یک عروسی از 4 منظر

یکی از خبرهایی که چند روز پیش توجه بسیاری را به رهبران طالبان جلب کرد، خبر عروسی مجلل یکی از رهبران 60‌ساله طالبان با دختری 18‌ساله بود.

طبق گزارش روزنامه هشت صبح چاپ افغانستان «زین‌العابدین»، والی ولایت لغمان، با پرداخت دو‌میلیون‌و ۲۸۵ هزار افغانی و یک قطعه زمین با یک دختر ۱۸‌ساله ازدواج کرده است. دختری که والی طالبان با وی ازدواج کرد، ساکن روستای الاجیگروی ولسوالی علینگار است. این مقام محلی طالبان به پدر دختر ۸۰۰ هزار افغانی و یک قطعه زمین در شهرک سلطان قاضی‌بابا به‌عنوان طویانه (چیزی شبیه شیربها) پرداخت کرده است. مصارف این عروسی به بیش از دو میلیون افغانی رسیده است. بر اساس اطلاعات، زین‌العابدین یک میلیون افغانی را برای همسر جوانش طلا خریده است.

این عروسی با واکنش‌های خاصی روبه‌رو شده است‌. برخی به دستور سال پیش رهبر طالبان اشاره کرده‌اند که خواسته بود فرماندهان و مقامات طالبان از تعدد همسران خودداری کنند. برخی هم این سؤال را پرسیده‌اند که در عروسی آیا شادی هم وجود داشته یا خیر؟ این سؤال از این جهت مطرح شده که وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان یکشنبه ۲۱ خرداد در اعلامیه‌ای گفته است که وزارت عدلیه و این وزارت به صورت مشترک دستور ممنوعیت پخش موسیقی را در محفل‌های عروسی منتشر کرده‌اند. در اعلامیه این وزارت آمده است: «در جلسه بررسی تالارهای عروسی، مسئولان وزارت عدلیه از مالکان هتل‌ها خواستند تا از پخش موسیقی و انجام کارهای مغایر با موازین اسلامی خودداری کنند». طالبان به تالارهای عروسی هشدار داده‌اند که این موضوع را دنبال می‌کنند و با متخلفان برخورد جدی خواهند کرد.

یکی دیگر از سؤال‌ها این بوده که آیا دختر جوان از ازدواج خود راضی بوده است؟ این سؤال نیز اشاره دارد به پیام عید قربان رهبر طالبان که در آن از محو ازدواج اجباری و زیر سن به‌عنوان یک دستاورد یاد کرده بود.

یکی دیگر از مسائل درباره آرایش عروس بوده است. این ازدواج در حالی نگاه‌ها را به خود جلب کرده بود که در چند روز پیش از آن رهبر طالبان فرمان بستن آرایشگاه‌های زنانه در تمام ولایات را صادر کرده بود. نامه‌ای از سوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر گروه طالبان در رسانه‌ها منتشر شد که در آن رهبر گروه طالبان فرمان بستن همه آرایشگاه‌های زنانه را صادر کرده است. البته پیش‌تر در برخی ولایات خبر تعطیلی آرایشگاه‌های زنانه مطرح شده بود و در اسفند 1401 نیز اعلام شده بود که مشتریانشان قبل از آرایش وضو بگیرند و از مواد آرایشی باطل‌کننده وضو استفاده نکنند. طالبان این محدودیت‌های جدید را برای آرایشگاه‌‌ها تحت عنوان طرزالعمل ۱۱‌ماده‌ای تهیه کرده بود. در این اطلاعیه به آرایشگاه‌ها دستور داده شده که برای وضو و نماز جای مشخص داشته باشند و در وقت نماز نیز دکان‌های خود را بسته کنند. همچنین دستور داده شده بود آرایشگاه‌ها دوربین امنیتی نصب کنند و آرایشگرها اجازه ندارند برای آرایشگری به خانه مشتریان بروند. یکی از رسانه‌ها نیز چندی پیش درباره این اتفاق گزارشی از بستن سالن‌ها در همان ولایتی که عروسی برگزار شده، منتشر کرده بود. در آن گزارش با یکی از زنان که آرزو داشت یک آموزگار شود، اما پس از بسته‌شدن دانشگاه از روی ناچاری برای کسب درآمد در سالن زیبایی شروع به کار کرده بود، گفت‌وگو شده بود. این خانم که نخواسته بود نامش منتشر شود، گفته بود: «چند نفر از سوی امر به معروف به سالن زیبایی ما آمدند و گفتند یک هفته فرصت دارید در سالن را ببندید، ما هم سالن را تعطیل کردیم و همه در خانه نشسته‌ایم، همه فقط گریه می‌کنیم و بس. این تنها راه به‌دست‌آوردن رزق و روزی بود. من و هفت زن دیگر که از ناچاری مشغول آرایشگری بودیم اکنون خانه‌نشین شده‌ایم». یکی دیگر از مسائل درباره این عروسی مجلل، ناظران و حاضران در آن بودند. به نظر می‌رسد می‌توان این عروسی را نمادی از تفاوت شرایط کنونی مردم افغانستان دانست؛ مردمی که عده‌ای از آنان چنین عروسی برگزار می‌کنند و عده‌ای دیگر که شاید حتی تماشاگر هم نباشند و زیر تیغ تبعیض‌ها زندگی می‌کنند. مردمی که طبق نظرسنجی‌ها 98 درصد آنها خود را بدبخت‌ترین افراد روی زمین می‌دانند و به یاد ندارند چه زمانی حس شادی را تجربه کرده‌اند. به گزارش شفقنای افغانستان طبق نتایج نظرسنجی گالوپ که از میزان احساس رضایت مردم از زندگی در 147 کشور جهان منتشر شده، 98 درصد مردم افغانستان خود را «بدبخت‌ترین» افراد جهان می‌دانند. افغانستان کمترین امتیاز مثبت را به دست آورده است و برای دومین سال متوالی، در بخش شاخص تجربه‌های منفی در زندگی، بالاترین امتیاز را به دست آورده است. گالوپ در نظرسنجی خود گفته است که قبل از تسلط گروه طالبان بر افغانستان، تجربه‌های مثبت روزانه زندگی در افغانستان در حد محدودی وجود داشت. این نهاد بین‌المللی افزوده است که پس از تسلط طالبان در سال 2021، احساسات و تجربیات مثبت روزانه زندگی در بین شهروندان افغانستان تا حد زیادی از بین رفت، در سال 2022 این احساسات برنگشت و اکنون در سطحی نزدیک به رکود قرار دارد. بر اساس این نظرسنجی درصدی از شهروندان افغانستان که گفته‌‌اند در روز قبل احساس لذت داشته‌اند، چیز جالبی یاد گرفته‌اند یا احساس آرامش کرده‌اند، در پایین‌‌ترین سطح باقی مانده است.

به گزارش العربیه تحلیگر گالوپ معتقد است: «98 درصد افغا‌نستانی‌ها چنان زندگی خود را بد تجربه کردند که آن را چیزی جز رنج و مصیبت ندانسته‌اند». طالبان اما با رد این گزارش تأکید کردند که در افغانستان «وضعیت زندگی مردم نسبت به سال گذشته بهتر است». ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، ادعا کرد که «افغانستانی‌ها از لحاظ جسمی و روانی امنیت و سکون دارند». در طول مدت استقرار طالبان محدودیت‌های گسترده‌ای در برابر آزادی‌های اجتماعی مردم به‌خصوص برای زنان وضع شده است؛ محدودکردن رسانه‌ها، منع کار زنان و آموزش و تحصیل دختران و محدودکردن آزادی‌های فردی مردم از دیگر محدودیت‌های است که مردم افغانستان با آن روبه‌رو هستند.