنامه منظم پیگیرانه و نتیجه‌بخش است یا آنکه اوقات زیادی را از دست داده‌اند. از آن طرف شیوه مرضیه‌ای هم وجود دارد که معمولا رئیس جلسه متکلم وحده می‌شود. رئیس جلسه باید سراپا گوش باشد. برای چه افراد را دعوت کرده است؟ به خاطر دارم به محضر یکی از رؤسای قوه قضائیه که مرحوم شده است برای طرح مطلبی شرف‌یاب شدم. هنوز پیش از یک دقیقه از اظهارات حقیر نگذشته بود که رشته کلام را به دست گرفتند و 20 دقیقه صحبت کردند. آخر هم رئیس دفتر آمد که وقت ملاقات تمام شد!

خلاصه تنظیم وقت، اداره جلسه، گوش‌دادن و پیگیری دقیق، هم هنر است و هم وظیفه و ریاست دفتر در آن نقش مهمی دارد، این را به خاطر داشته باشند که حضرت علی‌(ع) فرمود فرصت‌ها چون ابر می‌گذرد، فرصت‌ها را غنیمت شمریم. نکند در آخر سر، تأمل ایام گذشته کرده و بر عمر تلف‌کرده افسوس بخوریم و سنگ سراچه دل به الماس آب دیده صیقل دهیم.