«شرق» از نشست غیرعلنی شورای امنیت سازمان ملل درباره ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران گزارش می‌دهد
دیپلماسی سایه‌ها
رویترز در گزارشی به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل متحد، امروز چهارشنبه (۲۲ اسفندماه)، در مورد افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران، جلسه‌ای غیرعلنی تشکیل خواهد داد. این جلسه پشت درهای بسته برگزار می‌شود تا نمایندگان کشورهای عضو در فضایی محرمانه به بحث و تبادل نظر بپردازند.
مهدی بازرگان: رویترز در گزارشی به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل متحد، امروز چهارشنبه (۲۲ اسفندماه)، در مورد افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران، جلسه‌ای غیرعلنی تشکیل خواهد داد. این جلسه پشت درهای بسته برگزار می‌شود تا نمایندگان کشورهای عضو در فضایی محرمانه به بحث و تبادل نظر بپردازند. این رسانه افزود از میان ۱۵ عضو شورای امنیت، شش کشور شامل فرانسه، یونان، پاناما، کره جنوبی، انگلیس و ایالات متحده آمریکا، درخواست برگزاری این جلسه را داده‌اند. این کشورها خواستار بررسی موضوع افزایش ذخایر اورانیوم ایران و پیامدهای احتمالی آن هستند.
دیپلمات‌ها به رویترز گفته‌اند در این جلسه، شورای امنیت همچنین درباره تعهد ایران به ارائه «اطلاعات لازم برای شفاف‌سازی موضوعات باقی‌مانده مرتبط با مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در چندین مکان در ایران» به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بحث خواهد کرد. این موضوع به عنوان یکی از چالش‌های پیش‌روی آژانس در بررسی برنامه هسته‌ای ایران مطرح شده است. رویترز در ادامه گزارش خود اشاره کرد نمایندگی ایران در سازمان ملل تاکنون در مورد این خبر اظهارنظری نکرده است. این سکوت در حالی است که تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران همچنان ادامه دارد. این خبرگزاری همچنین نوشت انگلیس، فرانسه و آلمان به شورای امنیت اطلاع داده‌اند که در صورت لزوم، آماده‌اند تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را از سر بگیرند تا مانع از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای شوند. با این حال پس از انقضای قطع‌نامه ۲۲۳۱ سازمان ملل در ۱۸ اکتبر سال جاری میلادی (۲۶ مهر ۱۴۰۴)، این کشورها دیگر امکان اعمال تحریم‌های جدید را نخواهند داشت.
از فشار ترامپ تا هشدار گروسی
در همین راستا، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، به نماینده‌های کشورها در سازمان ملل دستور داده با متحدان واشنگتن همکاری کنند و زمینه بازگشت تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی علیه ایران را فراهم آورند. از سوی دیگر، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری بلومبرگ، گفت تحریم‌ها علیه ایران کارایی لازم را ندارند و ایران به‌وضوح توانسته است از این محدودیت‌ها عبور کند. او افزود برنامه هسته‌ای ایران، به‌ویژه از سال ۲۰۱۸، رشد چشمگیری داشته است. گروسی در ادامه به گزارش اخیر آژانس اشاره کرد و گفت بازرسان این نهاد از افزایش ۵۰درصدی ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران طی سه ماه گذشته خبر داده‌اند. او ادعا کرد با توجه به سطح کنونی ذخایر اورانیوم ایران، فاصله این کشور تا تبدیل مواد غنی‌شده به سوخت مورد نیاز برای ساخت یک کلاهک هسته‌ای، فقط «چند روز» است. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران همچنان یکی از چالش‌های اصلی در روابط بین‌المللی به شمار می‌رود و جامعه جهانی با نگرانی به تحولات این حوزه می‌نگرد.
نگاه فنی یا برخورد سیاسی؟
نشست غیرعلنی امروز شورای امنیت درباره برنامه هسته‌ای ایران، فراتر از یک جلسه دیپلماتیک، نمایانگر تعارضات ژئوپلیتیکی جامعه جهانی است. درحالی‌که غرب برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی برای امنیت بین‌المللی می‌داند، تهران بر حقوق خود در چارچوب معاهدات بین‌المللی تأکید دارد. در این میان، استراتژی ایران برای حفظ آرامش و پرهیز از واکنش‌های عجولانه، می‌تواند به عنوان یک تاکتیک هوشمندانه برای مدیریت تنش‌ها و حفظ موقعیت دیپلماتیک ایران ارزیابی شود. با این حال، آینده این بحران، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و بستگی به تصمیمات سیاسی بازیگران اصلی خواهد داشت.
در نگاه نخست، افزایش ذخایر اورانیوم ایران یک مسئله فنی در چارچوب توافقات بین‌المللی به نظر می‌رسد. اما واقعیت این است که این موضوع به‌مرور تبدیل به یک مسئله شده که بهانه‌ای برای افزایش فشارهای بین‌المللی علیه تهران فراهم آورده است. کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا و متحدانش ادعا می‌کنند که این افزایش تهدیدی علیه امنیت جهانی و تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است. لذا احتمالا جلسه امروز شورای امنیت پشت درهای بسته بیش از آنکه صرفا به بررسی مسائل فنی برنامه هسته‌ای ایران بپردازد، عرصه‌ای برای نمایش تقابل سیاست‌های جهانی است. شش کشور درخواست‌کننده این نشست (فرانسه، انگلیس، آمریکا، کره جنوبی، یونان و پاناما) همگی دارای منافعی در محدود‌کردن نفوذ ایران در عرصه بین‌المللی هستند.
سکوت تهران؛ تاکتیک هوشمندانه؟
درحالی رویترز خبر برگزاری نشست غیرعلنی شورای امنیت درباره افزایش ذخایر اورانیوم ایران را منتشر کرده است که تهران تا لحظه تنظیم گزارش موضع‌گیری رسمی درباره این جلسه نداشته است. این سکوت را می‌توان از دو منظر بررسی کرد: نخست، «استراتژی دیپلماسی صبر و انتظار» که در این گزاره احتمالا ایران ترجیح می‌دهد به‌جای واکنش احساسی، در مسیری حرکت کند که منافع بلندمدت خود را حفظ کند. این استراتژی قبلا نیز در مواجهه با تحریم‌های غرب مورد استفاده قرار گرفته است. سناریوی دوم به «پرهیز از تحریک بیشتر جامعه جهانی» باز‌می‌گردد که از این منظر هرگونه واکنش تند، می‌تواند زمینه را برای اجماع گسترده‌تر علیه تهران فراهم کند. لذا سکوت ایران همچنین می‌تواند پیامی به متحدان و مخالفان این کشور باشد که تهران، فارغ از فشارهای بین‌المللی، برنامه هسته‌ای خود را بدون تغییرات اساسی ادامه خواهد داد.
محک سیاست‌های روسیه
نشست امروز شورای امنیت نه‌تنها برای ایران، بلکه برای روسیه و چین نیز آزمونی مهم خواهد بود. این دو کشور در سال‌های اخیر به عنوان حامیان سیاسی و اقتصادی ایران در برابر فشارهای غرب عمل کرده‌اند. اما آیا در شرایط فعلی، این حمایت‌ها ادامه خواهد یافت؟ به‌ویژه روسیه که پس از تنش‌زدایی میان ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ به نظر می‌رسد که در سیاست خارجی خود محتاط‌تر عمل می‌کند. با اینکه کرملین از تعامل با ایران سود می‌برد، اما ممکن است در شورای امنیت از موضعی میانجی‌گرانه استفاده کند تا از تقابل مستقیم با غرب اجتناب کند. به هر حال روسیه همواره تلاش کرده در پرونده ایران نقشی دوگانه ایفا کند. از یک سو، این کشور یکی از تأمین‌کنندگان اصلی فناوری هسته‌ای ایران و یکی از حامیان اصلی تهران در برابر تحریم‌های غرب بوده است. از سوی دیگر، در پی بازگشن ترامپ به کاخ سفید، مسکو به دنبال بهبود روابط خود با غرب، به‌ویژه پس از تحولات اخیر در سیاست خارجی آمریکا و اروپا قدری بیشتر دست به عصا رفتار می‌کند.
