راهی جز توسعه روابط بین‌الملل نیست

اینکه حال کشورمان در زمینه‌های مختلف از جمله اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست خوب نیست، دیگر برای همه مثل روز روشن است. کشور در دوره های مدیریتی متفاوت به جایی رسیده که حتی در تأمین حداقل‌های معیشت مردم به مشکل خورده است. توسعه مختل شده و جامعه ایران به عقب برگشته است. تورم نیز به یک بی‌اعتنایی بزرگ به مردم ایران تبدیل شده است. مردمی که چندین سال تلاش می‌‌‌کنند چند پله خودشان را بالا بکشند و ناگهان با یک تورم فزاینده دوباره به پایین کشیده می‌‌‌شوند. رفاه و اقتصاد را به همه کشورهای منطقه و همه دوستان و نزدیکانی که مهاجرت کرده‌اند، باخته‌ایم. چرا؟ چون پیشرفت و توسعه کشورها بدون کمک یکدیگر ممکن نیست و گذر از بحران‌ها به‌خصوص برای ایران که با ده‌ها بحران بزرگ دست‌وپنجه نرم می‌‌‌کند، بدون کمک‌های جهان نه‌تنها دشوار بلکه غیرممکن به نظر می‌‌‌رسد. در چنین شرایطی چه باید کرد؟ بایدها و نبایدهای زیادی وجود دارد. یکی از کارشناسان عرصه سیاست می‌‌‌گفت یکی از این بایدها می‌‌‌تواند جهانی‌شدن و استفاده از مدیران خارجی باشد. همان اتفاقی که در سطح فوتبال و والیبال رخ می‌‌‌دهد و از مربیان خارجی ممتاز استفاده می‌‌‌کنیم. به‌عنوان نمونه می‌‌‌توان از ازبکستان گفت که رشد اقتصادی این کشور باعث جذب سرمایه‌گذاران خارجی شده است. رئیس‌جمهوری ازبکستان برای بازنگری در اقتصاد ناکارآمد کشورش از یک کارشناس بریتانیایی متولد هند دعوت به همکاری می‌‌‌کند و او را به سمت مشاور ارشد خودش برمی‌گزیند. این انتصاب و مجموعه اقدامات این مشاور منجر به جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی و تشویق ده‌ها شرکت بزرگ برای حضور در این کشور می‌‌‌شود. ازبکستان بعد از حدود 30 سال انزوای نسبی از راهنمایی‌های فردی باتجربه با ارتباطات بین‌المللی گسترده استفاده کرد تا اصلاحات خودش را جلو ببرد. هرچند می‌‌‌دانم امکان جذب مدیرانی کاربلد، باتجربه و توانمند از سایر کشورها در اقتصاد ایران در شرایط فعلی وجود ندارد؛ چون اصلا چنین نگاه و اعتقادی در مدیریت کشور وجود ندارد. آنها در چارچوب نظام نیستند و ممکن است با اتهام جاسوسی مواجه شوند. 

‌درعین‌حال مدیران خارجی نمی‌‌‌دانند مدیریت انقلابی چیست، مدیریت جهادی برای‌شان تعریف نشده است. وقتی چارچوب‌ها علمی و تخصصی شود، امکان جذب دوستان و اقوام و آشنایان سخت می‌‌‌شود. پست‌ها و صندلی‌ها به افراد خارج از سازمان داده نمی‌‌‌شود. رویکرد سیاسی در تصمیم‌های اقتصادی جای خودش را به رویکرد تخصصی می‌‌‌دهد و موارد بی‌شمار دیگری که می‌‌‌دانیم. اما بهره‌گرفتن از مشاوران خارجی چه؟ اگر امکان جذب مدیران خارجی وجود نداشته باشد و حتی نمی‌‌‌توان به چنین حضوری فکر کرد؛ اما حداقل می‌‌‌توان به استفاده از توان و تجربه مشاوران خارجی اندیشید. درحال‌حاضر تفاوت سطح دانش در کشورمان، وضعیت نظام آموزشی بسته در ایران، ارتباط ناچیز در بسیاری از حوزه‌ها با جهان باعث شده که از علوم عقب بیفتیم. آیا برای پیشرفت و ارتقای کشورمان نمی‌‌‌توانیم از توان و تخصص خارجی استفاده کنیم؟ زمانی که یک کشور با انواع بحران‌ها و محدودیت‌ها روبه‌رو می‌‌‌شود و خودش نمی‌‌‌تواند این کاستی‌ها و کمبودها را برطرف کند، می‌‌‌تواند از روابط بین‌الملل بهره ببرد تا از این بحران‌ها عبور کند. می‌‌‌توان از نظر و تخصص و روابط کارشناسان خارجی استفاده کرد تا در جهت کاهش فقر وابسته به حفظ روابط بین‌المللی با کشورهای توسعه‌یافته جهان گام برداشت. کشور نمی‌تواند بدون روابط بین‌المللی توسعه یابد. تصمیم‌گیران کشور باید برای گسترش روابط بین‌المللی در سراسر جهان اقداماتی فوری انجام بدهند. راه را برای حضور مشاوران خارجی و سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کنند. البته یکی از مقدمات آن اصلاح نگاه‌شان به جهانی‌شدن و حضور خارجی‌ها در کشور است. البته نمی‌‌‌توان منکر مدیران سیاسی و اقتصادی شایسته و کاربلد در کشورمان شد. مدیرانی که از توان و تخصص‌شان استفاده نمی‌‌‌شود و کنار گذاشته شده‌اند؛ مدیرانی که کشورشان را دوست دارند و از تجربه و دانسته‌های‌شان می‌‌‌توان برای عبور از بحران‌ها استفاده کرد؛ ولی مشکل اینجا است که اراده‌ای برای به کار گرفتن مدیران اقتصادی و سیاسی شایسته و کاربلد وجود ندارد. همچنان که راه برای ارتباط با جهان نیز به‌سختی امکان‌پذیر است؛ اما با وجود همه متخصصان و کارشناسان شایسته داخل کشورمان، تصور کنید از توان جهان نیز برای توسعه کشور استفاده شود. بهترین‌های ایران و جهان می‌توانند نظرات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و می‌‌‌توانند برادری و دوستی در سطح بین‌الملل ایجاد کنند. این کار با بهبود روابط بین‌الملل و استفاده از شایسته‌ترین‌های کشور امکان‌پذیر است.