آقای رئیسجمهور «جمهوری شده؟»
سیدشهابالدین طباطبایی در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: مرحوم پدربزرگم مثل اکثر قدیمیها دایرهالمعارفی بود از واژهها و اصطلاحات جالب و عجیب؛ هرکدام از این اصطلاحات و نقلقولها هم به روایت و ماجرایی وصل بودند. خدابیامرز وقتی جایی خبر دعوایی میشنید بر سر منفعت یا موقعیتی، یا هرجومرجی در جایی، با غلظتی بهیادماندنی میگفت اوه دوباره جمهوری شد و توضیح میداد بعد از مشروطه و تجربه بیبرنامگی و چندپارهشدن مدلهای جمهوریخواهی، این اصطلاح در اردکان باب شده بود. جمله «اوووی جمهوری شد!» وقتی به کار میرفته که نوبتبندی آبیاری و تقسیم مدت و مقدار آب باغات انار یا پسته به هم میریخته و میرابها به دلخواه یا تحت تأثیر رفاقت و منفعت شخصی، سرِ آب را کج میکردند در باغی که نوبتش نبود. بیشتر وقتها هم این «اوووی جمهوری شده!» با صدای بلند افاقه میکرده و آن که زدوبندی کرده بود یا به هر دلیلی باعث هرجومرج در نحوه توزیع آب شده بود از ترس شناختهشدن و بیآبرویی بعدش، بیخیال میشد و راه آب را به مسیر معمولش برمیگرداند. وقتهای کمی هم تا صاحب باغ بجنبد و هوار بکشد، زمان حقابهاش تمام شده بود و میرفت تا چند روز بعد و باغ خشک میماند.
جناب آقای رئیسجمهور! «اووی جمهوری شده»؛ یعنی دعوای آب در ایران تازگی ندارد؛ یعنی بحرانی ناگهانی و بدون هشدار قبلی نیست و موضوع هم به این دولت و دولت قبل مربوط نمیشود. در این حوزه هم همه با هم در این «جمهوری!»شدن سهم دارند و البته حل قطعی آن به شما رسیده است. جدال آب در جاهایی از دنیا هم بوده و هست. تجربه انباشته زیادی درباره مدیریت این بحران فراگیر و خطرساز در کشورهای دیگر هم وجود دارد. آنچه پیداست، تصمیمسازان و تصمیمگیران در اکثر دولتها، بیش و پیش از آنکه مجموعه منافع ملی در حوزه آب را در نظر بگیرند، خواسته یا ناخواسته مطالبات قومی و منطقهای را دیدهاند. دلیلش؟ از روز روشنتر جلوی روی شماست. به قول خودتان فرصت آزمون و خطا نیست، همین امروز هم دیر شده است. دیگران به هر دلیلی نمیتوانستند یا نخواستند، اما شما میتوانید. اول اینکه کمیتهای فرادولتی با حضور کارشناسان خبره بینالمللی و دلسوزانی از کشور که نه وکیل و و وزیر بودهاند و نه قصدش را دارند، انتخاب کنید. در زمره مقامات نبوده باشند از این جهت که هر کاری بلد بودهاند، کردهاند و نتیجهاش شده اینکه بهعنوان 10 ابربحران اول کشور جلوی رویتان است. از آن جهت قصدش را نداشته باشند که در میانه کار قول و وعدهای به شهر یا منطقهای ندهند و سر آب را ناغافل کج نکنند. مسئولیت مستقیم حضور کارشناسان بینالمللی را هم بعد از تحقیقات مفصل امنیتی خودتان و رئیس قوه قضائیه بر عهده بگیرید تا به سلامت بیایند و مشورت بدهند و به سلامت بروند. دوم اینکه به دوستانی که از تریبونهای مختلف، بهجای بهرسمیتشناختن حق اعتراض مردم، با تکتک کلماتشان آتش تنش را تندتر میکنند، توصیه اکید کنید روزه سکوت بگیرند یا نسخه مردمداری برایشان تجویز کنید. تجربه نشان داده سکوتشان آرامبخشتر است. آقای رئیسجمهور! خلاصه «جمهوری» شده و لطفا تا دیرتر نشده کاری بکنید.