عینک مناسب

عیوب انکساری یکی از شایع‌ترین مشکلات چشمی در بین مردم دنیاست. طبق بعضی آمار حدود یک‌سوم تا یک‌دوم از مردم دنیا به نحوی نیازمند عینک برای اصلاح عیب انکساری خود هستند. وجود عیب انکساری و عدم اصلاح آن یا اصلاح نامناسب آن می‌تواند کیفیت زندگی فرد مبتلا را به اندازه یک بیماری جدی قلبی یا مغزی کاهش دهد. بنابراین و با توجه به اطلاعاتی که وجود دارد، باید بپذیریم که تشخیص تاری دید و تجویز عینک مناسب بسیار مهم‌تر از آن چیزی است که بخواهیم با آن سرسری برخورد کنیم. اما مشکلات عدیده این بخش از علم چشم‌پزشکی در کشور ما واضح و مبرهن است و کلا مسئولی و غیرمسئولی به آن رسیدگی نمی‌کند. مثلث تجویز عینک شامل چشم‌پزشک، بینایی‌سنج و عینک‌ساز است. بارها دیده شده چشم‌پزشک به دلیل کم‌بودن سواد تجویز عینک یا از آن بدتر به دلیل کلاس کاذب کاری به نوعی از تجویز مستقیم عینک شانه خالی می‌کند. همکاران بینایی‌سنجی معمولا تخصصی‌تر و متمرکزتر به بحث تجویز عینک می‌پردازند و معمولا هم بیمار از تجویز آنها پاسخ بهتری می‌گیرد تا تجویز چشم‌پزشک. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که صرف بسنده‌کردن به معاینه بینایی‌سنجی می‌تواند با نادیده گرفته‌شدن بیماری‌های مهم چشمی همراه باشد. در نتیجه یک همکاری سازنده بین چشم‌پزشک و بینایی‌سنج شاید بهترین گزینه برای تجویز مناسب عینک باشد. در بعضی بیمه‌های رایج کشور این موضوع به خوبی دیده شده و تأیید بیمه منوط به مهر چشم‌پزشک و بینایی‌سنج شده که کار درستی است؛ به شرطی که بعدا به بهانه‌های واهی بیمار را از شندرغاز حق بیمه عینک محروم نکنند. ضلع سوم تجویز عینک بسیار ضلع مبهم و بی‌در‌و‌پیکری است؛ جایی که بیمار با نسخه نزد عینک‌ساز می‌رود و عینک‌ساز باید روی یک لنز با جنس مناسب به درستی نمره عینک بیمار را اصطلاحا بتراشد و در یک فریم مناسب تحویل دهد. همان اول سه‌گانه لنز ژاپنی، کره‌ای و چینی به بیمار پیشنهاد می‌شود اما معلوم نیست واقعا این لنز‌ها وجود دارد یا صرفا بازی با کلمات است. اصلا وجود هم داشته باشد از کجا معلوم انتخاب کلمه ژاپنی به معنی دریافت لنز ژاپنی باشد. هیچ کاور یا شناسنامه‌ای برای لنز‌ها وجود ندارد و هیچ اطلاعاتی هم به بیمار داده نمی‌شود. اصلا سؤال مهم‌تر، مگر لنز ژاپنی و کره‌ای وارد می‌شود؟ نهایتا هم آنچه در مشاهدات میدانی به دست می‌آید این است که لنز عینک بیمار پنج تا شش ماه کار می‌کند و وقتی از صاحبانشان می‌پرسید چه لنزی خریده بودید یکی می‌گوید ژاپنی، یکی کره‌ای، یکی هم اعلام می‌کند چینی... پس فرقشان چه بوده؟ تازه از جنس عینک هم بگذریم. حتما باید به بیمار تأکید کنیم پس از ساخت برای تعیین نمره عینک تازه خریداری‌شده مجدد به بینایی‌سنجی برود تا عدد و ارقام نمره به درستی روی عینک سوار شده باشد. با توجه به اینکه درست‌کردن این سیستم در کوتاه‌مدت کلا منتفی و در بلندمدت هم احتمالا منتفی است، پس پیشنهادی که به بیماران می‌شود این است که اولا قبل از مراجعه به عینک‌ساز توسط چشم‌پزشک و بینایی‌سنج معاینه شده باشند. ثانیا عینک خود را از جای مناسب و معتبر تهیه کنند و تا جای ممکن از فروشنده اطلاعات و مدارک لنز پیشنهادی را بخواهند. سوما بعد از ساخت عینک، نمره آن را چک کنند. یک مطالبه برادرانه دیگر از بعضی بیماران عزیز اینکه برای گرفتن پول از بیمه بی‌دلیل و بدون اینکه نیاز داشته باشند برای تجویز نمره عینک اصرار نکنند، این کار بیمه‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد و دودش اول در چشم سایر بیماران و پس از مدتی در چشم خودشان می‌رود.