دهک‌های اضافه

یکی از خبرهای مهم سیستم بهداشت و درمان در هفته گذشته اعلام اضافه‌شدن دو دهک دیگر به طرح بیمه رایگان درمانی بود. قضیه ظاهرا از این قرار بوده که قبلا سه دهک از امکان بیمه رایگان برخوردار بوده‌اند و در این فاز، دو دهک دیگر هم به سه دهک قبلی اضافه شده است. خاطره‌ای که از فاز اولیه این طرح (یعنی همان سه دهک) در اذهان باقی مانده، هجوم افراد سالم به بیمارستان‌های دولتی بود که باعث شد بیمارستان‌ها در ارائه خدمات به خیل عظیم مراجعان عاجز بمانند. آن دسته از بیماران واقعی که نیازمند خدمات درمانی بودند، در صف طویل پذیرش‌ها باقی ماندند، سیستم‌های آزمایشگاهی دچار استهلاک ناشی از انجام آزمایش‌های غیرضروری شدند، کادر درمانی خسته و فرسوده شد، بودجه بیمارستان‌ها صرف تعمیر دستگاه‌های تصویربرداری‌ای شد که به علت بار بالای تعداد علاقه‌مندان به تصویربرداری یکی‌یکی خراب شدند و نهایتا تأمین این بودجه‌های ازدست‌رفته از مجرای دستمزد پزشکان و پرستاران و پرسنل صورت گرفت. خاطرم هست در دوران آموزش پزشکی و سال‌های اول طرح تحول سلامت و رایگان و همگانی‌شدن بیمه‌ها، مرد مسنی به اصرار از کادر درمانی بیمارستان انجام تمام‌وکمال تصویربرداری‌ها و آزمایش‌ها را درخواست می‌کرد و زمانی که به او گفته می‌شد لزومی برای انجام این تست‌ها نیست، در پاسخ به کم‌هزینه‌بودن تست‌ها اشاره می‌کرد و اینکه «حقش است حتی اگر لازم نباشد!». با این پس‌زمینه، اعلام اضافه‌شدن دو دهک دیگر به طرح بیمه رایگان کابوس کهنه‌شده را جان تازه‌ای داد. یعنی موج دوم مراجعات غیرضروری به مراکز دولتی در راه است و البته موج دوم کسری بودجه‌ها و البته موج دوم دست‌اندازی به حق و حقوق کادر درمان. اما سؤال اینجاست که با توجه به تأخیر چندین‌ماهه در پرداخت حقوق پرسنل مراکز دولتی، این بار واقعا بیمارستان‌ها و دانشگاه می‌خواهند از کجا کسری بودجه احتمالی را جبران کنند. هزینه این مراکز بی‌شک چندین برابر می‌شود، درحالی‌که خزانه بعضی دانشگاه‌های علوم پزشکی به لطف طرح تحول و برخی رؤسای سابق و فعلی ماه‌هاست که خالی است. یعنی آیا قرار است تأخیر پرداخت کارانه پزشکان مراکز دولتی بعضی استان‌ها از مرز یک سال گذشته و به آستانه دو سال برسد؟ یا پرداخت حق و حقوق پرستاران گام دوم خود در تأخیر را بردارد و حتی پرسنل اداری هم از پرداخت حقوق ماهانه خود محروم شوند؟ چه بر سر ابزار و تجهیزات پزشکی می‌آید وقتی حتی اگر پولش را هم داشته باشیم، به علت تحریم نمی‌توانیم آنها را تعمیر کنیم. شاید دو دهک به زبان تعداد کمی باشد ولی با توجه به اینکه قبلا تعریف دهک (یعنی یک‌دهم جمعیت کشور) در بحث دریافت یارانه‌های معیشتی از مفهوم آماری خود فاصله گرفت و مشخص شد این دهک آن دهک نیست، پس بعید نیست همین دو دهک اضافه شامل ۲۰ یا ۳۰ میلیون نفر شود که منتظرند با دریافت بیمه رایگان، یک تور بیمارستان‌گردی رایگان نصیبشان شود.