پرونده پرابهام

 پرونده فعالان محیط‌ زیست جزء پرونده‌های پرابهامی است که هنوز نتوانسته افکار عمومی را قانع کند؛ پرونده‌ای که گفته‌ها و شنیده‌ها درباره آن بسیار است و با وجود همه نارضایتی‌ها از ادامه حبس فعالان محیط‌ زیست، وارد پنجمین سال خود می‌شود؛ آن‌هم در شرایطی که هنوز چرایی دقیقی از جاسوس‌بودن هفت فعال محیط‌ زیست (یک نفرشان دو سال پیش آزاد شد) اعلام نشده است. حفاظت اطلاعات سپاه می‌گوید جاسوس هستند، وزارت اطلاعات می‌گوید جاسوس نیستند. شاید بتوان گفت فعالان محیط‌ زیست میان اختلاف‌نظرهای دو نهاد امنیتی گیر کرده‌اند. درواقع این پرونده یکی از آشکارترین اختلاف‌نظرهای تخصصی دو نهاد امنیتی به شمار می‌رود. همین مسئله، کار را برای زندانیان محیط‌ زیست دشوار کرده است. حتی وقتی رئیس سابق سازمان محیط‌ زیست به گزارش کمیته دولت متشکل از وزرای اطلاعات، کشور، دادگستری و معاون حقوقی استناد می‌کند و می‌گوید فعالان محیط‌ زیست جاسوس نیستند، باز هم تغییری در روند رسیدگی به پرونده آنها صورت نمی‌گیرد. در سال‌های گذشته چندین و چند نامه‌ سرگشاده خطاب به رؤسای سه قوه از سوی فعالان محیط‌ زیست، خانواده زندانیان، کنشگران اجتماعی و فعالان سیاسی نوشته شده، اما درخواست‌های مطرح‌شده به نتیجه نرسیده است. به‌تازگی نامه جدیدی از سوی کارشناسان و متخصصان محیط‌ زیست و کنشگران اجتماعی خطاب به رئیس قوه قضائیه نوشته شده و فعالان محیط‌ زیست را کاملا واجد شرایط آزادی مشروط ذکر کرده‌اند؛ چون آنها نه‌تنها یک‌سوم حبس تعزیری به‌عنوان اساسی‌ترین شرط آزادی مشروط را تحمل کرده‌اند، بلکه برخی‌هایشان بیش از نصف مجازات محکومیت حبس را گذرانده‌اند. اکنون که نزدیک به پنج سال از زندانی‌شدن کارشناسان و متخصصان حوزه محیط‌زیست کشورمان گذشته است، برخی امیدوار شده‌اند تغییر و تحول صورت‌گرفته در اطلاعات سپاه منجر به رسیدگی دوباره به این پرونده پرابهام بشود؛ چرا‌که مدیران قبلی در این نهاد امنیتی بر وقوع جرم از سوی فعالان محیط‌ زیست اصرار داشته‌اند، اما این روزها شاید یک کورسوی امید کوچک برای رد فعل جاسوسی از سوی این افراد وجود داشته باشد. حال رسیدگی دوباره به وضعیت این زندانیان و آزادی مشروط آنها می‌تواند امیدواری‌هایی در جامعه به وجود آورد؛ به‌خصوص که بسیاری از نهادها و همچنین شخصیت‌های تأثیرگذار بارها بر بی‌گناهی متخصصان و کارشناسان محیط‌ زیست تأکید کرده‌اند. چنین مسائلی ضرورت احتیاط بیشتر در رسیدگی دوباره به این پرونده را دوچندان می‌کند. اگرچه بازداشت مصطفی تاجزاده، محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد تا حد زیادی این نگاه را برای ما مشخص کرده است. اما به قول تاجزاده بیایید هنوز رؤیاهایمان را نگه داریم؛ چون تا روزی که رؤیا داریم زنده هستیم. پس محکوم به انفعال نباشیم و بگوییم و بنویسیم و امیدوار باشیم به روزهایی که رؤیاهایمان تحقق پیدا کند و یکی از آنها آزادی فعالان محیط‌ زیست است و البته این روزها آزادی تاجزاده و سینماگران کشورمان.