صدای‌ خاموش یک دولت

‌ظریف: به دانشگاه می‌روم

ظریف بی‌شک محبوب‌ترین شخصیت دولت حسن روحانی در میان خبرنگاران بود؛ این را از سؤال‌های پیاپی آنها و عکس‌ها و سلفی‌هایی که با او گرفته شد، می‌توان فهمید. وزیر همیشه‌خندان کابینه نیز بیشتر از بقیه وزرا در میان خبرنگاران ماند و آخرین روز جلسه حیاط دولت را در کنار آنان گذراند. خبرنگاری از ظریف پرسید آیا به کابینه جدید دعوت شده‌اید؟ که او به شوخی پاسخ داد: «ما دعوت شده‌ایم که برای کابینه جدید دعا کنیم و همین کار را هم خواهیم کرد». وزیر خارجه درباره اینکه بعد از وزارت به کجا خواهد رفت، گفت: «دانشگاه. چه جایی بهتر از دانشگاه؟».

ظریف همچنین در پاسخ به این پرسش که در دوران وزارت خود چه کاری بوده که دوست داشته انجام شود اما نشده، عنوان کرد: «دلم می‌خواست سرمایه بسیار بیشتری را به کشور جذب کنیم. می‌دانید که ۸۵ میلیارد دلار پیشنهاد سرمایه‌گذاری بود. دلمان می‌خواست می‌توانستیم این سرمایه‌ها را برای خدمت به مردم ایران جذب کنیم که اگر فرصت کرده بودیم جذب کنیم حتما تحریم ایران دشوارتر می‌شد».

قطعا مهم‌ترین سؤالی که می‌توان از وزیر خارجه پرسید ماجرای ادامه برجام است، ظریف در‌این‌باره گفت: «رفع تحریم‌ها یکی از مهم‌ترین نیازهای کشور بود، بدون اینکه کشور بخواهد چشمش به خارج باشد. ما به عنوان دستگاه دیپلماسی وظیفه داریم بار را از روی دوش اقتصاد کشور برداریم. تلاش‌هایی هم کردیم و موفقیت‌هایی هم در دو سال اول بود که نتیجه‌اش در رشد بی‌سابقه کشور خود را نشان داد اما متأسفانه بدعهدی آمریکایی‌ها بود که در نامه اخیر به دبیرکل سازمان ملل سابقه آن از شهریور سال ۹۵ را ثبت کردیم و این بدعهدی‌ها به صورت یک کتاب هم در روزهای آتی منتشر می‌شود».

او ادامه داد: «این نشان می‌دهد که ما تلاش خود را کردیم و عوامل بیرون دولت و کشور مانع از این شد که به نتیجه‌ای که می‌خواستیم برسیم. در حوزه‌های دیگر از‌جمله دیپلماسی اقتصادی و افزایش اعتبار ایرانی در خارج کشور تلاش‌هایی شده است و امروز دنیا ایرانی را به عنوان فرد معقول و قابل اعتماد و فردی که روی حرفش می‌ایستد ولی در برابر ظلم هم قد خم نمی‌کند، می‌شناسد».

‌صلاح مملکت خویش خسروان دانند

ظریف همچنین درباره اینکه گفته شده است شاید دولت سیزدهم نمی‌خواهد برجام را ادامه دهد، گفت: «وظیفه من آن است که خودم باید انجام دهم و صلاح مملکت خویش خسروان دانند. حضرت آقای رئیسی هرچه تصمیم بگیرند منتخب مردم هستند و روی چشم ما جا دارد».

او درباره اینکه چشم‌انداز ایران بدون برجام چه خواهد شد گفت: «معتقدم ایران کشوری است که چندین هزاره باقی مانده است و چندین هزاره بالنده بوده و در آینده همین بالندگی را تا ظهور آقا امام زمان‌(عج) ادامه خواهد داد. تا آخر هفته مؤسسه اطلاعات در شش جلد تاریخچه مذاکرات برجام را منتشر خواهد کرد و مردم خواهند دید که خدمتگزاران و فداییان آنها در وزارت خارجه چه کار کرده‌اند».

وزیر خارجه افزود: «من شهادت می‌دهم که هیچ‌کدام از مذاکره‌کنندگان، هیچ‌گاه به آمریکا اعتماد نکردند. اگر ما می‌خواستیم اعتماد کنیم، نتیجه کار ما همان سند دوصفحه‌ای می‌شد که ترامپ با برخی امضا کرد. اگر می‌بینید ما ۱۶۰ صفحه سند به نتیجه رساندیم به‌خاطر بی‌اعتمادی بود. برای این بود که می‌خواستیم همه زوایا را بیان کنیم. مردم بدانند، همان‌طور که رهبر انقلاب فرمودند، هیچ‌گاه نباید به خارجی اعتماد کرد، هیچ‌گاه نباید بر اساس اعتماد به خارج برنامه‌ریزی کرد و همیشه باید بر اساس اعتماد به مردم خودمان برنامه‌ریزی کنیم».

ظریف همچنین به وزیر خارجه آینده این‌گونه توصیه کرد: «توصیه من به وزیر خارجه آینده این است که همیشه دقیق نگاه کند، دقیق گزارش دهد، دقیق دیدگاه‌های خود را بیان کند ولی در مقام عمل از سیاست کشور دفاع و آن را دنبال کند. وزیر خارجه یک وظیفه مشاور و یک وظیفه مدافع دارد. وظیفه مشاورت و دفاع را نباید با هم مخلوط کرد».

وزیر خارجه حتی هنگام گرفتن عکس یادگاری نیز به سؤالات خبرنگاران با لبخند پاسخ می‌داد. خبرنگاری از او پرسید که آیا واکسن کرونا زده که ظریف قسم خورد هنوز نزده است. او سپس در میان سیل سؤالات گفت که باید وقت مفصلی برای مصاحبه بگذاریم و صریح به سؤالات پاسخ دهیم. خبرنگاری به طعنه و طنز گفت مانند همان گفت‌وگوی سه‌ساعته معروف؟ ظریف نیز با خنده گفت: «جای آن هنوز درد می‌کند».

‌آذری‌جهرمی: به عقب برنمی‌گردیم

حالا چهار سال از روزی که به عنوان وزیر جوان وارد کابینه شد گذشته است و باید از پست خود خداحافظی کند. محمدجواد آذری‌جهرمی تلاش کرد به عنوان وزیر ارتباطات با استفاده از توییتر و اینستاگرام به مردم و جوانان نزدیک شود و برای سرعت بیشتر اینترنت کم نگذاشت، اما با طرح جدید مجلس به نظر می‌رسد رشته‌هایش پنبه شده باشد. به او یادآور شدم چهار سال پیش در اولین جلسه هیئت دولت دوازدهم از شما درباره زمان افزایش سرعت اینترنت پرسیدم، اما در آخرین جلسه باید این‌گونه سؤال خود را مطرح کنم که آیا چند وقت دیگر اساسا اینترنت خواهیم داشت؟ آذری‌جهرمی در پاسخ گفت: «ما به وعده چهار سال پیش خود عمل کردیم و سرعت نه‌تنها افزایش پیدا کرد بلکه پوشش آن را هم بیشتر کردیم. امروز صددرصد مردم شهرها و 98.5 درصد مردم روستاها به اینترنت وصل هستند؛ در‌حالی‌که روز اولی که آمدم پوشش اینترنت در روستاها حدود 15 درصد بود و 3G و 4G در شهرها نزدیک 50 درصد بود و مسیر عقبگردی هم وجود ندارد».

او همچنین درباره اینکه در دولت بعد نیز حضور خواهد داشت یا خیر؟ گفت: «با من صحبتی نشده است».

وزیر ارتباطات در جمع خبرنگاران نیز گفت: «فرصت بزرگی برای من پیش آمد که در دولت حضور داشته باشم، البته این فرصت برای ما تلخی و شیرینی داشت که با ناراحتی و خوشحالی مردم همراه بود».

آذری‌جهرمی همچنین با اشاره به ایراداتی که به زیرساخت‌های فناوری ارتباطات در کشور گرفته می‌شود، عنوان کرد: «ما این ایرادات را روی چشم می‌گذاریم اما نمی‌توان نسبت به تحولات مهمی که در این زمینه رخ داده است چشم خود را ببندیم».

واعظی: شاید روحانی خاطراتش را بنویسد

رئیس دفتر رئیس‌جمهوری نیز در حاشیه آخرین جلسه هیئت دولت مانند همیشه به میان خبرنگاران آمد و به سؤالات آنان درباره مسائل روز پاسخ گفت. محمود واعظی در مورد طرح مجلس درباره اینترنت گفت: «به نظرم مردم ما آنچه مورد استفاده روزمره‌شان قرار می‌گیرد حق‌شان محسوب می‌شود. اگر الان هر خانواده‌ای از فضای مجازی انواع و اقسام استفاده را دارد که از آموزش گرفته تا دریافت خدمت را شامل می‌شود، این حق آنان است».

او افزود: «مجلس برای این تشکیل نشده که حق را محدود کند. من خودم جزء کسانی هستم که همواره با محتوای نامناسب و اخبار دروغ مخالفم و حتما هم می‌گویم که برای بخش محتوای نامناسب و غیراخلاقی باید دولت و مجلس مدیریت کند، اما به بهانه این نباید کل فضای مجازی را فیلتر و مسدود کرد. اینکه با این طرح به عنوان صیانت، فضایی را ایجاد کنند که به تدریج منجر به مسدودیت در فضای مجازی شود، به مصلحت نمی‌دانم».

رئیس دفتر رئیس‌جمهور همچنین درباره واکنش دولت به ادعای برخی درباره اینکه روحانی زمین سوخته به رئیسی تحویل می‌دهد، عنوان کرد: «اینکه آدم همین‌طوری حرف بزند اصلا معنا ندارد، زمین سوخته یعنی چه؟ این همه طرح‌هایی که آقای رئیس‌جمهوری الان دارد افتتاح می‌کند و محصول این طرح‌ها ازجمله پتروشیمی، راه‌ها و راه‌آهن‌ها که ارزآوری دارد، زمین سوخته است؟ ما که نمی‌توانیم اینها را همراه خودمان ببریم! اینها می‌ماند برای دولت بعد. زمین سوخته معنایش این است که تمام امکانات کشور از بین رفته باشد و کسی نتواند استفاده کند، اما اینجا برعکس است و تمام امکانات کشور در خدمت آینده قرار گرفته است».

واعظی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار «شرق» که از او پرسید: «شما به عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهور در این هشت سال کنار روحانی بودید، آیا قرار است ایشان خاطرات این سال‌ها را بنویسند؟» به شوخی گفت: «خب احتمالا وقتی آدم بی‌کار شود از این کارها انجام می‌دهد».

او سپس عنوان کرد: «البته آقای روحانی خاطرات قبل از ریاست‌جمهوری خود را نوشته‌اند، در مورد این هشت سال هم اگر فرصت داشته باشند این کار را خواهند کرد».

رئیس دفتر رئیس‌جمهور درباره این سؤال که آیا رئیس‌جمهور واکسن کرونا زده‌اند یا خیر نیز گفت: «بعد از اینکه واکسیناسیون افراد زیر 70 سال رسید، ایشان هم واکسن زدند».

خداحافظی وزرا با خبرنگاران در حیاط دولت پایانی بود بر دولتی که هشت سال کوشید تا مشکلات سر راه مردم را بردارد؛ هرچند ابر و باد و مه و خورشید و فلک چنان بر آنها گذراند که به راحتی می‌توان دولت حسن روحانی را بدشانس‌ترین دولت بعد از انقلاب دانست.