رایزنی رهبران اروپایی زیر بمباران کی‌یف

دور تازه حملات روسیه برای تصرف ‌کی‌یف پایتخت اوکراین آغاز شده و نظامیان تحت فرمان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، برای تحت فشار قراردادن اوکراینی‌ها، علاوه بر مناطق نظامی و صنعتی، مناطق مسکونی در این شهر را هم هدف قرار می‌دهند. در چنین شرایطی روز گذشته نخست‌وزیران لهستان، جمهوری چک و اسلوونی، سه کشور عضو اتحادیه اروپا و ناتو، راهی کی‌یف شدند تا بر حمایت اتحادیه اروپا از اوکراین تأکید کنند و بسته‌های حمایتی بیشتری در اختیار این کشور قرار دهند.

روز گذشته و در بیستمین روز حمله روسیه به اوکراین، گلوله‌باران شهرهای مهم این کشور ازجمله کی‌یف ادامه یافت و تصاویر ویدئویی حاکی از وقوع آتش‌سوزی در یک ساختمان مسکونی در غرب کی‌کیف پس از شنیده‌شدن صدای انفجار‌های بزرگ در پایتخت است. پس از این حملات، شهردار کی‌یف به مدت 36 ساعت مقررات منع آمد‌و‌شد در این شهر اعلام کرد که از ابتدای حمله روسیه به اوکراین سابقه نداشته است.

هم‌زمان با ادامه درگیری‌ها در حومه کی‌یف، هشدارهای حمله هوایی در شهرها و شهرک‌های سراسر کشور، از نزدیک مرز روسیه در شرق تا کوه‌های کارپات در غرب، به صدا درآمد. مقامات اوکراینی گفتند که نیروهای روسی حومه پایتخت را بمباران کرده‌اند که هدف اصلی سیاسی و استراتژیک تهاجم آنها بود. مقامات اوکراینی اعلام کردند که در پی حمله نیروهای روسی به کارخانه هواپیماسازی آنتونوف در حومه کی‌یف که منجر به آتش‌سوزی بزرگ شد، دو نفر کشته و هفت نفر زخمی شدند. کارخانه آنتونوف بزرگ‌ترین کارخانه تولید هواپیما در اوکراین است و بیشتر به دلیل تولید بسیاری از بزرگ‌ترین هواپیماهای باری جهان شناخته شده است. همچنین آتش توپخانه روسیه به یک آپارتمان ۹‌طبقه در یکی از مناطق شمالی شهر اصابت کرد و دو نفر دیگر کشته شدند. هم‌زمان یک مقام وزارت دفاع آمریکا گفت پیشروی‌های ارتش روسیه در شماری از شهرهای اوکراین کند شده است. سی‌ان‌ان گزارش داده که به نظر نمی‌رسد به‌زودی تغییر درخور توجهی در روند پیشروی به سوی کی‌یف یا خارکیف ایجاد شود؛ اما شهر بندری ماریوپل در جنوب همچنان محاصره روسیه است.

در همین حال یک مقام آمریکایی اعلام کرد روسیه از چین درخواست تجهیزات نظامی برای استفاده در تهاجم این کشور به اوکراین کرده است؛ درخواستی که تنش‌ها را در مورد جنگ جاری پیش از نشست بین دستیاران ارشد دولت‌های ایالات متحده و چین در ایتالیا افزایش داد. پیش از آغاز مذاکرات هفت‌ساعته، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، صراحتا به چین هشدار داد که از کمک به روسیه برای فرار از مجازات تحریم‌های جهانی که اقتصاد روسیه را تحت تأثیر قرار داده است، اجتناب کند. او گفت: «ما اجازه نخواهیم داد که این موضوع پیش برود». چین هم آمریکا را به انتشار «اطلاعات نادرست» متهم کرد. درخواست تسلیحات نظامی از چین توسط روسیه در حالی است که نشانه‌های زیادی از چالش نظامیان روسیه برای پیشروی در اوکراین دیده می‌شود. چین تاکنون خود را در جنگ اوکراین «بی‌طرف» معرفی کرده و تهاجم نظامی روسیه را نیز محکوم نکرده است. آمریکا همچنین درصدد راضی‌کردن چین برای اعمال فشار بیشتر بر دولت روسیه برای توقف حملات به اوکراین است.

با وجود حملات روسیه به پایتخت اوکراین، نخست‌وزیران سه کشور اروپایی روز گذشته از کی‌یف دیدار کردند. رؤسای دولت لهستان، جمهوری چک و اسلوونی روز سه‌شنبه علاوه بر بازدید از شهر کی‌یف با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نیز دیدار کردند. دولت لهستان هدف از این دیدار رسمی را تأکید بر «حمایت همه‌جانبه کل اتحادیه اروپا از تمامیت ارضی و استقلال اوکراین» عنوان کرده است. در بیانیه لهستانی‌ها به یک «بسته حمایتی گسترده» برای اوکراین نیز اشاره شده، اما جزئیات این بسته منتشر نشده است. قبل از ورود این مقام‌های اروپایی به کی‌یف، ولودیمیر زلنسکی در یک سخنرانی زنده خطاب به رهبران کشورهای «نیروی مشترک اعزامی» هشدار داد در صورت عدم توقف جنگ، «ماشین جنگی» روسیه آنها را هدف قرار خواهد داد. زلنسکی از کشورهایی که در رابطه با حمله روسیه به اوکراین «موضع اخلاقی» اتخاذ کرده‌اند‌، به‌ویژه از بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا «به خاطر رهبری‌اش» تشکر کرد. او به رهبران غربی گفت: «ما می‌توانیم روسیه را متوقف کنیم. ما می‌توانیم جلوی کشتار مردم را بگیریم. اگر برای جلوگیری از ویرانی بنای دموکراسی با هم متحد باشیم، کارمان آسان‌تر خواهد بود؛ زیرا در غیر این صورت آنها نیز به سراغ شما خواهند آمد». زلنسکی گفت کشورش به‌سرعت در حال استفاده از سلاح‌ها و تجهیزاتی است که کشورهای غربی در اختیارش گذاشته‌اند. وی همچنین خواستار اعمال تحریم تجاری کامل علیه روسیه شد. نیروی مشترک اعزامی، گروهی متشکل از ۱۰ کشور اروپای شمالی به رهبری بریتانیاست. شماری از کشورهای عضو ناتو از‌جمله کشوهای حوزه دریای بالتیک به همراه سوئد و فنلاند که عضو ناتو نیستند در این گروه حضور دارند.

هشدار نسبت به توفان گرسنگی

جنگ اوکراین علاوه بر تبعات سیاسی، نظامی و امنیتی، می‌تواند چالش‌های اقتصادی و غذایی هم برای کشورهای جهان ایجاد کند. آنتونیو گوترش، دبیر‌کل سازمان ملل متحد، هشدار داده که جنگ اوکراین ممکن است به توفانی از گرسنگی در بسیاری از کشورهای جهان منجر شود. گوترش در جریان یک نشست خبری در نیویورک به رسانه‌ها گفت: «اوکراین کشوری است که جلوی چشم جهانیان در حال سوختن است. ما باید تمام تلاشمان را برای جلوگیری از یک توفان گرسنگی و فروپاشی نظام غذایی جهانی انجام دهیم». روسیه و اوکراین از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان غلات جهان به شمار می‌روند. حمله نظامی روسیه به اوکراین و تحریم‌های بین‌المللی علیه مسکو، پیشاپیش قیمت مواد غذایی در بسیاری از کشورهای جهان را بالا برده و نگرانی از کمبود آذوقه در کشورهای اروپایی را باعث شده است. دبیرکل سازمان ملل با هشدار نسبت به عواقب وخیم ادامه جنگ گفت: «به دلیل توقف تولید محصولات کشاورزی در اوکراین و روسیه، آثار جنگ احتمالا دامن‌گیر ضعیف‌ترین مردمان خواهد شد و بذر بی‌ثباتی سیاسی و ناآرامی را در سراسر جهان خواهد پراکند... این جنگ به مرزهای اوکراین محدود نمی‌شود». سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در آخرین گزارش خود با هشدار نسبت به وضعیت فقیرترین کشورهای جهان اعلام کرد قیمت غلات در سال جاری رکورد پیش از آغاز «بهار عربی» در سال ۲۰۱۱ و موج گرسنگی سال‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۸ را شکسته است. 

۴۵ کشور آفریقایی و کمتر توسعه‌یافته دست‌کم یک‌سوم گندم مورد نیاز خود را از اوکراین یا روسیه وارد می‌کنند. ۱۸ کشور از همین گروه دست‌کم ۵۰ درصد نیاز گندم خود را از همین دو طرف جنگ می‌خرند. بورکینافاسو، مصر، جمهوری دموکراتیک کنگو، لبنان، لیبی، سومالی، سودان و یمن از‌ وابسته‌ترین دولت‌ها به غلات تولیدی روسیه و اوکراین به شمار می‌روند.